نشاط اصفهانیشمارهٔ ۶۸
نوبت عیداست و عید دولت و دین است
عید بدوران شهریار قرین است
خطبة دولت بنام حامی ملک است
شاهد دنیا بکام ناصر دین است
دست کرم زاستین سؤال گرای است
پای ستم زآستان عقال گزین است
صدر قضا آستان رای صوابست
دست قدر آستین عزم متین است
عید اگر میرود چه باک که هر روز
عید جهان خسرو زمان و زمین است
دیر زی ای عید ما که سایه ی حقی
وان دگر از گردش شهور و سنین است
از اثر ابر دست سیم فشانش
باغ بهشت است و بزم چرخ برین است
چشم خرد خیره با فروغ جبینش
شخص چه باشد دگر که سایه چنین است
از چه غمین گردد آنکه خود بتوشاد است
وز که شود شاد آنکه از تو غمین است
اطلاعات
وزن: مفتعلن فاعلات مفتعلن فع (منسرح مثمن مطوی منحور)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
نوبت عیداست و عید دولت و دین است
عید بدوران شهریار قرین است
هوش مصنوعی: زمان عید فرا رسیده و این عید هم زمان شادی و همزمان تقویت دین و دولت است. این عید با دوران پادشاهی ما ارتباط نزدیکی دارد.
خطبة دولت بنام حامی ملک است
شاهد دنیا بکام ناصر دین است
هوش مصنوعی: این بیت به بیان اهمیت و نقشی که دولت در حمایت از نظام و موارد مرتبط با دین دارد، می‌پردازد. دولت به‌عنوان حافظ صلح و امنیت جامعه شناخته می‌شود و هدف آن حمایت از دین و ارتقاء وضعیت اجتماعی است. جهان نیز به وضوح نشان می‌دهد که خداوند حامی و پشتیبان ناصر دین است.
دست کرم زاستین سؤال گرای است
پای ستم زآستان عقال گزین است
هوش مصنوعی: اگر برکت و رحمت الهی به تو برسد، باید از آن بپرسید و به سمت آن بروید. اما اگر ستم و قید و بند پیش رویت باشد، باید از آن دوری کنی و آن را انتخاب نکنی.
صدر قضا آستان رای صوابست
دست قدر آستین عزم متین است
هوش مصنوعی: قضا و سرنوشت به درستی در دست خداوند است و اراده قوی و محکم منجر به رسیدن به اهداف می‌شود.
عید اگر میرود چه باک که هر روز
عید جهان خسرو زمان و زمین است
هوش مصنوعی: اگر عید به پایان می‌رسد، نگران نباشید؛ زیرا هر روز برای جهان، روزی جشن و شادمانی است، همان‌طور که زمین و زمان خود را در شکوه و زیبایی‌ای برابر با عید نشان می‌دهند.
دیر زی ای عید ما که سایه ی حقی
وان دگر از گردش شهور و سنین است
هوش مصنوعی: عید ما دیر کرده است و سایه حقی بر ما افتاده، در حالی که زمان و سال‌ها به سرعت می‌گذرد.
از اثر ابر دست سیم فشانش
باغ بهشت است و بزم چرخ برین است
هوش مصنوعی: اثر ابرهای باران‌زا باعث روئیدن گیاهان در باغ بهشت می‌شود و این زیبایی، نمایانگر جشن و شادی در آسمان است.
چشم خرد خیره با فروغ جبینش
شخص چه باشد دگر که سایه چنین است
هوش مصنوعی: چشم بصیرت با درخشش پیشانی شخص چه تأثیری دارد دیگر وقتی که او خود فقط سایه‌ای از یک موجود است؟
از چه غمین گردد آنکه خود بتوشاد است
وز که شود شاد آنکه از تو غمین است
هوش مصنوعی: کسی که خود خوشحال است، چرا باید غمگین شود؟ و کسی که از دیگری غمگین است، چگونه می‌تواند شاد باشد؟