نیر تبریزیبخش ۵۹ - وله ایضا رحمه الله
شه کبریا منشا توئی که امیر عز مجلّلی
به تو زیبد عرش جلال حق که به تاج قدس مکلّلی
چو نخواست حق ز کمال خود نظری به سوی مثال خود
بگرفت پیش جمال خود ز هویت تو سینجلی
لمعات نخله موسوی نفخات خلقت عیسوی
ز فروغ روی تو پرتوی ز هوای گوی تو شمألی
توئی ای امیر جهانگشا که ز بدو خلقت ماسوی
به سریر رفعت کبریا نه نشسته چون تو مجللی
به ظلم سکندر آب جو، به طوی کلیم فرشته خو
به سنای نور تو راه پو، ز ضیای نار تو مصطلی
توئی آنکه خواست چو ذوالمنن زره عنایت و فضل و من
ز طلوع طلعت خویشتن به ورای خویش تفضّلی
ز تنزّه احدیتش ز تقدس صمدیتش
بنمود سرّ هویتش زجلال ذات تو منجلی
توئی آن مثال بدیع حق که ز بعد ذات منیع حق
نکشیده کلک صنیع حق به کمال شخص تو هیکلی
ز تو صادر اول ما ذکر به تو لاحق آخر مازبر
تو خود آن مهین مقتدر که هم آخری که هم اولی
به دلیل آیه انمّا و نصّ سوره هل اتی
به صریح لو کشف الغطا و خطاب سر سینجلی
به نبی ظهیر و معین توئی و امیر ملک یقین توئی
و مجیر روح الامین توئی و به کاینات توئی ولی
کسی ار ز پرده به جز صدا نشنید و خواند تو را خدا
فلقد أشار بما بدا و حماک عنه بمعزلی
به حجاب قدس حریم حق توئی آن نهفته ندیم حق
که هنوز صنع قدیم حق ننموده کنز نهان جلی
لمعات وجهک اشرقت و شعاع طلعتک اعتلی
ز چه رو ألست بربکم نزنی بزن که بلی بلی
بخش ۵۸ - وله ایضا رحمه الله: همتی کز پا نشستم یا علیبخش ۶۰ - مرحوم آخوند ملا محمد حجه اسلام پدر نیر طاب ثراهما: کرد خور عشق دوست از افق دل ظهور
اطلاعات
وزن: متفاعلن متفاعلن متفاعلن متفاعلن
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: سید محمدرضا شهیم
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
شه کبریا منشا توئی که امیر عز مجلّلی
به تو زیبد عرش جلال حق که به تاج قدس مکلّلی
هوش مصنوعی: تو، ای شاه بزرگ و والا، منبع و سرچشمه‌ی عظمت هستی. بر توست که امیری بزرگ و با شکوه می‌نشیند و به عرش جلال حق که با تاج پاکی تزئین شده، شایسته‌ای.
چو نخواست حق ز کمال خود نظری به سوی مثال خود
بگرفت پیش جمال خود ز هویت تو سینجلی
هوش مصنوعی: وقتی خداوند نخواست به کمال خود نظر کند، به مثال خود نگریست و در برابر زیبایی‌اش، وجود تو را به خاطر آورد.
لمعات نخله موسوی نفخات خلقت عیسوی
ز فروغ روی تو پرتوی ز هوای گوی تو شمألی
هوش مصنوعی: درخشندگی نخل موسوی و روح‌نفس عیسی، همه از نور چهره تو نشأت می‌گیرد و پرتو آن به مانند نسیم شمال، بسان هوای نیکو و دلپذیرت است.
توئی ای امیر جهانگشا که ز بدو خلقت ماسوی
به سریر رفعت کبریا نه نشسته چون تو مجللی
هوش مصنوعی: تو ای فرمانروای پیروزمند که از زمان آفرینش، هیچ کس به عظمت و مقام تو ننشسته و به این شکوه و جلال نرسیده است.
به ظلم سکندر آب جو، به طوی کلیم فرشته خو
به سنای نور تو راه پو، ز ضیای نار تو مصطلی
هوش مصنوعی: سکندر در ظلم و ستم، در جستجوی آب زندگی است. موسى (کلیم) که فرشته‌مانند و نورانی است، به سمت پرتو روشنی که تو ایجاد کرده‌ای، هدایت می‌شود. و از نور آتش تو، مکانی برای عبادت و بندگی فراهم می‌آید.
توئی آنکه خواست چو ذوالمنن زره عنایت و فضل و من
ز طلوع طلعت خویشتن به ورای خویش تفضّلی
هوش مصنوعی: تو همان کسی هستی که مانند ذوالمنن، زره‌ای از لطف و رحمت را خواسته‌ای و من نیز از نور و زیبایی وجود تو فراتر از خودم، کرامتی دریافت کرده‌ام.
ز تنزّه احدیتش ز تقدس صمدیتش
بنمود سرّ هویتش زجلال ذات تو منجلی
هوش مصنوعی: از پاکی و پاکیزگی وجود بی‌نظیرش، راز هویتش آشکار شد و جلال و عظمت ذات تو به وضوح نمایان گردید.
توئی آن مثال بدیع حق که ز بعد ذات منیع حق
نکشیده کلک صنیع حق به کمال شخص تو هیکلی
هوش مصنوعی: تو نمونه‌ای زیبا از حقیقت هستی که از ذات بلند و شریف الهی خلق شده‌ای و در کمال وجودت، تصویری از هنر و آفرینش خداوند را به نمایش می‌گذاری.
ز تو صادر اول ما ذکر به تو لاحق آخر مازبر
تو خود آن مهین مقتدر که هم آخری که هم اولی
هوش مصنوعی: از تو آغازِ همه چیز است و به تو پایان می‌یابد. تویی آن ذات بزرگ و توانمند که هم اولی و هم آخری.
به دلیل آیه انمّا و نصّ سوره هل اتی
به صریح لو کشف الغطا و خطاب سر سینجلی
هوش مصنوعی: به خاطر آیه‌ای که اشاره به حقایق روشن دارد و متن سوره‌ای که در مورد زندگی پس از مرگ صحبت می‌کند، و همچنین به دلیل پیام مستقیم و روشنی که در آن وجود دارد.
به نبی ظهیر و معین توئی و امیر ملک یقین توئی
و مجیر روح الامین توئی و به کاینات توئی ولی
هوش مصنوعی: تو یاری‌دهنده و محبوب پیامبر هستی، و همچنین فرمانروای بی‌چون و چرای ملک هستی. تو همراه روح‌الامین (فرشته وحی) هستی و در میان موجودات، تو ولی و سرپرست هستی.
کسی ار ز پرده به جز صدا نشنید و خواند تو را خدا
فلقد أشار بما بدا و حماک عنه بمعزلی
هوش مصنوعی: کسی جز با صدا از پشت پرده تو را نشنید و خواند، چون خداوند به آنچه که آشکار شده اشاره کرد و تو را از آنچه که در خطر بود، محافظت کرد.
به حجاب قدس حریم حق توئی آن نهفته ندیم حق
که هنوز صنع قدیم حق ننموده کنز نهان جلی
هوش مصنوعی: در حجاب مقدس، تو حریم حقیقتی هستی که هنوز با دستان مازی زنبور حق، افشا نشده است. این حقیقت هنوز در پنهانی پنهان است و زیبایی‌های آن در طول زمان به نمایش درنیامده است.
لمعات وجهک اشرقت و شعاع طلعتک اعتلی
ز چه رو ألست بربکم نزنی بزن که بلی بلی
هوش مصنوعی: چهره‌ات مانند نورانیتی درخشیده و تابش زیبایی‌ات به اوج رسیده است. به چه دلیلی نمی‌توانی از نشانه‌های این زیبایی خودت بهره‌برداری کنی؟ پس چرا نمی‌زنی بر این طبل که بیا و بله، بله بگو!