گنجور

شمارهٔ ۲۰

از عاشقان چه خوشتر رسوایی و ملامت
وز ناصح خردمند ز آزار ما ندامت
یا رب تو پرده بردار از کار تا بدانند
کامروز در جهان کیست شایسته ی ملامت
گیرم که ما نرنجیم تا کی رواست آخر
با دوستان تغافل با دشمنان کرامت
بیهوده وقت ما را ضایع همی گذارند
ترسم که برنیایند از عهده ی غرامت
چون تیر رفت از شست دیگر چه آید از دست
چون آبگینه بشکست خیزد چه از ندامت
خون منت بگردن زینگونه جور کردن
دست منت بدامن تا دامن قیامت
این غم نشاط از کیست باز این ملالت از چیست
دوران شاه را باد تا هست استقامت
فتحش همیشه با جیش بزمش همیشه باعیش
ذاتش همیشه یا رب زآفات در سلامت

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

از عاشقان چه خوشتر رسوایی و ملامت
وز ناصح خردمند ز آزار ما ندامت
هوش مصنوعی: هیچ چیز برای عاشقان دل‌باخته دلپذیرتر از رسوایی و سرزنش نیست، و از نصیحت‌کنندگان عاقل، پشیمانی از آسیب رساندن به ما، برایشان اتفاق مبارکی نیست.
یا رب تو پرده بردار از کار تا بدانند
کامروز در جهان کیست شایسته ی ملامت
هوش مصنوعی: پروردگارا، پرده را از رازها بردار تا مردم امروز بفهمند چه کسی در این جهان شایسته سرزنش است.
گیرم که ما نرنجیم تا کی رواست آخر
با دوستان تغافل با دشمنان کرامت
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که اگر ما تصمیم بگیریم که از چیزهایی ناراحت نشویم، آیا این درست است که در برابر دوستانمان بی‌توجهی کنیم و در عین حال، به دشمنان خود احترام بگذاریم؟ به عبارت دیگر، نباید در برابر احساسات و رفتار دوستانمان بی‌تفاوت باشیم و باید در تعامل با آنان نیز مهربانی نشان دهیم.
بیهوده وقت ما را ضایع همی گذارند
ترسم که برنیایند از عهده ی غرامت
هوش مصنوعی: این بیت اشاره دارد به این که برخی افراد وقت ما را بیهوده تلف می‌کنند و ترس این را دارد که نتوانند خسارتی که ناشی از این تلف وقت به وجود آمده را جبران کنند.
چون تیر رفت از شست دیگر چه آید از دست
چون آبگینه بشکست خیزد چه از ندامت
هوش مصنوعی: وقتی تیر از کمان رها شد، دیگر نمی‌توان آن را بازگرداند. همچنین، وقتی شیشه‌ی آبگینه بشکند، هیچ جبران و اصلاحی برای آن ممکن نیست. در این حالت، پشیمانی چه فایده‌ای خواهد داشت؟
خون منت بگردن زینگونه جور کردن
دست منت بدامن تا دامن قیامت
هوش مصنوعی: این شعر به نوعی به ناعدالتی و ظلم اشاره دارد. بیانگر این است که در چنین شرایطی، افرادی که دچار ظلم شده‌اند، باید از نشانه‌های خود، مانند خون و درد، برای دفاع از حقوق خود استفاده کنند. در نهایت، این ناعدالتی‌ها ممکن است به روز قیامت، جایی که عدالت برقرار می‌شود، کشیده شود و تا آن زمان، باید به دنبال برقراری عدالت بود.
این غم نشاط از کیست باز این ملالت از چیست
دوران شاه را باد تا هست استقامت
هوش مصنوعی: این شادی و نشاط ناشی از چه چیزی است و این ناراحتی از کجا می‌آید؟ تا زمانی که دوران شاه برقرار است، این مقاومت و پایداری ادامه دارد.
فتحش همیشه با جیش بزمش همیشه باعیش
ذاتش همیشه یا رب زآفات در سلامت
هوش مصنوعی: پیروزی‌اش همیشه با شادمانی، مجالسش همیشه پر از خوشی و زندگی است و وجودش همیشه از آفات در امان باد، ای پروردگار.