گنجور

بخش ۲۴ - در جستن یار هم‌جنس

نشاید بر اسرار کردن ستیز
چو در مانی از چاره کردن گریز
اگر محرمِ راز داری نکوست
همه رونق و عیش و عشرت ازوست
چه خوش روزگاری‌ست با هم‌نفس
حرام است بی‌یارِ هم‌دم، نفس
اگر صد حریفت بود هم‌نشین
یکی رازدارت بباید امین
زده امتحانش چو زر بر محک
شده پاک از آلایشِ شرک و شک
ولیکن که دارد؟ کجا کو کراست‌؟
اشارت به عنقا همین است راست
دو نوبت زن ار یافتنی یک دلی
نباشد چو تو در جهان مقبلی
به یاری توان کارها پیش برد
قدم جز به یاری نباید سپرد
چو در خود نمی‌یابی این ماجرا
توقّع کنی از دگر کس چرا
اگر ترک اسرار خود گفته‌ای
ز دانا نصیحت پذیرفته‌ای

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: مصطفی علیزاده و دوستان

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

نشاید بر اسرار کردن ستیز
چو در مانی از چاره کردن گریز
هوش مصنوعی: نمی‌توان با رازها جنگ کرد، چون اگر در جایی هستی که راه حلی وجود ندارد، بهتر است از تلاش برای پیدا کردن راه حل دلسرد شوی.
اگر محرمِ راز داری نکوست
همه رونق و عیش و عشرت ازوست
هوش مصنوعی: اگر کسی را داری که به رازهای تو احترام می‌گذارد و آن‌ها را برای خودش نگه می‌دارد، همه شادی‌ها و لذت‌های زندگی از او ناشی می‌شود.
چه خوش روزگاری‌ست با هم‌نفس
حرام است بی‌یارِ هم‌دم، نفس
هوش مصنوعی: زندگی با همراهی هم‌نفس بسیار زیبا و خوش است و در غیاب یار و همراه، نفس کشیدن بی‌معناست.
اگر صد حریفت بود هم‌نشین
یکی رازدارت بباید امین
هوش مصنوعی: اگر صد دشمن هم داشته باشی، لازم است که یکی از دوستانت را به عنوان رازدار خود برگزینی که به تو اعتماد داشته باشد و اسرارت را حفظ کند.
زده امتحانش چو زر بر محک
شده پاک از آلایشِ شرک و شک
هوش مصنوعی: بررسی‌اش مانند طلا بر آزمون است و از آلودگی‌های شرک و تردید پاک و خالص شده است.
ولیکن که دارد؟ کجا کو کراست‌؟
اشارت به عنقا همین است راست
هوش مصنوعی: اما این شخص چه کسی است؟ او کجا می‌تواند باشد؟ اشاره به وجود پرنده‌ای افسانه‌ای به نام عنقا همین است.
دو نوبت زن ار یافتنی یک دلی
نباشد چو تو در جهان مقبلی
هوش مصنوعی: اگر دو بار هم زنی پیدا شود، اما مثل تو در دنیا دلی نخواهد بود که به او دل ببندم.
به یاری توان کارها پیش برد
قدم جز به یاری نباید سپرد
هوش مصنوعی: برای انجام کارها نیاز به یاری و کمک داریم و نباید تنها به تلاش فردی تکیه کنیم.
چو در خود نمی‌یابی این ماجرا
توقّع کنی از دگر کس چرا
هوش مصنوعی: اگر خودت در درونت این موضوع را نمی‌تونی پیدا کنی، چرا انتظار داری که دیگران به تو کمک کنند؟
اگر ترک اسرار خود گفته‌ای
ز دانا نصیحت پذیرفته‌ای
هوش مصنوعی: اگر رازی از خود را به دانا گفته‌ای، پس حتماً نصیحت او را قبول کرده‌ای.