گنجور

شمارهٔ ۱۳۶۱

عشق است نه هر چنان که خواهی
دردست و نیازِ صبح‌گاهی
از خود به درآی تا نباشی
موقوفِ اوامر و نواهی
گر زآن که گدای کوی اویی
بر ملک وجود پادشاهی
تو هیچ نه‌ای به خود اگر خود
از ماه تُراست تا به ماهی
نوریت بباید ای خردمند
کز ظلمتِ خود دراو پناهی
بی‌واسطه ی هدایتِ خضر
ره نیست به چشمه در سیاهی
دور از قدمِ محقّقانی
تا ملتفتِ سر و کلاهی
این نکته بدان که تا چو اقطاب
واصل نشنوی طفیلِ راهی
بر محضرِ نیستان نزاری
بنویس به خطِ خود گواهی
با هستیِ خویشتن نگردی
موصوف به هستیِ الاهی

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: مصطفی علیزاده و دوستان

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

عشق است نه هر چنان که خواهی
دردست و نیازِ صبح‌گاهی
هوش مصنوعی: عشق چیزی نیست که به سادگی به دست آید یا تنها در لحظات نیاز و در زمان صبح تصور شود.
از خود به درآی تا نباشی
موقوفِ اوامر و نواهی
هوش مصنوعی: از خود بیرون برو تا تحت تأثیر دستورات و نهیٰ‌ها نباشی.
گر زآن که گدای کوی اویی
بر ملک وجود پادشاهی
هوش مصنوعی: اگر تو گدای کوی او باشی، در حقیقت بر تمام هستی سلطنت می‌کنی.
تو هیچ نه‌ای به خود اگر خود
از ماه تُراست تا به ماهی
هوش مصنوعی: تو اگر به خودت هم فکر کنی، هیچ ارزشی نداری؛ چون وجود تو از روشنایی و زیبایی این ماه نشأت می‌گیرد.
نوریت بباید ای خردمند
کز ظلمتِ خود دراو پناهی
هوش مصنوعی: بهتر است روشنایی خود را بشناسی، ای انسان بافرهنگ، تا از تاریکی درون خود به دست آوری پناهگاه.
بی‌واسطه ی هدایتِ خضر
ره نیست به چشمه در سیاهی
هوش مصنوعی: برای رسیدن به چشمه‌ی حقیقت و نور، باید از هدایت بی‌واسطه بهره‌مند شد؛ در غیر این صورت، در تاریکی، راهی وجود ندارد.
دور از قدمِ محقّقانی
تا ملتفتِ سر و کلاهی
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که در جایی دور از حضور دانشمندان و افراد آگاه، کسی متوجه بودن یا نبودن چیزی مانند سر و کلاه نمی‌شود. به عبارت دیگر، در غیاب افراد خبره، جزئیات و واقعیات مهم ممکن است نادیده گرفته شوند.
این نکته بدان که تا چو اقطاب
واصل نشنوی طفیلِ راهی
هوش مصنوعی: این نکته را به خاطر داشته باش که تا زمانی که به مقام و مرتبه‌ای بسیار بلند نرسی، نمی‌توانی به خوبی درک کنی که چگونه می‌توان از مسیر حق و حقیقت عبور کرد.
بر محضرِ نیستان نزاری
بنویس به خطِ خود گواهی
هوش مصنوعی: در محضر نیستان، نزاری با قلم خود تأییدنامه‌ای بنویس.
با هستیِ خویشتن نگردی
موصوف به هستیِ الاهی
هوش مصنوعی: اگر با وجود و وجود خود آشنا نشوی، هرگز به صفات الاهی نخواهی رسید.