گنجور

شمارهٔ ۱۲۶۰

گر ز مردان صاحب درد باشی
در مردی زنی گر مرد باشی
تو را با نفس پروردن بود کار
همان باشد که بت پرورد باشی
برو چون قطب ساکن باش و بر جای
نه خورشیدی که عالم گرد باشی
بساط راه می باید شد این جا
تو هم چون کعبتین نرد باشی
گرت در آتش دوزخ بسوزند
بدین افسردگی هم سرد باشی
ببینی ای برادر صد قیامت
اگر یک شب چو ما در درد باشی
اگر گویی قیامت نیست اینجا
خلل در اعتقاد آورد باشی
بیامرزد خدایت حاش لله
گر از خود عاشقی ناورده باشی
نزاری با تو روی آن گه کند دوست
که از خود پشت بر خود کرده باشی

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: مصطفی علیزاده و دوستان

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گر ز مردان صاحب درد باشی
در مردی زنی گر مرد باشی
هوش مصنوعی: اگر مردانی داری که دردی می‌کشند و اهل معرفت هستند، در فضائل مردانگی، زنی‌ات می‌کند، حتی اگر خودت مرد باشی.
تو را با نفس پروردن بود کار
همان باشد که بت پرورد باشی
هوش مصنوعی: تو در پرورش نفس خود مشغولی، همان‌گونه که کسی در پرستش بت‌ها مشغول است.
برو چون قطب ساکن باش و بر جای
نه خورشیدی که عالم گرد باشی
هوش مصنوعی: به جایی برو که ساکن و ثابت بمانی، مانند قطب. مانند خورشید نباش که در هر گوشه‌ای می‌چرخد و در حرکت است.
بساط راه می باید شد این جا
تو هم چون کعبتین نرد باشی
هوش مصنوعی: برای اینکه به اینجا بیایی، باید با تمام وجود آمادگی داشته باشی؛ تو هم باید مانند کعبه‌ای پر از زائر باشی.
گرت در آتش دوزخ بسوزند
بدین افسردگی هم سرد باشی
هوش مصنوعی: اگر در آتش جهنم بسوزی، با این حال هم باید خونسرد و بی‌احساس باشی.
ببینی ای برادر صد قیامت
اگر یک شب چو ما در درد باشی
هوش مصنوعی: ای برادر، اگر یک شب به اندازه‌ی ما در رنج و درد باشی، هزاران قیامت را خواهی دید.
اگر گویی قیامت نیست اینجا
خلل در اعتقاد آورد باشی
هوش مصنوعی: اگر بگویی که قیامت وجود ندارد، این حرف می‌تواند به اعتقاد تو آسیب بزند.
بیامرزد خدایت حاش لله
گر از خود عاشقی ناورده باشی
هوش مصنوعی: خداوند تو را بیامرزد، اما حتماً عاشق نبودی اگر نتوانسته‌ای از خود هیچ احساسی نشان دهی.
نزاری با تو روی آن گه کند دوست
که از خود پشت بر خود کرده باشی
هوش مصنوعی: زمانی که تو به خودت پشت کنی و از خودت دور شوی، دوست در آن موقع با تو روی خوبی نشان می‌دهد.