گنجور

شمارهٔ ۲۴۲

دل مردم به جان آمد ز دست آن کمان ابرو
تعالی الله از آن چشمان، جلال الله از آن ابرو
مخوان روی نگارم را به جان ای ساده دل زانرو
که چون روی دلارایش ندارد روی جان ابرو
نهان از غمزه با مردم نگفتی راز و نشنودی
اگر با مردم چشمش نبودی در میان ابرو
دلا بی ترک جان و سر، مکن سودای ابرویش
که نتوانی کشید آسان کمان آنچنان ابرو
به ظاهر فتنه، خوبان را رخ و زلف است و خال اما
به چشم و غمزه خون خلق می ریزد نهان ابرو
هلال از نون ابرویت نشانی می دهد لیکن
به پیشانی مگر نامش نهد آن دلستان ابرو
برای فتنه عالم بس است ابرویت ای حوری
چرا از وسمه می بندی دگر بر ابروان ابرو
تو را اقلیم زیبایی مسلم گشت و سلطانی
که بر خورشید تابان زد چو زلفت سایبان ابرو
ز روی چون گل خندان برافکن پرده ای دلبر!
که عینت فتنه پیدا کرد و آشوب از کران ابرو
اگر خواهی که بگشایی صیام روزه داران را
برآ بر طرف بام ای ماه! و بنما ناگهان ابرو
ز «مازاغ البصر» حرفی به چشم توست ظاهر کن
که کرد اسرار «مااوحی » ز مژگانت عیان ابرو
نسیمی قبله جز رویت نخواهد کرد چندانی
که باشد بر سر بالین چشم دلبران ابرو

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دل مردم به جان آمد ز دست آن کمان ابرو
تعالی الله از آن چشمان، جلال الله از آن ابرو
هوش مصنوعی: دل‌های مردم از زیبایی و جاذبه چشمان او به تنگ آمده است. زیبایی او نشانه‌ای از عظمت و جلال الهی است.
مخوان روی نگارم را به جان ای ساده دل زانرو
که چون روی دلارایش ندارد روی جان ابرو
هوش مصنوعی: به دل ساده‌ات نگو که چهره زیبا را به جانت بخوانی، زیرا چهره دلبرانه‌اش زیبایی جان را ندارد.
نهان از غمزه با مردم نگفتی راز و نشنودی
اگر با مردم چشمش نبودی در میان ابرو
هوش مصنوعی: اگر به واسطه‌ی نگاه معشوق، راز دل را نمی‌گفتی و دیگران هم نمی‌شنیدند، حالا اگر در جمع انسان‌ها بودی و چشمش به تو نمی‌افتاد، چه می‌شد؟
دلا بی ترک جان و سر، مکن سودای ابرویش
که نتوانی کشید آسان کمان آنچنان ابرو
هوش مصنوعی: ای دل، از خیال ابروی او دست بردار و در پی جان و سر خود باش؛ چرا که نمی‌توانی به سادگی از کمان آن ابرو تیر بزنید.
به ظاهر فتنه، خوبان را رخ و زلف است و خال اما
به چشم و غمزه خون خلق می ریزد نهان ابرو
هوش مصنوعی: در نگاه اول، زیبایی و جذابیت خوبان از چهره، مو و جذابیت‌های ظاهری آن‌هاست، اما در واقع، نگاه و لبخند آن‌ها می‌تواند درد و رنج زیادی را به دل مردم منتقل کند؛ به طور مخفیانه، ابرویشان نشانه‌های غم و اندوه را در خود نهان دارد.
هلال از نون ابرویت نشانی می دهد لیکن
به پیشانی مگر نامش نهد آن دلستان ابرو
هوش مصنوعی: هلالی که به شکل ابروی تو است، نشانه‌ای از زیبایی توست، اما تنها پیشانی می‌تواند نام آن دلربا را بر زبان آورد.
برای فتنه عالم بس است ابرویت ای حوری
چرا از وسمه می بندی دگر بر ابروان ابرو
هوش مصنوعی: ای حوری، ابرویت برای شوریدن دل‌ها و ایجاد فتنه در جهان کافی است؛ چرا دیگر با رویش و سیاهی که بر ابروانت می‌کشی، آن را بیشتر زیبا می‌کنی؟
تو را اقلیم زیبایی مسلم گشت و سلطانی
که بر خورشید تابان زد چو زلفت سایبان ابرو
هوش مصنوعی: تو به سرزمین زیبایی دست یافته‌ای و سلطنتی که بر روی خورشید درخشانی سایه انداخته است، مانند ابروان توست.
ز روی چون گل خندان برافکن پرده ای دلبر!
که عینت فتنه پیدا کرد و آشوب از کران ابرو
هوش مصنوعی: ای دلبر! از روی خندان و زیبا تو پرده‌ای را کنار بزن تا چهره‌ات نمایان شود، زیرا چهره‌ات باعث ایجاد آشوب و فتنه در دل‌ها شده است.
اگر خواهی که بگشایی صیام روزه داران را
برآ بر طرف بام ای ماه! و بنما ناگهان ابرو
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی روزه‌داران را شاد کنی، ای ماه، از پشت بام ظاهر شو و ناگهان با ابرویت به ما نشان بده.
ز «مازاغ البصر» حرفی به چشم توست ظاهر کن
که کرد اسرار «مااوحی » ز مژگانت عیان ابرو
هوش مصنوعی: چشمانت سخنی را از دید پنهان به ظهور برسانند، که رازهایی که از مژگانت آشکار است را به نمایش بگذارند.
نسیمی قبله جز رویت نخواهد کرد چندانی
که باشد بر سر بالین چشم دلبران ابرو
هوش مصنوعی: نسیمی که به سمت تو می‌وزد، همیشه به خاطر زیبایی و جاذبه‌ات به سراغت خواهد آمد. این نشان‌دهنده‌ی آن است که زیبایی و جذابیت تو در دل دیگران تأثیرگذار است.