روزی از روزهای خوش‌طالع و نیک‌بخت بهرام گور بر تخت فرمان‌روایی نشست (و)

تمام شاهان و شهریاران و تاجداران که بودند

همه در زیر و در مقابل تخت او صف کشیدند همچون ستارگان و ماه.

شاه‌، به تندی و با زبانی برنده گفت که ای فرماندهان و سران شجاع و دلیر.

لشکر برای صلح و جنگ و محافظت است؛ اگر لشکری نتواند این‌کار را به‌شایستگی انجام دهد با سنگ و مجسمه چه فرقی دارد؟

کدام از شما نبرد و جنگی، که مردم شجاع باید انجام دهند، تا بحال انجام داده است؟

من که شما را برای فرماندهی برگزیدم تا بحال در کدام نبرد و مصاف شما را دیده‌ام؟ (که شجاعت و رشادت نشان دهید؟)

که کاری انجام دهید که از آدم پُردل (شجاع) و عیار و جوانمردی برآید؟

از شمشیر و زور شما در هنگام حمله شما، کدام دشمن را گرفتاری و بند بوجود آمد؟ 

یا اینکه ببینم که پای پیش نهاده‌اید و داوطلب شده‌اید و دشمنی را اسیر کنید و سرزمینی را فتح کنید؟

یکی لاف می‌زند که از نسل ایرج پهلوان و جنگاور هستم، دیگری که من در نبرد و فن جنگ همچون آرش کمانگیر هستم.

یکی خود را با گیو و دیگری خود را با رستم مقایسه می‌کند و دیگری لقب هژبر و دیگری لقب ضرغام بر خود می‌نهد.

هیچ‌کس ندیده‌ام که جنگی و کارزاری کند و در هنگام نیاز و کار، کاری انجام دهد.

بهتر آن باشد که هرکدام از شما در پنهانی بگوید که ای دریغ که شاه ما خوابید

مست باشد و از کسی یاد نکند، این شاه، شایسته نیست و کسی از او خرسند نیست.

من می و باده می‌نوشم اما نه‌چندانکه همه‌چیز را فراموش کنم و کار مملکت و جهان را از یاد ببرم.

اگر حتی می فراوان بنوشم و در کنار زیباترین ساقیان باشم شمشیر من، جنگ را فراموش نمی‌کند.

همچون برق آسمان به‌وقت بارش ابر، فرود می‌آیم؛ در همان زمان که در یک دست جام باده و در دست دیگر شمشیر دارم.

مجلس بزم را آراسته می‌کنم اما در همان حال شمشیر و جنگ را نیز فراموش نمی‌کنم.

خواب خرگوشی من  رازی است چنانکه حتی در هنگام خواب نیز دشمن را در زیر نظر دارم (خرگوش به خوابیدن با چشمان باز معروف است)

خنده و مستی من تعابیر و معنایی دارند، تعبیر خنده من شجاعت و شیر است و معنی مستی من، پیل زورمند و قوی است.

شیر در هنگام خنده خون ریزد؛ کیست که در برابر پیل مقاومت کند؟

آنها که مست و بی‌خبر هستند نادانان و احمقان هستند، هوشیاران مستی و می از جنسی و نوع دیگر هستند.

کسی که در هوشیاری و عقل، فرومایه نیست؛ باده می‌نوشد اما بی‌خود نمی‌گردد.

در همان حال مستی‌، تاج قیصر روم را به زیر پای می‌آورم و او را به تسلیم وا می‌دارم.

وقتی که خوی و سرشت خود را با باده گرم کنم بر سر دشمن جرعه‌ریز می‌نمایم.

در هنگام بودن با دوستان به آنها گنج قارون می‌بخشم.

در همان حال که بیخ دشمن را می‌زنم در حال تفریح و مشغول بزم هستم و کباب به‌سیخ می‌زنم.

یاران و دوستان من چرا گمان می‌کنند که اختران و کواکب بی‌کار هستند؟

حتی زمانی که من خفته باشم و مست باشم، بخت و اقبال من بیدار است و یاور من است.

با چنین خواب‌ها که من مست هستم (به‌یاد بیاورید) که چگونه خواب را بر خاقان چین بستم و آشفته کردم. (یعنی خاقان چین تصور می‌کرد که من غافل هستم)

و با یک ترفند ببینید چه بر سر شاه هند آوردم؟

آنکه از ناتوانی و ضعف نمی‌تواند بخوابد و پاسبانی را نیز درست انجام نمی‌دهد سگ است.

اژدها حتی در هنگام خواب بر در غار نیز چنان است که شیر نر نمی‌تواند به او نزدیک شود.

وقتی که شاه این حرف‌ها را زد همه شاد گشتند.

همه او را تعظیم نمودند و از او عذرخواهی کردند.

که آنچه که شاه با زیردستان خود گفت شایسته و زیور خردمندان است.

همه را همچون حرز و دعا بر خود می‌بندیدم و فراموش نمی‌کنیم و چون حلقه به گوش کردیم.

هوش مصنوعی: تاج را بر سر پادشاه گذاشتند، ای کاش تلاش و زحمت مردم همواره در خدمت او باشد.

هوش مصنوعی: افرادی که مقام و قدرت را در کنار تو داشتند، با بسیاری از زنان ازدواج کردند.

هوش مصنوعی: هیچ کس در کنار تو به مقام و عظمت نرسید، همه فقط در دل خود آرزو داشتند، اما به حقیقت نرسیدند.

هوش مصنوعی: ما آنچه را که از شاه می‌دانیم و دیده‌ایم، هیچ‌کس دیگری ندیده است، نه چیزهای خوب و نه بد.

هوش مصنوعی: او دیو را به بند کشید و اژدها را سوزاند، فیل را از پا درآورد و کرگدن را دوخت.

هوش مصنوعی: شیر را کنار بگذار و به دنبال شکار نرو، چون شکار تو نشانه‌ای از تیراندازی است که به سوی وحش و جانوران در حرکت است.

هوش مصنوعی: جز او کسی نیست که در هنگام شکار، گردن گور را به راحتی به کنار بکشد.

هوش مصنوعی: گاهی هدف و مقصود، مانند نقطه‌های سیاه بر پوست پلنگ است و گاهی نیز به سختی و تیزی دندان‌های نهنگ می‌رسد.

هوش مصنوعی: این شعر به زیبایی چهره و جذابیت معشوق اشاره دارد. در یک لحظه، ابروان او مانند هندوستان را در خاطره‌ها به تصویر می‌کشند و در لحظه‌ای دیگر، قدرت و سلطه‌اش می‌تواند مانند لشکر چین بر دلی تسلط یابد. به عبارتی، زیبایی و تأثیرگذاری معشوق باعث شگفتی و حیرت کسانی می‌شود که به او نگاه می‌کنند.

هوش مصنوعی: گاهی از فغفور (یک نوع پادشاه یا حاکم) مالیات می‌گیرد و گاهی نیز از قیصر (امپراتور روم) مالیات می‌ستاند.

هوش مصنوعی: اگرچه افراد زیادی هستند که با شجاعت و دلیری می‌جوشند، اما تنها عده‌ای خاص می‌توانند از زعفران واقعی بهره‌مند شوند و آن را به طرز مطلوبی ثبت کنند.

هوش مصنوعی: شیرمردی که در برابر سیصد مرد ایستاد و توانست با آنها مقابله کند، در واقع با قدرتش برابر با سیصد هزار دشمن شده است.

هوش مصنوعی: داستان پادشاهان و بزرگان تاریخی، نشان دهندهٔ عشق و دشمنی‌هایی است که در گذشته وجود داشته است.

هوش مصنوعی: اگر هر کسی دارای نامی بلند باشد، به همراه لشکری در زمان‌هایی خواهد بود.

هوش مصنوعی: در چنین رقابتی، هیچ کس دیگری به اندازه او کاری را که انجام داد، نمی‌تواند انجام دهد.

هوش مصنوعی: وقتی که از میان شاهان کسی را انتخاب می‌کنند، به جای او هزار نفر دیگر را برمی‌دارند.

هوش مصنوعی: هر شخصی نشانی خاص دارد که به خاطر آن، حتی اگر به تنهایی باشد، می‌تواند تمام جهان را در بر بگیرد.

هوش مصنوعی: هر کجا که دلی سخت باشد و مقاوم، به راحتی می‌توان آن را تحت تاثیر و آسیب قرار داد.

هوش مصنوعی: اگر تیر او به سنگهای سخت اصابت کند، آن سنگ مانند دانه‌های شن خرد و شکسته خواهد شد.

هوش مصنوعی: نوشیدنی به انسان قوت و انرژی می‌دهد و اگر کسی پشتکار و تلاش بیشتری داشته باشد، می‌تواند به موفقیت‌های بزرگ‌تری دست یابد.

هوش مصنوعی: هر کسی که با راه و رسم او مخالفت کند، مانند شمعی است که در آتش زمانه ذوب می‌شود.

هوش مصنوعی: وقتی که سر از تیغ او خارج شود، حتماً بوی خون به مشام می‌رسد.

هوش مصنوعی: مستی او نشانه‌ این است که آگاه و هوشیار است، خواب او خواب نیست بلکه نوعی بیداری و آگاهی است.

هوش مصنوعی: هنگامیکه او پرستش می‌شود، عشقش او را به حالت مستی درمی‌آورد.

هوش مصنوعی: او از جمله افرادی است که در میان خلق، بیشتر از همه به دانش و آگاهی ارزشمند است و توانایی بیشتری در تشخیص نیکی و بدی دارد.

هوش مصنوعی: او تنها کسی است که در این دوران به مهارت و دانایی نیاز ندارد و همه چیز را خودش بلد است.

هوش مصنوعی: تا زمانی که زمین زیر چرخ‌ها قرار دارد، باد بر اساس دستورات او در آسمان به حرکت در می‌آید.

هوش مصنوعی: زمین و آسمان هر دو تحت حمایت و سرپرستی او قرار دارند.

هوش مصنوعی: ماهرا نیکو سخن گفتند و در برابر یاقوت و کهربا با احتیاط رفتار کردند.

هوش مصنوعی: شاه نعمان از میان آنها بلند شد و مجلس را با ستایش و تحسین زینت بخشید.

هوش مصنوعی: هر جا که سلطنت و قدرت پادشاه به آنجا برسد، حتی اگر کسی در آنجا به ظاهر کوچک و بی‌اهمیت باشد، به اعتبار آن قدرت و جایگاه، اهمیت و ارزش بیشتری پیدا می‌کند.

هوش مصنوعی: انسان چه کسی است که بخواهد بر سر پادشاهی قلمرو خود را راست یا کج بگذارد و او را زیر سوال ببرد؟

هوش مصنوعی: خداوند تاجی از نعمت و برکت بر سرت گذاشته است که همچون نسیم خنکی، از وجود تو سرازیر می‌شود.

هوش مصنوعی: ما که خدمتگزاران و ارادتمندان شما هستیم، هرگونه احترام و بزرگی را از فیض وجود شما می‌دانیم.

هوش مصنوعی: ما هر آنچه که داریم، خواه خوب باشد یا بد، به تو وابسته‌ایم و تو بر همه‌چیز ما تسلط داری.

هوش مصنوعی: ما از عرب و عجم، همه به احترام شما می‌افزاییم، اگر شما اجازه دهید.

هوش مصنوعی: مدتی است که برای جلب توجه و احترام از هنرمندی، به درگاه پادشاه رفته‌ام و خود را به نوعی آماده خدمت کرده‌ام.

هوش مصنوعی: وقتی به مقام و جایگاه او رسیدم، توانستم از مسیر او، توشه و ذخیره‌ای برای خود بیابم.

هوش مصنوعی: از کسی که ناتوانی‌هایم را درک کند درخواست کمک می‌کنم تا بتوانم به خانه برسم.

هوش مصنوعی: در لحظه‌ای از سختی و رنج می‌کوشم تا استراحت کنم، ولی به محض اینکه دستوری از شاه بیاید، دوباره به کار و تلاش باز می‌گردم.

هوش مصنوعی: اگر تا زمانی که زنده‌ام، به خدمت شاه ادامه ندهیم، هرگز از عبادت و خدمت به او روی برنمی‌گردانم.

هوش مصنوعی: شاه دستور داد تا نگهبان گنجینه، جواهرات را بررسی و ارزیابی کند.

هوش مصنوعی: تحفه‌های گرانبهایی از سرزمین‌های مصر، مغرب و عمان آورد.

هوش مصنوعی: حمل‌کنندگان وارد شدند و به کار باربری مشغول شدند و بارها را نثار کردند.

هوش مصنوعی: طلا به اندازه‌ی زیاد و مشک به مقدار کم، و از تعداد زیادی غلام و کنیز.

هوش مصنوعی: لباس‌های باقیمت و باارزش بیشتر از آنچه که گفته شده، در دسترس است.

هوش مصنوعی: اسب‌های عربی، که در ایران تربیت شده‌اند، هم در آب‌ها عبور می‌کنند و هم در کوه‌ها می‌دوند.

هوش مصنوعی: تیغ هندی و ذوالفقار داودی نشان‌دهنده قدرت و شجاعت هستند و در ادامه به سخاوت و generosity نیز اشاره می‌شود که همچون این دو نماد، برجستگی خاصی دارد. در اینجا به مبارزه و رقابتی اشاره شده که با وجود این ویژگی‌ها در جود و کرم به نمایش گذاشته می‌شود.

هوش مصنوعی: در بیش از آنچه که به ارزش و قیمت لعل (گوهر گرانبها) توجه می‌شود، باید به شناخت و تشخیص آن توجه کرد.

هوش مصنوعی: خانه‌ای بر افراز که خود را با زینتی زیبا و درخشنده تزیین کرده است، مانند تاجی که بر سر می‌نشانند و لباسی نیکو پوشیده است.

هوش مصنوعی: او به خاطر بخشش‌هایش به شکوه و زیبایی رسید و از یمن تا عدن، تمام چیزهای خوب را برای او عطا کرد.

هوش مصنوعی: نعمان با داشتن چنین نعمتی، از درگاه پادشاه بیرون رفت، مانند زهره که از کنار ماه جدا می‌شود.