بخش ۸ - سبب نظم کتاب
بقا باد این هر دو را بی شمار
بلند اختر و بختِ فرخنده بار
به نیک اختری بهرهمند از حیات
رسیده به کام از بنین و بنات
چو کردند در عنفوان شباب
هوای سماع و نشاط شراب
به رسم جوانان نوخاسته
عزب خانهی خلوت آراسته
به آب رز آلوده دامان و دست
زمن محترز بوده مخمور و مست
چو اخلاط باهم سران داشتند
به اوقات دستی در آن داشتند
چو خود بوده بودم در آن گرد و درد
به یک رو ندانستم انکار کرد
به وعظ متین و به اندرز چُست
در عیب گفتم ببندم نخست
مگر پس روِ استقامت شوند
نصیحت به گوش خرد بشنوند
گذر کرد بر خاطرم بارها
وز آن بود بر خاطرم بارها
که از بهر فرزند فرخنده فال
برون آورم تنسقی حسب حال
که دستور خوانند آن را به نام
اگر بخت دستور باشد مدام
بخش ۷ - دو فرزند شایسته شهنشاه و نصرت و یاد تاج الدین محمد: مرا فضل بخشنده دین و دادبخش ۹ - تضمین بیت شیخ اجل سعدی: به تکرار و تذکار عادت کنند
اطلاعات
وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: مصطفی علیزاده و دوستان
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
بقا باد این هر دو را بی شمار
بلند اختر و بختِ فرخنده بار
هوش مصنوعی: باشد که هر دو، یعنی ستاره و بخت خوش، همیشه پایدار و بینهایت بمانند و به بلندی ادامه دهند.
به نیک اختری بهرهمند از حیات
رسیده به کام از بنین و بنات
هوش مصنوعی: به خوشاقبالی زندگی خوبی را سپری کرده و از داشتن فرزندان دختر و پسر خوشحال و راضی است.
چو کردند در عنفوان شباب
هوای سماع و نشاط شراب
هوش مصنوعی: وقتی در اوج جوانی، بادهنوشی و لذت موسیقی را خواستند.
به رسم جوانان نوخاسته
عزب خانهی خلوت آراسته
هوش مصنوعی: جوانان تازهنفس بر اساس رسم و رایتهای خود، منزلی آرام و زیبا ساختهاند.
به آب رز آلوده دامان و دست
زمن محترز بوده مخمور و مست
هوش مصنوعی: من از آلودگی به آب گل و گلسرخ دوری جستهام، در حالی که مستانه و سرمست هستم.
چو اخلاط باهم سران داشتند
به اوقات دستی در آن داشتند
هوش مصنوعی: وقتی که مزاجها با هم ترکیب شده بودند، در برخی اوقات تأثیری در آن داشتند.
چو خود بوده بودم در آن گرد و درد
به یک رو ندانستم انکار کرد
هوش مصنوعی: وقتی که خودم در آن حوادث و دردها بودم، نتوانستم به آنها بهدرستی واکنش نشان دهم و انکارشان کنم.
به وعظ متین و به اندرز چُست
در عیب گفتم ببندم نخست
هوش مصنوعی: در سخنرانی محکم و در نصیحتی سریع، گفتم که باید ابتدا به عیبها اشاره کنم و آنها را بپوشانم.
مگر پس روِ استقامت شوند
نصیحت به گوش خرد بشنوند
هوش مصنوعی: آیا ممکن است که با ادامه تلاش و پایداری، نصیحت و مشورتهای خردمندانه را بپذیرند و به آن گوش دهند؟
گذر کرد بر خاطرم بارها
وز آن بود بر خاطرم بارها
هوش مصنوعی: بارها یاد تو از ذهنم گذشت و این یادها بر خاطرم تأثیر گذاشت.
که از بهر فرزند فرخنده فال
برون آورم تنسقی حسب حال
هوش مصنوعی: میخواهم برای فرزندی که فال خوبی دارد، به مناسبت حال و روز او، مراسمی را برگزار کنم.
که دستور خوانند آن را به نام
اگر بخت دستور باشد مدام
هوش مصنوعی: اگر بخت خوب باشد و سرنوشت مساعد، همیشه میتوان با نام و شهرت خود به خوبی زندگی کرد.