گنجور

شمارهٔ ۳۲۱

تو عیش و ناز مرا از امیدواری پرس
ذلیل دوست شو و قدر من ز خواری پرس
به ذوق من نرسی زین جراحتی که تو راست
نشان لذتم از زخم های کاری پرس
ز فکر دوست سر پر غرور را چه خبر
ز رند بی سر و پا ذوق دوستداری پرس
نگاهداری خود شرط هوشمندان است
بیا به زمره مستان و رسم یاری پرس
امیدوار عطا در بهشت مغفرتست
ز لاابالی اجر گناه کاری پرس
چو مه به نیستی از دوست هست می گردم
ز من سعادت بیماری و نزاری پرس
سراغ راه ضعیفان درست تر گویند
ز دف مپرس به سیلی، ز نی به زاری پرس
به کام من نرسد چاشنی عزت او
ز من عیار فقیری و خاکساری پرس
رموز مل ز «نظیری » شنو که مست شده
کرشمه‌های گل از بلبل بهاری پرس

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

تو عیش و ناز مرا از امیدواری پرس
ذلیل دوست شو و قدر من ز خواری پرس
هوش مصنوعی: از امید و خوشبختی‌ام بپرس که چطور زندگی و لذت می‌برم، و از خواری و ذلت با دوستی‌ام آشنا شو تا ارزش من را بشنوی.
به ذوق من نرسی زین جراحتی که تو راست
نشان لذتم از زخم های کاری پرس
هوش مصنوعی: اگر به حسّ و حال من نمی‌رسی، نمی‌توانی بفهمی چقدر از درد و زخم‌هایی که کشیده‌ام لذت می‌برم. برای درک این لذت، باید درباره زخم‌های سخت من بپرسی.
ز فکر دوست سر پر غرور را چه خبر
ز رند بی سر و پا ذوق دوستداری پرس
هوش مصنوعی: در اینجا شاعر به این نکته اشاره دارد که کسی که در عشق و دوستی غرق شده، به غرور و خودکامگی فکر نمی‌کند. او از رند و بی‌سر و پا می‌خواهد تا از شوق و ذوق دوستی بگوید و نشان دهد که عشق واقعی فراتر از مسائل ظاهری و فخر فروشی است.
نگاهداری خود شرط هوشمندان است
بیا به زمره مستان و رسم یاری پرس
هوش مصنوعی: نگهداری از خود نشانهٔ خردمندی است، پس بیا به جمع دوستان بپیوند و راه رفاقت را بپرس.
امیدوار عطا در بهشت مغفرتست
ز لاابالی اجر گناه کاری پرس
هوش مصنوعی: امید به رحمت و بخشش در بهشت، به خاطر نداشتن مراقبت و بی‌مسؤولیتی در انجام گناه، پاداشی ندارد.
چو مه به نیستی از دوست هست می گردم
ز من سعادت بیماری و نزاری پرس
هوش مصنوعی: وقتی که دوستانم را در کنار خود نمی‌بینم، مانند ماهی که در شب غایب است، احساس تنهایی می‌کنم. در این حال، به دنبال خوشبختی و حال خوبم می‌گردم، اما در عوض فقط از بیماری و بدحالی سخن می‌زنم.
سراغ راه ضعیفان درست تر گویند
ز دف مپرس به سیلی، ز نی به زاری پرس
هوش مصنوعی: از آنجا که صدای دف ممکن است به نظر بیاید که خوش‌لحن و شاداب است، اما در واقع نمی‌تواند بیانگر احساسات عمیق و واقعی باشد. بهتر است در جستجوی حقیقت و احساسات واقعی، به سراغ بی‌پناهی‌ها بروی و از نی که صدایش غمگین و دردآور است، بشنوی.
به کام من نرسد چاشنی عزت او
ز من عیار فقیری و خاکساری پرس
هوش مصنوعی: چاشنی عزت او به دست من نمی‌رسد، از من بخواه که دربارهٔ فقر و خاکساری‌ام بپرسی.
رموز مل ز «نظیری » شنو که مست شده
کرشمه‌های گل از بلبل بهاری پرس
هوش مصنوعی: به سخنان شاعر گوش کن و بفهم که چگونه زیبایی‌های گل بلبل را شگفت‌زده کرده و او را به شیدایی واداشته است.