نشاط اصفهانیشمارهٔ ۱۲
زیباترین اشیا فرخ‌ترین اعیان
از هرچه هست پیدا وز هرچه هست پنهان
از مرغ‌ها هزار است از وقت‌ها سحرگه
از فصل‌ها بهار است از نوع‌هاست انسان
از عهدها شباب است از آب‌ها شراب است
از انجم آفتاب است از ماه‌هاست نیسان
از سنگ‌ها دل دوست از عیش‌ها غم اوست
از تیغ‌هاست ابرو از دشنه‌هاست مژگان
از زیب‌هاست افسر از طیب‌هاست عنبر
از عضوهاست دیده از خلق‌هاست احسان
از اولیاست حیدر از حوض‌هاست کوثر
از شاخ‌هاست طوبا از باغ‌هاست رضوان
از انبیا محمد از شهرها مدینه
از خسروان شهنشه از ملک‌هاست ایران
از بحرهاست آن دل از ابرهاست آن کف
از روح‌هاست آن تن از عقل‌هاست آن جان
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
زیباترین اشیا فرخ‌ترین اعیان
از هرچه هست پیدا وز هرچه هست پنهان
هوش مصنوعی: زیباترین و باارزش‌ترین چیزها، هم از آنچه که به وضوح دیده می‌شوند و هم از آنچه که پنهان هستند، قابل شناسایی هستند.
از مرغ‌ها هزار است از وقت‌ها سحرگه
از فصل‌ها بهار است از نوع‌هاست انسان
هوش مصنوعی: در میان موجودات، مرغ‌ها به تعداد بسیار زیادی وجود دارند. در زمان‌های مختلف، صبحگاهان به ویژه احساس خاصی دارد. از میان فصول، بهار زیبا و دلنشین است. انسان هم یکی از انواع جانداران با ویژگی‌های خاص خود است.
از عهدها شباب است از آب‌ها شراب است
از انجم آفتاب است از ماه‌هاست نیسان
هوش مصنوعی: این شعر به وصف زیبایی و خصوصیات خاصی از زمان جوانی و طبیعت می‌پردازد. به نوعی بیان می‌کند که دوران جوانی مانند شربت گوارایی است که از آب‌ها بدست می‌آید، در حالی که زیبایی و روشنی از ستاره‌ها و ماه به تصویر کشیده شده است. به عبارت دیگر، سنین جوانی و زیبایی‌های طبیعی را به هم مرتبط می‌سازد.
از سنگ‌ها دل دوست از عیش‌ها غم اوست
از تیغ‌هاست ابرو از دشنه‌هاست مژگان
هوش مصنوعی: دل دوست به اندازه سنگ‌ها سخت و بی‌احساس است، اما از خوشی‌های زندگی تنها غم او به جا مانده. ابروی او مانند تیغ تند و برنده است و مژگانش به مانند دشنه‌ای تیز و آسیب‌زننده.
از زیب‌هاست افسر از طیب‌هاست عنبر
از عضوهاست دیده از خلق‌هاست احسان
هوش مصنوعی: این بیت به زیبایی و لطافت اشاره دارد. افسر که نماد زینت و زیبایی است، به طیب و خوشبویی عنبر و اعضای بدن که تماشایی هستند، تعلق دارد. در این میان، دیده انسان‌ها به کرامت و نیکی اشاره دارد که از خلق و خوی آنها ناشی می‌شود. به طور کلی، این متن را می‌توان تجلی زیبایی و احسان در افراد و طبیعت توصیف کرد.
از اولیاست حیدر از حوض‌هاست کوثر
از شاخ‌هاست طوبا از باغ‌هاست رضوان
هوش مصنوعی: حیدر از افراد برجسته و با مقام است، کوثر از چشمه‌ها و حوض‌هایی که آب زلال دارند سرچشمه می‌گیرد، طوبا از درختان باغ‌ها به وجود می‌آید و رضوان از بهشت و زیبایی‌های آن نشأت می‌گیرد.
از انبیا محمد از شهرها مدینه
از خسروان شهنشه از ملک‌هاست ایران
هوش مصنوعی: محمد، بهترین پیامبر از تمام پیامبران است؛ مدینه، بهترین شهرهاست و ایران، بهترین سرزمین‌هاست که مانند پادشاهان و فرمانروایان بزرگ می‌درخشد.
از بحرهاست آن دل از ابرهاست آن کف
از روح‌هاست آن تن از عقل‌هاست آن جان
هوش مصنوعی: دل مانند دریاهاست، کف مانند ابرهاست، تن از روح‌ها ساخته شده و جان از عقل‌ها ناشی می‌شود.