گنجور

بخش ۱۰۲ - در پاس تندرستی از راه اعتدال

دگر باره بگفتش کای خردمند
طبیبانه در آموزم یکی پند
جوابش داد کای باریک‌بینش
جهان جان و جان آفرینش
طبیبی در یکی نکته نهفته است
خدا آن نکته را با خلق گفته است
بیا شام و بخور خوردی که خواهی
کم و بسیار نه، کآرَد تباهی
ز بسیار و ز کم بگذر که خام است
نگهدار اعتدال اینت تمام است
دو زیرک خوانده‌ام کاندر دیاری
رسیدند از قضا بر چشمه‌ساری
یکی کم خورد کاین جان می‌گزاید
یکی پُر خورد کاین جان می‌فزاید
چو بر حدّ عدالت ره نبردند
ز محرومی و سیری هر دو مردند

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دگر باره بگفتش کای خردمند
طبیبانه در آموزم یکی پند
هوش مصنوعی: او دوباره به او گفت: ای انسان دانا، می‌خواهم یکی از نصیحت‌های پندآمیز را به تو یاد دهم.
جوابش داد کای باریک‌بینش
جهان جان و جان آفرینش
هوش مصنوعی: او به او گفت: ای دارنده دقت و نظر، جهان و جان و آفریننده جان در دست توست.
طبیبی در یکی نکته نهفته است
خدا آن نکته را با خلق گفته است
هوش مصنوعی: یک پزشک در یک نکته مهم پنهان شده است که خداوند آن نکته را با آفریدگانش در میان گذاشته است.
بیا شام و بخور خوردی که خواهی
کم و بسیار نه، کآرَد تباهی
هوش مصنوعی: بیا شام بخور، چون خواهی کم بخوری یا زیاد، فرقی نمی‌کند چون هر دو نتیجه‌اش یکسان است و به تباهی می‌انجامد.
ز بسیار و ز کم بگذر که خام است
نگهدار اعتدال اینت تمام است
هوش مصنوعی: از زیاد و کم بگذر، زیرا که اینها ناپخته‌اند. نگه‌داشتن تعادل برای تو کفایت می‌کند.
دو زیرک خوانده‌ام کاندر دیاری
رسیدند از قضا بر چشمه‌ساری
هوش مصنوعی: دو فرد زیرک را می‌شناسم که در مسیری، به طور تصادفی به چشمه‌ای برخورد کردند.
یکی کم خورد کاین جان می‌گزاید
یکی پُر خورد کاین جان می‌فزاید
هوش مصنوعی: یکی کم بخورد که این زندگی از او آسیب می‌بیند، و دیگری زیاد بخورد که این زندگی به او افزوده می‌شود.
چو بر حدّ عدالت ره نبردند
ز محرومی و سیری هر دو مردند
هوش مصنوعی: وقتی که به مرز عدالت توجه نشود، نه بر اساسی از فقر و نه از رفاه، هر دو گروه به نوعی نابود می‌شوند.