گنجور

شمارهٔ ۳۴۳

یا در درون قبه این آسمان مباش
یا از حوادثی که رسد دل گران مباش
کس را خط دوام فراقت نداده اند
بار جهان اگر نکشی درجهان مباش
تا میهمان میکده ای نقل و جام هست
این تلخ و شور کم نشود بدگمان مباش
بی مایگان بوالهوست قدربشکنند
با دل توانگران بنشین رایگان مباش
دخل بقا به خرج فنا سر به سر نمای
اگر در مقام سود نیی در زیان مباش
سایل که دل نشین ست گره بر جبین مزن
مهمان که انگبین ست ترش میزبان مباش
سیمرغ قاف شو که خردمند یابدت
نادان فریب نغمه و پست آشیان مباش
عالم سبیل تست سبیل جهان مگرد
جنت طفیل تست طفیل جنان مباش
آزار تو ز تست «نظیری » ز خود گریز
خصمی تو به تست ز خود در امان مباش

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

یا در درون قبه این آسمان مباش
یا از حوادثی که رسد دل گران مباش
هوش مصنوعی: یا در این آسمان بزرگ و بالا نمان، یا از اتفاقاتی که پیش می‌آید نگران نشو.
کس را خط دوام فراقت نداده اند
بار جهان اگر نکشی درجهان مباش
هوش مصنوعی: هیچ کس را قدرت و توانایی تحمل جدایی تو داده نشده است. اگر بار سنگین جهان را نمی‌توانی به دوش بکشی، بهتر است در این جهانی که مملو از مشکلات است زندگی نکنی.
تا میهمان میکده ای نقل و جام هست
این تلخ و شور کم نشود بدگمان مباش
هوش مصنوعی: تا زمانی که در میکده‌ی نوشیدنی و شادی وجود دارد، این تلخی و تلخی‌ها کاهش پیدا نخواهد کرد. بنابراین، بی‌دلیل نگران نباش.
بی مایگان بوالهوست قدربشکنند
با دل توانگران بنشین رایگان مباش
هوش مصنوعی: افراد بی‌پایه و بی‌ ارزش مانند بادکنک‌های توخالی هستند که به راحتی می‌شکنند، در حالی که ثروتمندان و کسانی که دل بزرگ‌تری دارند، می‌توانند بدون پرداخت هزینه و به آزادگی در کنار یکدیگر بنشینند.
دخل بقا به خرج فنا سر به سر نمای
اگر در مقام سود نیی در زیان مباش
هوش مصنوعی: اگر در حال زندگی، هزینه‌هات را از ماندگاری و دوام استفاده کنی، به‌طور کامل نمایان می‌شود. اگر در پی سود در زندگی نباشی، حداقل در آسیب و ضرر هم نه‌باش.
سایل که دل نشین ست گره بر جبین مزن
مهمان که انگبین ست ترش میزبان مباش
هوش مصنوعی: اگر کسی را می‌بینی که دلنشین و مهربان است، بر او خشم و تندی روا مدار. مهمان خوب مانند انگبین شیرین است، پس خود را همچون میزبان ترش‌رو و بی‌احساس نشان نده.
سیمرغ قاف شو که خردمند یابدت
نادان فریب نغمه و پست آشیان مباش
هوش مصنوعی: به دلسوزی و هوش خود توجه کن و مانند سیمرغ به اوج برسان خود را. در دام فریبنده نغمه‌های بی‌ارزش گرفتار نشو و در مکان‌های پایین و پست قرار نگیر.
عالم سبیل تست سبیل جهان مگرد
جنت طفیل تست طفیل جنان مباش
هوش مصنوعی: ای عالم، راه تو، راهی است که به سوی جهان می‌برد. مبادا بهشت را به جای راه تو انتخاب کنی؛ چون بهشت تنها سایه‌ای از حقیقت توست و نباید خود را به آن محدود کنی.
آزار تو ز تست «نظیری » ز خود گریز
خصمی تو به تست ز خود در امان مباش
هوش مصنوعی: آزار تو به خاطر خودت است، نظیر تو از خودت فرار کن، زیرا دشمنی تو به خودت مربوط می‌شود و نمی‌توانی از خودت در امان باشی.