شمارهٔ ۵۱
خاک بادا بسری کش اثر از سنگی نیست
چاک آن سینه که کارش بدل تنگی نیست
ادب بندگی از خیل خردمندان جوی
عاشقان را بجز از عشق تو فرهنگی نیست
راه عشاق زند مطرب از این پرده تو نیز
پرده بردار کزین خوبتر آهنگی نیست
من که بد نام جهانم بخرابات شوم
که در آنجا خبر از نامی و از ننگی نیست
دل چو آیینه اگر میطلبی عشق طلب
عشق کم ز آتش و دل سخت تر از سنگی نیست
مهربانی چه کند آن که نبودش کینی
متصور نشود صلحی اگر جنگی نیست
عجبی نیست نشاط از تو اگر تنگدل است
هرکجا تنگ لبی نیست که دلتنگی نیست
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
خاک بادا بسری کش اثر از سنگی نیست
چاک آن سینه که کارش بدل تنگی نیست
هوش مصنوعی: خاک بر سر کسی که در اثر ناچیزی به فکر ناراحت کردن دیگران است. کسی که در دلش جایی برای تنگی و فشار نیست، نمیتواند به کسی آسیب بزند.
ادب بندگی از خیل خردمندان جوی
عاشقان را بجز از عشق تو فرهنگی نیست
هوش مصنوعی: آدمهای دانا و عاقل به جز عشق تو هیچ چیز دیگری برای یاد گرفتن در زمینهٔ بندگی و ادب ندارند.
راه عشاق زند مطرب از این پرده تو نیز
پرده بردار کزین خوبتر آهنگی نیست
هوش مصنوعی: عاشقان به دنبال عشق و زیبایی هستند و میخواهند با صدای خوش مطرب، پردهها را کنار بزنند. پس تو هم باید همین کار را بکنی، زیرا این آهنگ و زیبایی که در اینجا وجود دارد، از همه بهتر است.
من که بد نام جهانم بخرابات شوم
که در آنجا خبر از نامی و از ننگی نیست
هوش مصنوعی: من که فردی بدنام در دنیا هستم، ترجیح میدهم به خرابات بروم، زیرا در آنجا نه کسی را میشناسند و نه از ننگ و آبروریزی خبری است.
دل چو آیینه اگر میطلبی عشق طلب
عشق کم ز آتش و دل سخت تر از سنگی نیست
هوش مصنوعی: اگر میخواهی عشق را به دست آوری، باید قلبت را چون یک آیینه صاف کنی. عشق نوید میدهد که از آتش و حرارت کمتری برخوردار باشی، اما قلبی که به عشق میجوشد، نسبت به سنگ هم استوارتر است.
مهربانی چه کند آن که نبودش کینی
متصور نشود صلحی اگر جنگی نیست
هوش مصنوعی: مهربانی چه تأثیری دارد وقتی که کسی نسبت به دیگران کینهای در دل ندارد؛ در واقع، اگر جنگی وجود نداشته باشد، صلح نیز به وجود نمیآید.
عجبی نیست نشاط از تو اگر تنگدل است
هرکجا تنگ لبی نیست که دلتنگی نیست
هوش مصنوعی: هیچ جای تعجبی نیست که تو شاداب هستی، حتی اگر کسی در دلش غم و نگرانی داشته باشد. در هر جایی که کسی ناراحت باشد، نشانهای از ناراحتی وجود دارد، و اگر کسی تنگدل است، باز هم باید بدانید که در عمق دل او هم اندوهی وجود دارد.

نشاط اصفهانی