گنجور

شمارهٔ ۴۱

تا دل من ریش و لعل و نمکین است
ریش به از مرهم است گر نمک این است
خرمن مشگست زلف او مزنش هان
شانه که غارتگر صبا بکمین است
سر بزن ای ترک ساده هندوی خط را
اجر غلامی که سرکشید همین است
زاهد اگر آیتی بحسن تو خواهد
خط غبار رخت کتاب مبین است
واعظ از حد مسر فسانه که ما را
سابقه عشق تا بروز پسین است
جذبه عشق آتشی است و تاب نیارد
شیخ تنگ مایه را که خانه بنین است
رشته زلف نگار اگر بکف آری
سست مگیرش دلا که حبل متین است
کشته تیغ ترا گواه چه حاجت
نرگس مست تو خود گواه امین است
نیّر بیدل که رو بکوی تو آورد
خواجه مرانش ز در که ملک یمین است

اطلاعات

وزن: مفتعلن فاعلات مفتعلن فع (منسرح مثمن مطوی منحور)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: سید محمدرضا شهیم

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

تا دل من ریش و لعل و نمکین است
ریش به از مرهم است گر نمک این است
هوش مصنوعی: تا وقتی که دل من پر از عشق و احساس است، زخم و دردش بهتر از درمان است، اگر این درد نمکین باشد.
خرمن مشگست زلف او مزنش هان
شانه که غارتگر صبا بکمین است
هوش مصنوعی: موهای او به قدری زیبا و عطرآگین است که نباید به آن دست بزنی. چرا که نسیم، که دزدی برای زیبایی‌های اوست، در کمین نشسته و قصد دارد زیبایی‌اش را بدزدد.
سر بزن ای ترک ساده هندوی خط را
اجر غلامی که سرکشید همین است
هوش مصنوعی: ای ترک زیبا، به خط زیبای هندی احترام بگذار، که این کار از نشانه‌های ادب و خدمات یک غلام است.
زاهد اگر آیتی بحسن تو خواهد
خط غبار رخت کتاب مبین است
هوش مصنوعی: اگر زاهدی به زیبایی تو نگاه کند، نشانه‌ای از عظمت و جمال تو در کتاب وجود دارد که همانند غبار بر روی لباس توست.
واعظ از حد مسر فسانه که ما را
سابقه عشق تا بروز پسین است
هوش مصنوعی: واعظ، محدودیت‌ها را کنار بگذار، زیرا ما سابقه‌ای از عشق داریم که به روزهای بعدی ما ارتباط دارد.
جذبه عشق آتشی است و تاب نیارد
شیخ تنگ مایه را که خانه بنین است
هوش مصنوعی: عشق همچون آتش قوی و سوزان است و کسی که قدرت و ظرفیت کمتری دارد، نمی‌تواند از پس آن برآید، زیرا عشق ممکن است احساسات و زندگی‌اش را به چالش بکشد.
رشته زلف نگار اگر بکف آری
سست مگیرش دلا که حبل متین است
هوش مصنوعی: اگر رشته زلف معشوق را در دست بگیری، آن را سست مگیر؛ زیرا این رشته یک حبل محکم و استوار است.
کشته تیغ ترا گواه چه حاجت
نرگس مست تو خود گواه امین است
هوش مصنوعی: کسی که به خاطر زیبایی و جذابیت تو جان خود را از دست داده، دیگر نیازی به شهادت نرگس مست تو ندارد؛ چرا که خود تو بهترین گواه بر این عشق و زیبایی هستی.
نیّر بیدل که رو بکوی تو آورد
خواجه مرانش ز در که ملک یمین است
هوش مصنوعی: شعری که به آن اشاره شده، به معنای این است که شخصی با نگاهی شفاف و دلجوی با حضور در کنار تو، به تو نزدیک می‌شود، و نیکوست که او را از خود نرانی چون او در واقع شخصیت و مقام بالایی دارد.