شمارهٔ ۲۱
گاه کاخ است نه وقت چمن است
نوبت خرمی انجمن است
از رخ وقامت و تن شاهد بزم
نایب سوری و سرو وسمن است
لب شیرین خلف نیشکر است
تن سیمین بدل نسترن است
سیب و بادام اگر نیست چه باک
چشم در چشم و ذقن در ذقن است
سنبل ار شاخ تحمل بشکست
زلف مشکین شکن اندر شکن است
بلبل ار رخت ز گلزار ببست
بذله گو شاهد شیرین سخن است
باد اگر کشت چراغ لاله
شمع سیمین تن و زرین لگن است
گلبن از دیده نهانست و رو است
که عیان پیکر گلپیرهن است
پای سروار نتوان زیست سز است
دست در دست بت سیمتن است
باد بشکست بهم بید خلاف
عهد دارای مخالف شکن است
یأس از آن نیست که امید جهان
به شهنشاه زمین و زمن است
طلعت شاه در آرایش گاه
گاه صبح است و فضای چمن است
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مسدس مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
گاه کاخ است نه وقت چمن است
نوبت خرمی انجمن است
هوش مصنوعی: گاه زمانی است که باید در کاخ و قصرهای مجلل باشیم و نه در میان چمن و طبیعت. این زمان، زمانی است که باید از خوشیها و زیباییهای جمعی بهرهمند شویم.
از رخ وقامت و تن شاهد بزم
نایب سوری و سرو وسمن است
هوش مصنوعی: این بیت به زیبایی و جذابیت چهره و اندام محبوبی اشاره دارد که به مانند یک معشوق در مجلسی میدرخشد. او با قامت و ظاهری دلربا به جشن و میهمانی میآید و زیباییاش مانند گلهای سُرخی و سروهای بلند در طبیعت به چشم میخورد.
لب شیرین خلف نیشکر است
تن سیمین بدل نسترن است
هوش مصنوعی: لبهای شیرین مانند نیشکر است و بدنش همچون سیم و زیباییاش شبیه گل نسترن میباشد.
سیب و بادام اگر نیست چه باک
چشم در چشم و ذقن در ذقن است
هوش مصنوعی: اگر سیب و بادام هم نباشد، اشکالی ندارد؛ مهم این است که ما چشم در چشم و روی در روی هم هستیم و ارتباطی صمیمی داریم.
سنبل ار شاخ تحمل بشکست
زلف مشکین شکن اندر شکن است
هوش مصنوعی: اگر شاخه سنبل تحملش را از دست بدهد و بشکند، زلف مشکین همچنان در هم پیچیده و زیباییاش را حفظ میکند.
بلبل ار رخت ز گلزار ببست
بذله گو شاهد شیرین سخن است
هوش مصنوعی: اگر بلبل چهرهات را از باغ گل بپوشاند، باید بدانید که آن شاهد زیبا با سخنان شیرینی همراه است.
باد اگر کشت چراغ لاله
شمع سیمین تن و زرین لگن است
هوش مصنوعی: اگر باد، لاله را خاموش کند، چراغی که به تن سیمینی و لگنی طلایی زینت داده شده، همچنان میدرخشد.
گلبن از دیده نهانست و رو است
که عیان پیکر گلپیرهن است
هوش مصنوعی: محل رویش گل، از دید پنهان است و در واقع، حقیقت آن چیزی است که به وضوح قابل مشاهده نیست.
پای سروار نتوان زیست سز است
دست در دست بت سیمتن است
هوش مصنوعی: در کنار سروهایی بلند، نمیتوان زندگی کرد، زیرا برای زنده ماندن باید دستی در دست بتی زیبا داشت.
باد بشکست بهم بید خلاف
عهد دارای مخالف شکن است
هوش مصنوعی: باد، عهد و پیمان را شکسته و درخت بید را خم کرده است، زیرا کسی که به عهد خود وفا نمیکند، همیشه دچار مشکلات و چالشها میشود.
یأس از آن نیست که امید جهان
به شهنشاه زمین و زمن است
هوش مصنوعی: ناامیدی از این نیست که امید به توکل به پادشاه زمین و زمان وجود دارد.
طلعت شاه در آرایش گاه
گاه صبح است و فضای چمن است
هوش مصنوعی: صورت شاه در زیبایی و جذابیت مانند صبحگاه و فضای چمن است.