گنجور

شمارهٔ ۴۲

چند عمر اندر پی آب سکندر بگذرد
بگذر از ظلمات تن تا آبت از سر بگذرد
باد کبر از سر بنه کاین سر چو سر در خاک کرد
باد های مشکبو بر وی مکرر بگذرد
برد نقد عمر نرّاد سپهرت پاک تو
هی بگردان طاس تا دادت زششدر بگذرد
چنبر گیتی ترا از خار و خس پرویز نی است
دانه پاک آنگه شود از چشم چنبر بگذرد
عمر چونخواهد گذشتن خواه کوته خه دراز
به که با افسانه موئی معنبر بگذرد
عشقِ  او بر ما ، ز عشقِ ما بر او ، افزونتر است،
دلبر از دل نگذرد گر دل ز دلبر بگذرد
چون بر آتش میزنی در عاشقی مردانه زن
آب خه کم خه فزون زان پس که از سر بگذرد
بو که تعبیری رود بر چینِ زلفت ، روز و شب،
ورد خوانم تا بخوابم مشک و عنبر بگذرد
دوشم از بر درگذشت و خونم از سربر گذشت
تا چه باشد سرگذشت اربار دیگر بگذرد
چشمی از مستی دمادم بنگرد برچین زلف
راست چون شاهی که با تمکین به لشگر بگذرد
فتنه عالم گیر شد ای سر و سرکش پایدار
کاین قیامت ترسم از غوغای محشر بگذرد
ماه من گر پرده مشکین براندازد ز رو
تیره آنروزی که بر خورشید خاور بگذرد
هر زمان که آید مرا یاد از خم ابروی او
راست پیش چشم من مرگ مصور بگذرد
نیّرا خون شد دل از یادِ لبش ، وز دیده ریخت،
بعد از اینم تا چها بر دیده تر بگذرد

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: سید محمدرضا شهیم

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چند عمر اندر پی آب سکندر بگذرد
بگذر از ظلمات تن تا آبت از سر بگذرد
هوش مصنوعی: برای مدت‌های طولانی در جستجوی آب سکندر (پادشاهی افسانه‌ای) خواهی بود. لذا باید از تاریکی‌های جسم عبور کنی تا آب زندگی‌ات به سر برسد.
باد کبر از سر بنه کاین سر چو سر در خاک کرد
باد های مشکبو بر وی مکرر بگذرد
هوش مصنوعی: از خودخواهی و تکبر دست بردار، چون این سر که بر زمین افتاده، دیگر ارزشی ندارد. بگذار عطرهای خوش به آرامی از کنارش بگذرد.
برد نقد عمر نرّاد سپهرت پاک تو
هی بگردان طاس تا دادت زششدر بگذرد
هوش مصنوعی: زمانی که عمر گرانبهای تو از دست می‌رود، به دور طاس بچرخان تا شانس بهتر و روزهای بهتری را برایت به ارمغان بیاورد.
چنبر گیتی ترا از خار و خس پرویز نی است
دانه پاک آنگه شود از چشم چنبر بگذرد
هوش مصنوعی: در دنیای پرآشوب و پر از مشکلات، گاهی اوقات انسان‌ها گمان می‌کنند که نمی‌توانند از شرایط بد و سختی که در آن هستند، فراتر بروند. اما اگر دلی پاک و خالص داشته باشیم، می‌توانیم بر این چالش‌ها غلبه کنیم و به آرامش و روشنی برسیم.
عمر چونخواهد گذشتن خواه کوته خه دراز
به که با افسانه موئی معنبر بگذرد
هوش مصنوعی: هر طور که عمر بگذرد، چه کوتاه باشد و چه بلند، بهتر است که با داستانی زیبا و معنادار سپری شود.
عشقِ  او بر ما ، ز عشقِ ما بر او ، افزونتر است،
دلبر از دل نگذرد گر دل ز دلبر بگذرد
هوش مصنوعی: عشق او به ما بیشتر از عشق ما به اوست؛ اگر دلبر از دل ما جدا شود، دل ما هرگز از او نمی‌گذرد.
چون بر آتش میزنی در عاشقی مردانه زن
آب خه کم خه فزون زان پس که از سر بگذرد
هوش مصنوعی: وقتی در عشق به طور جدی تلاش می‌کنی، باید آماده باشی که سختی‌ها و چالش‌ها را تحمل کنی. اگر از این مرحله عبور کنی، می‌توانی به نتایج و تجربیات بهتر و عمیق‌تری دست پیدا کنی.
بو که تعبیری رود بر چینِ زلفت ، روز و شب،
ورد خوانم تا بخوابم مشک و عنبر بگذرد
هوش مصنوعی: بویی از زیبایی و جذابیت تو را هر لحظه احساس می‌کنم و به خاطر آن، روز و شب در خیال تو غرق می‌شوم تا به آرامش برسم و خوابم ببرد.
دوشم از بر درگذشت و خونم از سربر گذشت
تا چه باشد سرگذشت اربار دیگر بگذرد
هوش مصنوعی: دیشب کسی از کنارم گذشت و به قدری حالت من تحت‌تأثیر قرار گرفت که اشکم سرازیر شد. حالا نمی‌دانم چه سرنوشتی در انتظار دیگران است که از آنجا عبور خواهند کرد.
چشمی از مستی دمادم بنگرد برچین زلف
راست چون شاهی که با تمکین به لشگر بگذرد
هوش مصنوعی: چشمی که از شوق و مستی همواره به اطراف نگاه می‌کند، به زلف‌های زیبای خود می‌نگرد؛ مانند پادشاهی که با آرامش و وقار از میان لشکری می‌گذرد.
فتنه عالم گیر شد ای سر و سرکش پایدار
کاین قیامت ترسم از غوغای محشر بگذرد
هوش مصنوعی: آشوبی فراگیر در دنیا به وجود آمده، ای تو که سرسخت و مقاوم هستی. می‌ترسم این روز قیامت از هیاهوی روز محشر بگذرد.
ماه من گر پرده مشکین براندازد ز رو
تیره آنروزی که بر خورشید خاور بگذرد
هوش مصنوعی: اگر ماه من پردهٔ سیاه را از روی صورتش کنار بزند، آن روزی که بر خورشید خاور طلوع کند، همه چیز را روشن و درخشان خواهد کرد.
هر زمان که آید مرا یاد از خم ابروی او
راست پیش چشم من مرگ مصور بگذرد
هوش مصنوعی: هر بار که به یاد ابروی خمیده او می‌افتم، مرگ را به وضوح در مقابل چشمانم می‌بینم.
نیّرا خون شد دل از یادِ لبش ، وز دیده ریخت،
بعد از اینم تا چها بر دیده تر بگذرد
هوش مصنوعی: دل از یاد لب معشوق به شدت غمگین و پریشان شده و چشمانم پر از اشک است. تا زمانی که اشک از چشمانم بریزد، این حالت ادامه خواهد داشت.

حاشیه ها

1403/03/11 22:06
سیدمحمد جهانشاهی

نیّرا خون شد دل از یادِ لبش ، وز دیده ریخت،

1403/03/12 08:06
سیدمحمد جهانشاهی


عشقِ او بر ما ، ز عشقِ ما بر او افزونتر است،

1403/03/12 08:06
سیدمحمد جهانشاهی

بو که تعبیری رود بر چینِ زلفت ، روز و شب،