گنجور

شمارهٔ ۷۲

سر نهادیم به سودای کسی کاین سر ازوست
نه همین سر که تن و جان و جهان یکسر ازوست
گر گل افشاند و گر سنگ زند چتوان کرد
مجلس و ساقی و مینا و می و ساغر ازوست
کر به توفان شکند یا که به ساحل فکند
ناخدایی‌ست که هم کشتی و هم صرصر ازوست
من به دل دارم و شاهد به رخ و شمع به سر
آنچه پروانهٔ دلسوخته را در پر ازوست
از من ای باد بگو خیل گنهکاران را
غم مدارید که گر جرم ز ما آذر ازوست
هوسی خام بود شادی دل جز به غمش
خنک آن سوخته کش سود غمی بر سر ازوست
چه نویسم که سزاوار سپاسی باشد
معنی و لفظ و مداد و قلم و دفتر ازوست
دولت شاه جهان باد فزاینده نشاط
کاین فروغی‌ست که بر خلق ضیا‌گستر ازوست

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

سر نهادیم به سودای کسی کاین سر ازوست
نه همین سر که تن و جان و جهان یکسر ازوست
هوش مصنوعی: ما جان و دل خود را به عشق کسی سپردیم که اصلاً تنها سر ما نیست، بلکه تمام وجود ما و هستی‌مان به او تعلق دارد.
گر گل افشاند و گر سنگ زند چتوان کرد
مجلس و ساقی و مینا و می و ساغر ازوست
هوش مصنوعی: اگر گل بپاشد یا سنگ پرتاب کند، چه کار می‌توان کرد؟ جمع و میخانه و شراب و ساقی از اوست.
کر به توفان شکند یا که به ساحل فکند
ناخدایی‌ست که هم کشتی و هم صرصر ازوست
هوش مصنوعی: کسی که هم کشتی را می‌سازد و هم طوفان را ایجاد می‌کند، ناخدای است که می‌تواند در هر شرایطی تصمیم بگیرد؛ اگر کشتی او در طوفان بشکند یا به ساحل برسد، همه اینها از اوست.
من به دل دارم و شاهد به رخ و شمع به سر
آنچه پروانهٔ دلسوخته را در پر ازوست
هوش مصنوعی: من در دل خود احساسات و عشق را دارم، در حالی که زیبایی و نوری که بر چهره‌ام می‌تابد، همانند شمعی بر سر پروانه‌ای سوخته است که همه چیزش را از دست داده و تنها به خاطر عشق می‌سوزد.
از من ای باد بگو خیل گنهکاران را
غم مدارید که گر جرم ز ما آذر ازوست
هوش مصنوعی: ای باد، به آنانی که گناهکارند بگو که نگران نباشند، چون اگر گناهی از ما به وجود آمده، آن آتش که تهدیدکننده است، از خودشان می‌باشد.
هوسی خام بود شادی دل جز به غمش
خنک آن سوخته کش سود غمی بر سر ازوست
هوش مصنوعی: آرزو و شوقی که به دل داشتم، فقط با غم او آرام می‌گیرد. آن دل سوخته، در برابر غم من حسرتی دارد که بر سر این عشق سنگینی می‌کند.
چه نویسم که سزاوار سپاسی باشد
معنی و لفظ و مداد و قلم و دفتر ازوست
هوش مصنوعی: چه چیزی بنویسم که ارزش سپاسگذاری داشته باشد؛ زیرا معنی و کلمات و وسایل نوشتن، همه از اوست.
دولت شاه جهان باد فزاینده نشاط
کاین فروغی‌ست که بر خلق ضیا‌گستر ازوست
هوش مصنوعی: خوشبختی و بزرگی شاه جهان، باعث افزایش شادی و سرزندگی است، زیرا این نوری است که بر مردم می‌تابد و موجب روشنی و رونق زندگی آن‌ها می‌شود.