گنجور

بخش ۳۲ - می، سلطان بیدادگر

مکن اعتماد ای پسر بر شراب
ز سلطان بیدادگر اجتناب
می ار بشنوی این نصیحت زمن
عجب پهلوانیست لشکر شکن
نماید گه تاختن اندکی
پراکنده از هر طرف یک یکی
تو پس گیره‌ی او کنی بی‌درنگ
برو تازی و او نه‌استد به جنگ
هزیمت کند تا تو خیره شوی
تو خود بر عقب خیره روی
کمین کرده باشد سواری هزار
همه امتحان کرده‌ی کارزار
چوپیش کمین گه رسی ناگهان
همه راست گیرند بر تو عنان
چو نخجیرت اندر میان آورند
ازین سو کشندت وزان سو برند
بترس از کمین کردگان زینهار
حذر کردن از خصم واجب شمار

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: مصطفی علیزاده و دوستان

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

مکن اعتماد ای پسر بر شراب
ز سلطان بیدادگر اجتناب
هوش مصنوعی: ای پسر، به شراب اعتماد نکن و از سلطانی که بیداد می‌کند، دوری کن.
می ار بشنوی این نصیحت زمن
عجب پهلوانیست لشکر شکن
هوش مصنوعی: اگر از من این نصیحت را بشنوی، واقعاً قهرمان و شجاعی هستی که توانایی شکست دادن لشکرها را داری.
نماید گه تاختن اندکی
پراکنده از هر طرف یک یکی
هوش مصنوعی: زمانی را نشان می‌دهد که اندکی به سرعت و به طور پراکنده از هر طرف حرکت می‌کند و به صورت جدا جدا جلو می‌رود.
تو پس گیره‌ی او کنی بی‌درنگ
برو تازی و او نه‌استد به جنگ
هوش مصنوعی: اگر تو به سرعت خود را به او وصل کنی، برو و آماده شو و او هیچ مقاومتی در برابر تو نخواهد داشت.
هزیمت کند تا تو خیره شوی
تو خود بر عقب خیره روی
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که کسی ممکن است به شدت تحت تأثیر قرار بگیرد و سرگردان شود، به طوری که وقتی به عقب نگاه می‌کند، در واقع دچار شک و تردید می‌شود و نمی‌تواند تصمیم درستی بگیرد. این وضعیت در نتیجه شکست یا تلخی از یک تجربه است که فرد را از نظر ذهنی مشوش کرده است.
کمین کرده باشد سواری هزار
همه امتحان کرده‌ی کارزار
هوش مصنوعی: یک سوار کارآمد و باتجربه در میدان نبرد ممکن است در کمین باشد و آمادگی خود را برای امتحان کردن مهارت‌هایش نشان دهد.
چوپیش کمین گه رسی ناگهان
همه راست گیرند بر تو عنان
هوش مصنوعی: زمانی که به ناگاه به دام می‌افتی، در آن لحظه همه چیز به صورت راست و درست جلوه می‌کند و کنترل اوضاع به دست تو می‌افتد.
چو نخجیرت اندر میان آورند
ازین سو کشندت وزان سو برند
هوش مصنوعی: وقتی که برای شکار به دام بیفتی، از این طرف به سمت خودت می‌کشند و از آن طرف به سمت دیگری می‌برند.
بترس از کمین کردگان زینهار
حذر کردن از خصم واجب شمار
هوش مصنوعی: از افرادی که در کمین نشسته‌اند بترس، و همیشه ضرورت دارد که از دشمن خود دوری کنی و احتیاط کنی.