نظیری نیشابوریشمارهٔ ۳۰
در خور اگر نییم می لعل فام را
ای کاش تر کنند به بویی مشام را
بر قدر زخم مرهم لایی نمی دهند
زان می که طعم و بوش گزد مغز و کام را
بر بام ما دریغ نپایید هفته یی
ماهی که او تمام کند ناتمام را
کس جذبه ای به کار دل ما نمی کند
تا چند سر به حلقه درآریم دام را
قسمت چنین فتاد که ترکان مست او
در دور ما به طاق نهادند جام را
خارج ز پرده دخل غلط تا به کی کنیم
مطرب به ما نداده نشان مقام را
کم لذتم که زود بریدم ز آفتاب
در خانه پختم این ثمر نیم خام را
گر جام صبح بی صفت فقر پر کنند
خورشید سرنگون نکند کاس شام را
رخت از حرم کشیدم «نظیری » به سومنات
حرمت نمانده حاجی بیت الحرام را
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
در خور اگر نییم می لعل فام را
ای کاش تر کنند به بویی مشام را
هوش مصنوعی: اگر ما در این دنیای زشت و بی‌خاصیت نباشیم، ای کاش رنگ لعل و زیبایی آن را با بویی خوش برای مشام ما شیرین‌تر کنند.
بر قدر زخم مرهم لایی نمی دهند
زان می که طعم و بوش گزد مغز و کام را
هوش مصنوعی: داروی مناسب برای دردها به اندازه زخم اهمیت ندارد، چرا که آن نوشیدنی که عطر و طعمش باعث لذت و خوشی می‌شود، می‌تواند مغز و کام را به وجد آورد.
بر بام ما دریغ نپایید هفته یی
ماهی که او تمام کند ناتمام را
هوش مصنوعی: ماه کامل به طور ناگهانی در آسمان نمایان می‌شود و هر آنچه ناتمام مانده را به پایان می‌رساند، اما در بام ما این زیبایی ناپایدار است و چندان در دسترس نیست.
کس جذبه ای به کار دل ما نمی کند
تا چند سر به حلقه درآریم دام را
هوش مصنوعی: هیچ‌کس توجهی به حال دل ما نمی‌کند، تا زمانی که ما برای گرفتار کردن او تلاش کنیم.
قسمت چنین فتاد که ترکان مست او
در دور ما به طاق نهادند جام را
هوش مصنوعی: سرنوشت چنین رقم خورده که ترک‌های عاشق او در اطراف ما، جام را به نشانه شادی و جشن به بالا نگه داشته‌اند.
خارج ز پرده دخل غلط تا به کی کنیم
مطرب به ما نداده نشان مقام را
هوش مصنوعی: تا کی باید در سایه و دور از حقیقت باشیم؟ چرا باید ادامه بدهیم به شنیدن نواهایی که نشان‌دهنده مقام و جایگاه ما نیستند؟
کم لذتم که زود بریدم ز آفتاب
در خانه پختم این ثمر نیم خام را
هوش مصنوعی: لذت زیادی از بودن در آفتاب نداشتم که زود از آنجا دور شدم و در خانه شروع به پختن این میوه خام کردم.
گر جام صبح بی صفت فقر پر کنند
خورشید سرنگون نکند کاس شام را
هوش مصنوعی: اگر فقر و نداری را با نوشیدنی صبح پر کنند، خورشید نمی‌تواند کاسه شام را خراب کند.
رخت از حرم کشیدم «نظیری » به سومنات
حرمت نمانده حاجی بیت الحرام را
هوش مصنوعی: من از حرم بیرون آمدم و به سومنات رفتم، چون دیگر حرمت و حرمت‌داری برایم باقی نمانده است، حتی حاجی‌هایی که به بیت الحرام می‌روند.