گنجور

شمارهٔ ۳۹

گرچه ما را پای تا سرجرم و سر تا پا خطاست
خواجه دید آنگه خرید، ار عیب ها پوشد رواست
آنکه دستم داد اگر دستم بگیرد در خور است
آنکه مستم کرد اگر عذرم پذیرد هم سزاست
گر بخشم آید حلیم است ار ببخشاید کریم
گر بخواند شهریار است ار براند پادشاست
بی خطا گیرد که این عدل است و اینش عادل است
بی سزا بخشد که این فضل است و اینش اقتضاست
وجهة فی کثرة الاصداع امسی واحدا
نیست جز یک روولی سد حلقه در زلف دو تاست
این طلبکاران نعمت را بلایی در پی است
دوست جویان را بلا در پیش و نعمت در قفاست
جز وجود شاه حاشا نعمتی جوید نشاط
جنت از طاعت نجوید آنکه جویای خداست

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گرچه ما را پای تا سرجرم و سر تا پا خطاست
خواجه دید آنگه خرید، ار عیب ها پوشد رواست
هوش مصنوعی: با وجود اینکه ما از سر تا پا خطا و گناهکار هستیم، اگر کسی با دل و نظر پاک ما را ببیند و عیب‌های ما را نادیده بگیرد، این کارش قابل قبول و درست است.
آنکه دستم داد اگر دستم بگیرد در خور است
آنکه مستم کرد اگر عذرم پذیرد هم سزاست
هوش مصنوعی: آنکه برای من کمک کرد و دستم را گرفت، شایستهٔ این است که حالا هم کنار من باشد. و آنکه مرا در شرایط سختی به حالت مستی کشاند، اگر به من اعتماد کند و عذرخواهی‌ام را بپذیرد، او نیز سزاوار احترام است.
گر بخشم آید حلیم است ار ببخشاید کریم
گر بخواند شهریار است ار براند پادشاست
هوش مصنوعی: اگر من ببخشم، این کار نوعی ملاطفت و مهربانی به حساب می‌آید، در حالی که اگر او که فردی بزرگ و کریم است ببخشد، نشان از بزرگی و کرامت او دارد. همچنین اگر او مرا دعوت کند، نشان از مقام و سلطنت اوست و اگر او که پادشاه است، مرا طرد کند، این هم نشان از قدرت و سلطنت اوست.
بی خطا گیرد که این عدل است و اینش عادل است
بی سزا بخشد که این فضل است و اینش اقتضاست
هوش مصنوعی: کسی که بدون خطا قضاوت کند، عادل است و اگر کسی را که شایسته نیست ببخشد، این نشانه فضل اوست و نشان‌دهنده ضرورت این کار است.
وجهة فی کثرة الاصداع امسی واحدا
نیست جز یک روولی سد حلقه در زلف دو تاست
هوش مصنوعی: در چهره‌اش که از زیبایی پر از نقش و نگار است، دیگر هیچ چیز جز یک راز وجود ندارد که در پیچ و تاب دو زلفش پنهان شده است.
این طلبکاران نعمت را بلایی در پی است
دوست جویان را بلا در پیش و نعمت در قفاست
هوش مصنوعی: این افرادی که همیشه به دنبال نعمت و خوشی هستند، در واقع در معرض مشکلات و سختی‌هایی قرار دارند. کسانی که دوست دارند به خوبی‌ها دست یابند، باید بدانند که ممکن است با چالش‌ها و بلایایی روبرو شوند و این خوشی‌ها هم در دسترس نیستند.
جز وجود شاه حاشا نعمتی جوید نشاط
جنت از طاعت نجوید آنکه جویای خداست
هوش مصنوعی: تنها وجود شاه است که نعمتی را برای شادابی جستجو می‌کند و کسی که به دنبال خداست، از اطاعت او لذت می‌برد.