گنجور

شمارهٔ ۱۲۳۱

عشق را ختم است بر عالم سری
عشق را لایق نباشد سروری
پادشا عشق است و لازم می‌شود
پارسا و رند را فرمان‌بری
بل که سلطانانِ عالم عشق را
بندگی‌ها می‌کنند از چاکری
در بیان ِعاشق و معشوق و عشق
سحر می‌پردازم اینک ساحری
فارغم حاشا که گویم مدحِ خلق
زشت باشد گر کند عیسی خری
مستِ لایعقل چه جوید زیرکی
مرد بی‌حاصل چه داند شاعری
من سخنْ‌سوزم سخنْ‌گو نیستم
بت شکستن دیگرست از بت‌گری
گرچه قنبر حیدری باشد و لیک
عنتری کردن نباشد حیدری
عشق می‌خواهی نزاری را طلب
مدح می‌جویی بخواه از انوری

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: مصطفی علیزاده و دوستان

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

عشق را ختم است بر عالم سری
عشق را لایق نباشد سروری
هوش مصنوعی: عشق دارای پایان و رازی است و کسی که لایق عشق نیست، نمی‌تواند بر آن تسلط یا سروری داشته باشد.
پادشا عشق است و لازم می‌شود
پارسا و رند را فرمان‌بری
هوش مصنوعی: عشق مانند یک پادشاه است و همه، چه افراد پارسا و چه رند (بازیگران و عیاش‌ها)، ناگزیر از اطاعت از آن هستند.
بل که سلطانانِ عالم عشق را
بندگی‌ها می‌کنند از چاکری
هوش مصنوعی: سلطانان جهان در عشق، به خدمتگزاری مشغول هستند و در حقیقت، خود را در مقام بنده‌ای می‌یابند.
در بیان ِعاشق و معشوق و عشق
سحر می‌پردازم اینک ساحری
هوش مصنوعی: در حال حاضر به بیان احساسات و روابط عاشقانه می‌پردازم و همچون یک ساحر، جادوگری می‌کنم.
فارغم حاشا که گویم مدحِ خلق
زشت باشد گر کند عیسی خری
هوش مصنوعی: من هرگز نمی‌توانم بگویم که ستایش از انسان‌های زشت نادرست است، حتی اگر عیسی هم کار ناپسندی انجام دهد.
مستِ لایعقل چه جوید زیرکی
مرد بی‌حاصل چه داند شاعری
هوش مصنوعی: مستی که نه عقل درستی دارد، چگونه می‌تواند به دنبال هوشیاری باشد؟ و مردی که هیچ بهره‌ای از زندگی نبرده، چه می‌داند از شاعری و هنر.
من سخنْ‌سوزم سخنْ‌گو نیستم
بت شکستن دیگرست از بت‌گری
هوش مصنوعی: من از حرف‌ها و کلامی درونی و سوزان برخوردارم، هرچند خودم نمی‌توانم به‌راحتی صحبت کنم. شکستن بت‌ها و آزاد شدن از قید و بندهای آن‌ها، کاری متفاوت از پرستش و تعریف کردن است.
گرچه قنبر حیدری باشد و لیک
عنتری کردن نباشد حیدری
هوش مصنوعی: هرچند که قنبر، غلام ویژه امیرالمؤمنین علی (ع) باشد، اما این دلیل نمی‌شود که او مانند عنتری (شجاع و دلاور) عمل کند. درواقع، شجاعت و مردانگی به تنهایی کافی نیست و ممکن است رفتارهای نادرستی را در پی داشته باشد.
عشق می‌خواهی نزاری را طلب
مدح می‌جویی بخواه از انوری
هوش مصنوعی: اگر به دنبال عشق هستی، به سراغ نزار برو؛ و اگر می‌خواهی از ستایش و مدح بهره‌مند شوی، از انوری درخواست کن.