گنجور

شمارهٔ ۳۳

سرتاسر عالم به تن امروز سری نیست
کز خاک در شاه جهانش اثری نیست
در کار دل غم‌زدگانت نظری نیست
یا از من دل‌خسته هنوزت خبری نیست
حیرت‌زده می‌دید به حال من و می‌گفت
پنداشتم از زلف من آشفته‌تری نیست
هر سو که نهی روی سر از خویش بر آری
تا نگذری از خویش به سویش گذری نیست
آن چشمه که گویند نهان در ظلمات است
گر هست به جز در دل شب چشم تری نیست
بر من به حقارت نگرد شیخ و نداند
کامروز به میخانه چو من معتبری نیست
عیبم مکن ای خواجه به رسوایی و مستی
من دلخوش از اینم که جز اینم هنری نیست
امروز نشاط این همه افسرده چرایی
بر سر مگر از بادهٔ دوشت اثری نیست

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

سرتاسر عالم به تن امروز سری نیست
کز خاک در شاه جهانش اثری نیست
هوش مصنوعی: در تمام جهان، هیچ موجودی به اندازه امروز وجود ندارد که از خاک به منازل و مقام‌های بزرگی رسیده باشد و نشانی از آن حالت اولیه‌اش باقی نمانده باشد.
در کار دل غم‌زدگانت نظری نیست
یا از من دل‌خسته هنوزت خبری نیست
هوش مصنوعی: در مورد دل‌خسته‌ها و کسانی که غم دارند، توجهی وجود ندارد یا اینکه هنوز از حال من دل‌زده خبری نداری.
حیرت‌زده می‌دید به حال من و می‌گفت
پنداشتم از زلف من آشفته‌تری نیست
هوش مصنوعی: او با حیرت به حال من نگاه می‌کرد و می‌گفت که فکر می‌کرد از پیچیدگی‌های زلف من آشفته‌تر نیستی.
هر سو که نهی روی سر از خویش بر آری
تا نگذری از خویش به سویش گذری نیست
هوش مصنوعی: هر جا که روی خود را به سمت دیگری بگردانی، باید از خودت عبور کنی؛ در غیر این صورت، نمی‌توانی به آنجا بروی.
آن چشمه که گویند نهان در ظلمات است
گر هست به جز در دل شب چشم تری نیست
هوش مصنوعی: چشمه‌ای که می‌گویند در تاریکی پنهان است، اگر واقعا وجود داشته باشد، فقط در دل شب می‌توان آن را دید و در غیر این صورت نمی‌توان به آن دسترسی پیدا کرد.
بر من به حقارت نگرد شیخ و نداند
کامروز به میخانه چو من معتبری نیست
هوش مصنوعی: ای شیخ، بر من با حقارت ننگر، چرا که امروز در این میخانه کسی مانند من معتبر نیست.
عیبم مکن ای خواجه به رسوایی و مستی
من دلخوش از اینم که جز اینم هنری نیست
هوش مصنوعی: ای بزرگوار، به عیب‌ها و رسوایی‌ها و مستی من ننازید، چرا که من تنها به این خاطر خوشحال هستم که جز این، هنری در من نیست.
امروز نشاط این همه افسرده چرایی
بر سر مگر از بادهٔ دوشت اثری نیست
هوش مصنوعی: امروز چرا این همه افراد گرفته و ناراحت هستند؟ آیا تاثیری از آن نوشیدنی که دیشب نوشیدی، بر آن‌ها باقی نمانده است؟