گنجور

شمارهٔ ۲۹۶

جام گیر اختر افتاده بر افلاک انداز
روح شو عاریت خاک سوی خاک انداز
دعوی عقل جز از عشق مشخص نشود
بحث کج را به در داور بی باک انداز
با چنین دیده آلوده تو را نتوان دید
دیده از خود ده و بر خود نظر پاک انداز
نقش موهوم مرا از دل من پاک بروب
بر در از خلوت خود ریزه خاشاک انداز
همه جا دام ز گیسوی تو انداخته اند
تو درین دشت عنان سر ده و فتراک انداز
هرکه را بدرقه آن لشکر مژگان باشد
گو همه بار به وادی خطرناک انداز
دیده آن که نظر جز به جمال تو کند
ناوک انداز بر آن دیده و چالاک انداز
حسن شوخ از در و دیوار نماید ناچار
باغبان گو سر پر عربده تاک انداز
آن که در پیرهن پاره یوسف بیند
گو نگاهی به سوی این جگر چاک انداز
دوست گانی به حریفان سحر خیز دهند
چاره علت مخمور به تریاک انداز
همت از ساغر لبریز «نظیری » خیزد
می خور و نقب به گنجینه امساک انداز

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

جام گیر اختر افتاده بر افلاک انداز
روح شو عاریت خاک سوی خاک انداز
هوش مصنوعی: نوشیدنی را که ستاره بر افلاک قرار داده، بگیر و روح خود را از خاک جدا کن و به سمت خاک بفرست.
دعوی عقل جز از عشق مشخص نشود
بحث کج را به در داور بی باک انداز
هوش مصنوعی: عشق می‌تواند عقل و منطق را به وضوح نشان دهد و اگر مسأله‌ای گیج‌کننده و پیچیده است، بهتر است آن را به قاضی دانا و بی‌پروا بسپاریم تا حقایق را روشن کند.
با چنین دیده آلوده تو را نتوان دید
دیده از خود ده و بر خود نظر پاک انداز
هوش مصنوعی: با چشمی ناپاک نمی‌توان تو را دید. چشمانت را از خود بگیر و به درون خود نگاه کن و نگاهی پاک به خود داشته باش.
نقش موهوم مرا از دل من پاک بروب
بر در از خلوت خود ریزه خاشاک انداز
هوش مصنوعی: تصویر خیالی من را از دل خود بیرون کن و در ورودی خلوت خود، گرد و غبارها را بریز.
همه جا دام ز گیسوی تو انداخته اند
تو درین دشت عنان سر ده و فتراک انداز
هوش مصنوعی: همه جا از زیبایی و جذبه‌ی تو بهترین تله‌ها و دام‌ها را به کار برده‌اند. حالا تو در این میدان می‌توانی با اراده و قدرت خود کنترل اوضاع را به دست بگیری و دیگران را به چالش بکشی.
هرکه را بدرقه آن لشکر مژگان باشد
گو همه بار به وادی خطرناک انداز
هوش مصنوعی: هر کس که با نگاه مهیج و فریبنده دیگری همراه باشد، باید همه چیز خود را به چالش و مخاطره بسپارد.
دیده آن که نظر جز به جمال تو کند
ناوک انداز بر آن دیده و چالاک انداز
هوش مصنوعی: اگر کسی به جز زیبایی تو به چیز دیگری نگاه نکند، باید با تیر عشق بر چشمان او زخم بزنیم و او را به حرکت وا داریم.
حسن شوخ از در و دیوار نماید ناچار
باغبان گو سر پر عربده تاک انداز
هوش مصنوعی: زیبایی و جذابیت لطیف به طور ناگزیر از هر سو خود را نشان می‌دهد و باغبان ناچار می‌شود تا در برابر این زیبایی، شاخسار انگور را به حرکت درآورد و به صدای ساز و طرب بپردازد.
آن که در پیرهن پاره یوسف بیند
گو نگاهی به سوی این جگر چاک انداز
هوش مصنوعی: کسی که به لباس پاره یوسف نگاه می‌کند، بهتر است نگاهی به این دل زخم‌خورده بیندازد.
دوست گانی به حریفان سحر خیز دهند
چاره علت مخمور به تریاک انداز
هوش مصنوعی: دوستان می‌توانند به رقبای خود در اوایل صبح کمک کنند تا راه حلی برای مشکل مستی پیدا کنند و این مشکل را با تریاک برطرف سازند.
همت از ساغر لبریز «نظیری » خیزد
می خور و نقب به گنجینه امساک انداز
هوش مصنوعی: با اراده و تلاش می‌توان به بالاترین مکان‌ها رسید. پس از نوشیدن شراب، به جستجوی ثروت و امکاناتی برو که در خودداری و پرهیزگاری نهفته است.