گنجور

بخش ۶۱ - مدیحه من کلام آقامیرزا اسماعیل حجه الاسلام برادر نیرطاب ثراهما

ایمظهر صفات خداوند بیمثال
ایذات پاکت آئینه ذوالجلال
عکس است از جمال تو در جام آفتاب
وز عکس عکس بسته بمه در گه قبال
از فیض ایندو کوکب تابان بچاست جهان
جانها زنور روی تو بگرفته اعتدال
شمس الشموس از آنی و هم مونس نفوس
در عین قرب بعد بظاهر بسی محال
لیکن اگر بعالم باطن نهم قدم
بس واضح است در نظرم سر اینمقال
در جلوه بس قریب ولی در مقام ذات
هرگز بدرگهش نرسد طائر خیال
حق را ظهور ذات محال است ممتع
مرآت حق نماست بعالم علی و آل
ارواح شان نجوم سموات ممکنات
اوتادارض باشد اجساد کالجبال
شمس رواق حضرت سلطان دین رضا
آتش بطور از تف او دارد اشتعال
بر درگهش ملایک موت و حیوه و رزق
از بهر استفاضه گشوده کف سئوال
جبریل گر موکل خلقست و خادمی است
از خادمان در گه آشاه بیهمال
شاها ز انقلاب جهان بس مکدره
وز قیل قال خلق دلم گشته پرملال
بر هرچه بنگرم همه فانی است در نظر
بر جمله کاینات کشیدم خط زوال
نور هدایت ار نرسد از تو بر ضمیر
عالم تباه گردد در وادی ضلال
غمهای دل به پیش تو محتاج عرض نیست
با عالم خبیر چه حاجت بیان حال
زآب قبول و آتش شوق و هوای عشق
از خاک آستان تو بسرشته ذوالجلال
اینقالب ضعیف نیاز نیازمند
این چار عنصر است مرا مبدء و مآل

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: سید محمدرضا شهیم

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ایمظهر صفات خداوند بیمثال
ایذات پاکت آئینه ذوالجلال
هوش مصنوعی: ای جلوه‌ی صفات بی‌نظیر خداوند، ای ذات پاک تو آئینه‌ی بزرگی و جلال الهی.
عکس است از جمال تو در جام آفتاب
وز عکس عکس بسته بمه در گه قبال
هوش مصنوعی: انعکاس زیبایی تو در گلابی آفتاب دیده می‌شود و همچنین سایه آن در چهره ماه در زمان شب مشخص است.
از فیض ایندو کوکب تابان بچاست جهان
جانها زنور روی تو بگرفته اعتدال
هوش مصنوعی: به خاطر وجود این دو ستاره درخشان، جهان به زیبایی و روشنی آنها روشن شده است و این نور به آرامش و تعادل جان‌ها کمک کرده است.
شمس الشموس از آنی و هم مونس نفوس
در عین قرب بعد بظاهر بسی محال
هوش مصنوعی: شمس الشموس از وجود توست و تو همیار و همراۀ روح‌ها هستی، در حالی که در نزدیک بودن و نزدیکی به حقیقت، ظاهراً کار سخت و غیرممکنی به نظر می‌رسد.
لیکن اگر بعالم باطن نهم قدم
بس واضح است در نظرم سر اینمقال
هوش مصنوعی: اگر به دنیای درونی و باطن توجه کنم، به وضوح می‌توانم درک کنم که راز این موضوع چیست.
در جلوه بس قریب ولی در مقام ذات
هرگز بدرگهش نرسد طائر خیال
هوش مصنوعی: این جمله بیان می‌کند که در ظاهر، زیبایی و جذابیت بسیار نزدیک و دست‌یافتنی است، اما در عمق وجود و حقیقت، هرگز نمی‌توان به آن رسید. به عبارت دیگر، آرزوها و خیالات شاید نزدیک به نظر برسند، اما در واقعیت وجود ندارند و نمی‌توان به آن‌ها دست یافت.
حق را ظهور ذات محال است ممتع
مرآت حق نماست بعالم علی و آل
هوش مصنوعی: حق نمی‌تواند به طور مستقیم در عالم ظهور یابد و تنها می‌تواند به واسطهء جلوه‌گری و نمایان شدن در مظاهر و موجودات، خود را نشان دهد.
ارواح شان نجوم سموات ممکنات
اوتادارض باشد اجساد کالجبال
هوش مصنوعی: روح‌های آنان مانند ستارگان آسمان‌های ممکن، پایه‌های زمین هستند و اجسادشان مانند کوه‌ها.
شمس رواق حضرت سلطان دین رضا
آتش بطور از تف او دارد اشتعال
هوش مصنوعی: آفتاب وجود حضرت سلطان دین رضا به قدری درخشان و پرنور است که از حرارت و تأثیرات او، نشانه‌های روشنایی و شعله به وجود آمده است.
بر درگهش ملایک موت و حیوه و رزق
از بهر استفاضه گشوده کف سئوال
هوش مصنوعی: در پرستشگاه او، فرشتگان برای دریافت نعمت‌ها و زندگی و روزی، دست‌نیاز به سوی او دراز کرده‌اند.
جبریل گر موکل خلقست و خادمی است
از خادمان در گه آشاه بیهمال
هوش مصنوعی: اگر جبرئیل برای هدایت بشر فرستاده شده و خدمتگزار خداوند است، باید بدانیم که او یکی از خدمتگزاران درگاه پروردگار است و در این مقام، توجهی خاص به مخلوقات دارد.
شاها ز انقلاب جهان بس مکدره
وز قیل قال خلق دلم گشته پرملال
هوش مصنوعی: ای پادشاه، از آشفتگی‌های دنیا دل مرا پر از غم و اندوه کرده است و از حرف و حدیث‌های مردم دلگیرم.
بر هرچه بنگرم همه فانی است در نظر
بر جمله کاینات کشیدم خط زوال
هوش مصنوعی: هر چیزی را که نگاه می‌کنم، همه چیز در حال نابودی و زوال است. تمام جهان را نگریستم و بر آن خط فنا کشیدم.
نور هدایت ار نرسد از تو بر ضمیر
عالم تباه گردد در وادی ضلال
هوش مصنوعی: اگر نور هدایت از تو به دل‌های مردم نرسد، جهان در گمراهی و ضلال غرق خواهد شد.
غمهای دل به پیش تو محتاج عرض نیست
با عالم خبیر چه حاجت بیان حال
هوش مصنوعی: غم‌های دل را نیازی به بیان کردن در پیش تو نیست، چون با عالمی آگاه چه نیازی به توضیح حال خود داریم.
زآب قبول و آتش شوق و هوای عشق
از خاک آستان تو بسرشته ذوالجلال
هوش مصنوعی: از آب پذیرش و آتش عشق و هوای محبت، همه از خاک پای تو که مظهر جلال خداوندی است، به وجود آمده‌اند.
اینقالب ضعیف نیاز نیازمند
این چار عنصر است مرا مبدء و مآل
هوش مصنوعی: این بدن ناتوان به این چهار عنصر نیاز دارد تا بتواند به وجود بیاید و همچنین برای ادامه زندگی به آن‌ها وابسته است.