گنجور

شمارهٔ ۲۵۸

حسن چندی سر به دل شوخی و خودرایی دهد
شه چو گیرد مملکت اول به یغمایی دهد
دیده عاشق نیابد ذوق از دیدار دوست
گر نه اول ترک دیدن های هرجایی دهد
لذت دشنامش از من پرس کاب تلخ و شور
ذوق کوثر در مذاق مرد صحرایی دهد
گردد از جان دادنم معلوم شوق روی دوست
زان نمی میرم که ترسم مرگ رسوایی دهد
در بیابان ها نمی گنجم اگر طغیان شوق
بند بگشاید چو سیلم سر به شیدایی دهد
گریه ما تلخ و طبع میزبان رنجش پذیر
صوت مطرب بر دلش بگذار گیرایی دهد
شکوه کمتر کن «نظیری » گر کسی یاری نکرد
رخت ما سوزد چه نقصان تماشایی دهد

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

حسن چندی سر به دل شوخی و خودرایی دهد
شه چو گیرد مملکت اول به یغمایی دهد
هوش مصنوعی: حسن مدت‌ها با دل بازی و خودخواهی خود، جانشین می‌شود و وقتی که پادشاهی به دست گیرد، ابتدا آن را به غارت می‌برد.
دیده عاشق نیابد ذوق از دیدار دوست
گر نه اول ترک دیدن های هرجایی دهد
هوش مصنوعی: چشم عاشق از دیدن یار لذت نمی‌برد، اگر برای بار اول دیدن‌های بی‌فایده و بی‌معنا را ترک نکند.
لذت دشنامش از من پرس کاب تلخ و شور
ذوق کوثر در مذاق مرد صحرایی دهد
هوش مصنوعی: لذت فحش و ناسزا گفتن او را از من بپرس، چراکه تلخی و شوری که در آن احساس می‌شود، مانند خوشی و شیرینی است که فردی از آن در صحرا می‌چشد.
گردد از جان دادنم معلوم شوق روی دوست
زان نمی میرم که ترسم مرگ رسوایی دهد
هوش مصنوعی: وقتی که جانم را فدای عشق تو می‌کنم، عشق به روی تو بر من آشکار می‌شود. از این‌رو نمی‌ترسم که بمیرم، زیرا می‌خواهم مرگم باعث رسوایی‌ام نشود.
در بیابان ها نمی گنجم اگر طغیان شوق
بند بگشاید چو سیلم سر به شیدایی دهد
هوش مصنوعی: در بیابان‌ها نمی‌توانم جا بگیرم اگر شور و شوق در درونم به اوج برسد. مانند سیلابی که به حرکت درآید و سر به شیدایی و جنون بگذارد.
گریه ما تلخ و طبع میزبان رنجش پذیر
صوت مطرب بر دلش بگذار گیرایی دهد
هوش مصنوعی: گریه ما دردناک است و دل میزبان، تحمل نارضایتی را دارد. صدای ساز می‌تواند بر دل او تاثیر بگذارد و آن را تسکین بخشد.
شکوه کمتر کن «نظیری » گر کسی یاری نکرد
رخت ما سوزد چه نقصان تماشایی دهد
هوش مصنوعی: عزت نفس خود را کاهش بده، ای نظیری! اگر کسی در این دنیا به تو کمک نکرد، در این صورت آتش درون تو را خواهد سوزاند و این واقعیت چه اندوهگینی را به وجود می‌آورد.