گنجور

شمارهٔ ۳۱۵

بگو به دیر خرابات السلام و مترس
به جام و مغبچه در باز ننگ و نام و مترس
حضور وقت در آمیزش محبانست
کمرگشای و لبالب بنوش جام و مترس
رمیدگی حریف از حجاب هشیاریست
به مستی افت و درانداز حرف کام و مترس
به دست دامن توفیق دیر می آید
گهی که دست دهد کار کن تمام و مترس
طرب چو رو به کس آورد برنمی گردد
نقاب زهره بکش از فراز بام و مترس
گرت هواست که با ننگ و نام عیش کنی
به جوع و صمت ریایی نما قیام و مترس
به یک دو چله که تسخیر ابلهان کردی
دگر ز گوشه خلوت برون خرام و مترس
به هر مقام که خواهند خامشت یابند
هوای اوج دگر کن از آن مقام و مترس
همین که خرقه تزویر و شید پوشیدی
جوال شعبده پر ساز از عوام و مترس
شود که دامن حالیت هم به دست افتد
به زلف چنگ بزن چنگ اعتصام و مترس
ببین به شست که دولت نگین جم انداخت
بگستران به امیدی همای دام و مترس
سروش عیش «نظیری » ز راه عشاق است
رو از پیمبر نی گوش کن پیام و مترس

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بگو به دیر خرابات السلام و مترس
به جام و مغبچه در باز ننگ و نام و مترس
هوش مصنوعی: به میخانه سلام کن و از شراب و جام و آنچه در آنجا هست نترس، چرا که در آنجا نه ننگی وجود دارد و نه نامی که برایت مهم باشد.
حضور وقت در آمیزش محبانست
کمرگشای و لبالب بنوش جام و مترس
هوش مصنوعی: حضور در کنار دوستان و عاشقان، لحظه‌ای شگفت‌انگیز و پر از نشاط است. از این لحظه بهره‌مند شو و بی‌خود از آن لذت ببر، همان‌طور که جامی پر از شراب را بدون ترس می‌نوشی.
رمیدگی حریف از حجاب هشیاریست
به مستی افت و درانداز حرف کام و مترس
هوش مصنوعی: فرار کردن حریف ناشی از آگاهی و هوشیاری اوست. اما وقتی در حال مستی هستی، حرف‌ها را رها کن و نترس.
به دست دامن توفیق دیر می آید
گهی که دست دهد کار کن تمام و مترس
هوش مصنوعی: برای رسیدن به موفقیت ممکن است زمان ببرد، اما وقتی که فرصتی به دست می‌آید، باید تمام توان خود را به کار بگیری و نترسی.
طرب چو رو به کس آورد برنمی گردد
نقاب زهره بکش از فراز بام و مترس
هوش مصنوعی: وقتی شادی و سرور به کسی روی می‌آورد، هرگز برنمی‌گردد. ای معشوق، پرده از صورتت بردار و از بالای بام نترس.
گرت هواست که با ننگ و نام عیش کنی
به جوع و صمت ریایی نما قیام و مترس
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی به خوش‌گذرانی با آبرو و بی‌آبرویی بپردازی، در این حال به گرسنگی و سکوت تظاهر کن و نترس.
به یک دو چله که تسخیر ابلهان کردی
دگر ز گوشه خلوت برون خرام و مترس
هوش مصنوعی: به مدت یک یا دو چله (چله به معنای چهل روز) که بر ابلهان تسلط پیدا کردی، حالا از گوشه خلوت خود بیرون بیا و نترس.
به هر مقام که خواهند خامشت یابند
هوای اوج دگر کن از آن مقام و مترس
هوش مصنوعی: به هر جایی که بروی، دیگران می‌توانند تو را با آرامش و سکوت ببینند؛ بنابراین از آن موقعیت بالاتر برو و نترس.
همین که خرقه تزویر و شید پوشیدی
جوال شعبده پر ساز از عوام و مترس
هوش مصنوعی: به محض اینکه لباس ریا و تظاهر را بر تن کردی، سبدی پر از حقه و شعبده در دست مردم و ترس را در دل شان می‌کوبی.
شود که دامن حالیت هم به دست افتد
به زلف چنگ بزن چنگ اعتصام و مترس
هوش مصنوعی: شاید تا زمانی که به این حال و روز هستی، فرصتی برای تو فراهم شود. پس تلاش کن و به آنچه که به دست می‌آوری، چنگ بزن و نترس.
ببین به شست که دولت نگین جم انداخت
بگستران به امیدی همای دام و مترس
هوش مصنوعی: به دقت نگاه کن که چگونه ثروت و خوشبختی مانند نگینی بر روی انگشت جمشید قرار گرفته است. امیدوارم که تو نیز بتوانی از آن بهره‌مند شوی و نترس از سختی‌ها و چالش‌ها.
سروش عیش «نظیری » ز راه عشاق است
رو از پیمبر نی گوش کن پیام و مترس
هوش مصنوعی: لذت و سرور زندگی «نظیری» ناشی از عشق و محبت است، بنابراین به پیام‌های پیامبر گوش نده و نترس.