گنجور

شمارهٔ ۹۸

در سر غم تو دارم دستار و سر چه باشد
جان و جهان چه ارزد یا سیم و زر چه باشد
گفتی نثار ما کن جان و سر و دل و دین
اینها چه قدر دارد وین مختصر چه باشد؟
گفتی به غمزه هردم بنوازمت به تیری
زین عهد اگر نگردی ای سیمبر چه باشد
در عشق اگر چه دارم صدگونه غصه بر دل
زان بیوفا کشیدن بار این قدر چه باشد
ای آن که عشق خوبان دردسر است گویی
هر بی بصر چه داند کاین دردسر چه باشد
خاک درش که مردم کحل فرشته خوانند
هر ذره هست جانی کحل بصر چه باشد
در خرقه کار زاهد چون هست حقه بازی
گر زان که عشق بازد صاحب نظر چه باشد
سر شراب عشقش مست مدام داند
هشیار چون نخورده است او را خبر چه باشد
پیش لبت که عیسی زنده شد از دم او
روح انفعال دارد شهد و شکر چه باشد
مرد از غم تو جانم از بهر زنده کردن
با باد اگر فرستی بوی سحر چه باشد
برهان حسن رویت شد هادی نسیمی
ای غیرت تجلی شمس و قمر چه باشد

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

در سر غم تو دارم دستار و سر چه باشد
جان و جهان چه ارزد یا سیم و زر چه باشد
هوش مصنوعی: من به خاطر غم تو، دستار (نشان و نماد احترام و اهمیت) دارم و دیگر چه اهمیتی دارد که جان و جهان چه ارزشی دارند یا طلا و نقره چه ارزشمند باشند؟
گفتی نثار ما کن جان و سر و دل و دین
اینها چه قدر دارد وین مختصر چه باشد؟
هوش مصنوعی: گفتی از جان و دل و ایمان و وجودت به ما هدیه کن، اما این چیزها چه ارزشی دارند و این اندک چه تفاوتی ایجاد می‌کند؟
گفتی به غمزه هردم بنوازمت به تیری
زین عهد اگر نگردی ای سیمبر چه باشد
هوش مصنوعی: گفتی هر بار با یک نگاه ملایم به من محبت کنی، اگر با این شرایط از دست نروی، چه اتفاقی خواهد افتاد؟
در عشق اگر چه دارم صدگونه غصه بر دل
زان بیوفا کشیدن بار این قدر چه باشد
هوش مصنوعی: در عشق، با وجود اینکه انواع غم‌ها بر دل دارم به خاطر بی‌وفایی، اما تحمل این بار چه اهمیتی دارد؟
ای آن که عشق خوبان دردسر است گویی
هر بی بصر چه داند کاین دردسر چه باشد
هوش مصنوعی: ای آن کسی که عشق به نیکان برایت مشکل و دردسر است، مانند کسی که بینا نیست و نمی‌داند که این دردسر چه مفهومی دارد.
خاک درش که مردم کحل فرشته خوانند
هر ذره هست جانی کحل بصر چه باشد
هوش مصنوعی: هر ذره از خاک درب این مکان به قدری ارزشمند است که مردم آن را با دیدی فرشته‌گون می‌نگرند؛ بنابراین، اگر هر ذره جان دارد، پس چه ارزشی دارد کحل چشم؟
در خرقه کار زاهد چون هست حقه بازی
گر زان که عشق بازد صاحب نظر چه باشد
هوش مصنوعی: زاهد در لباس خود تظاهر می‌کند، اما در حقیقت او حقه‌باز است. کسی که عشق را درک کرده و صاحب نظر است، چه جایگاه و مقامی دارد.
سر شراب عشقش مست مدام داند
هشیار چون نخورده است او را خبر چه باشد
هوش مصنوعی: عشق او مانند شرابی است که همیشه حالت مستی به انسان می‌دهد، اما او چون هرگز تجربه نداشته، از حال خویش باخبر نیست و در حقیقت هشیار نمی‌باشد.
پیش لبت که عیسی زنده شد از دم او
روح انفعال دارد شهد و شکر چه باشد
هوش مصنوعی: پیش لبت، عیسی مانند زنده‌ای می‌شود و از سخن تو زندگی و روح می‌گیرد. در برابر چنین حالتی، شیرینی و خوشی چه معنایی دارد؟
مرد از غم تو جانم از بهر زنده کردن
با باد اگر فرستی بوی سحر چه باشد
هوش مصنوعی: مرد از غم تو جانم را از بین می‌برد. اگر تو بخواهی بروی و بویی از سحر به باد بدهی، چه اتفاقی می‌افتد؟
برهان حسن رویت شد هادی نسیمی
ای غیرت تجلی شمس و قمر چه باشد
هوش مصنوعی: این شعر از زیبایی و جذابیت چهره تو سخن می‌گوید و برهان و دلیل روشنی را از آن استخراج می‌کند. ای نسیم دل‌انگیز، تو چقدر می‌توانی درخشش خورشید و ماه را تحت تأثیر قرار دهی؟