گنجور

شمارهٔ ۱۷۷

لوح محفوظ است رویش زلف و خال و خط کلام
با تو گفتم معنی علم لدنی والسلام
قبله جان روی او دان در دو عالم تا ابد
گر به رب کعبه ایمان داری و بیت الحرام
گرد رخسار و دو زلف عنبرین می کن طواف
تا شوی حاجی و گردی در مسلمانی تمام
مظهر ذات خدا دان آن رخ چون ماه را
گر ز ابراری که جای اهل فضل است این مقام
جنت و غلمان و حور و کوثر و ماء معین
در رخ و زلفش ببین چون نور دیده در ظلام
قامت و زلف و دهانش چون الف لام است و میم
گر نداری صدق «والله العزیز ذوانتقام »
گر هوس داری نمازی کان بود مقبول حق
ابرویش محراب ساز و چشم مستش را امام
معنی توریت و فرقان شرح انجیل و زبور
از خطش برخوان که هست آن در عدد بی میم و لام
چشم جان بگشا و در مرآت رویش کن نظر
تا ببینی رؤیة الحوراء فی وجه الحسام
ای ز رویت آفتاب و ماه را نور و ضیا
وی ز حسنت حور و غلمان لطف و خوبی کرده وام
صورت نور تجلی روی چون ماهت نمود
همچو مصباح زجاج و باده روشن ز جام
قاصرات الطرف لم یطمث بیان حسن توست
آن که «حورا» گفت و «مقصورات »، ایزد، «فی الخیام »
هر که را حبل المتین زلف سمن سای تو نیست
همچو کافر در ضلالت می پزد سودای خام
ای «سواد الوجه فی الدارین » خال و خط تو
داده کار هردو عالم را به زیبایی نظام
تا به فضل حق نسیمی بنده عشق تو شد
چرخ و ماه و زهره و خورشید هستندش غلام

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

لوح محفوظ است رویش زلف و خال و خط کلام
با تو گفتم معنی علم لدنی والسلام
هوش مصنوعی: کتابی که در آن همه چیز نوشته شده، به زیبایی زلف و نقش و خط تو اشاره دارد؛ من به تو معنی دانشی که بدون آموزش فراگرفته می‌شود را گفتم و در اینجا خاتمه می‌دهم.
قبله جان روی او دان در دو عالم تا ابد
گر به رب کعبه ایمان داری و بیت الحرام
هوش مصنوعی: اگر به کعبه و خانه خدا ایمان داری، باید بدان که قبله واقعی جان تو در هر دو جهان، روی اوست و این ایمان تا ابد ادامه دارد.
گرد رخسار و دو زلف عنبرین می کن طواف
تا شوی حاجی و گردی در مسلمانی تمام
هوش مصنوعی: به خاطر زیبایی و جذابیت چهره و موی خوشبو، دور آن بگرد و عبادت کن، تا به مقام بالا و کمال انسانی دست یابی و در دین اسلام به مرحله‌ای کامل برسی.
مظهر ذات خدا دان آن رخ چون ماه را
گر ز ابراری که جای اهل فضل است این مقام
هوش مصنوعی: چهره‌ای چون ماه را که نمایانگر صفات خداوند است، اگرچه در پس ابرها پنهان باشد، اما در جایی قرار دارد که شایسته اهل علم و فضیلت است.
جنت و غلمان و حور و کوثر و ماء معین
در رخ و زلفش ببین چون نور دیده در ظلام
هوش مصنوعی: در زیبایی چهره و موهای او، بهشتی از نعمت‌ها و جوانان زیبا و پریان و آب زلال را می‌بینی، همان‌طور که در تاریکی، نور چشم را می‌بینیم.
قامت و زلف و دهانش چون الف لام است و میم
گر نداری صدق «والله العزیز ذوانتقام »
هوش مصنوعی: شکل و ظاهری که او دارد، همانند حروف الف و لام و میم است. اگر صداقت نداشته باشی، باید به قدرت و انتقام خدا توجه کنی.
گر هوس داری نمازی کان بود مقبول حق
ابرویش محراب ساز و چشم مستش را امام
هوش مصنوعی: اگر آرزوی نماز واقعی داری که مورد قبول خداوند باشد، ابروهای او را به عنوان محراب و چشمان مستش را به عنوان امام تصور کن.
معنی توریت و فرقان شرح انجیل و زبور
از خطش برخوان که هست آن در عدد بی میم و لام
هوش مصنوعی: معنا و مفهوم کتاب‌های مقدس، مانند تورات و قرآن و همچنین توضیح‌هایی که درباره انجیل و زبور وجود دارد، را از نوشته‌هایشان مطالعه کن، زیرا در عدد مشخصی بدون حروف میم و لام، آن معنا نهفته است.
چشم جان بگشا و در مرآت رویش کن نظر
تا ببینی رؤیة الحوراء فی وجه الحسام
هوش مصنوعی: چشمان باطنت را باز کن و در آینه زیبایی او بنگر تا چهرهٔ زیبا و دلربای او را ببینی که همچون حوریان است.
ای ز رویت آفتاب و ماه را نور و ضیا
وی ز حسنت حور و غلمان لطف و خوبی کرده وام
هوش مصنوعی: ای تو که زیبایی‌ات مانند نور خورشید و ماه است، و زیبایی‌ات از حوریان و جوانان بهشتی فراتر رفته، لطف و خوبی‌ات غیرقابل تصور است.
صورت نور تجلی روی چون ماهت نمود
همچو مصباح زجاج و باده روشن ز جام
هوش مصنوعی: چهره پرنور تو مانند تابش ماه درخشانی است که مانند چراغی شفاف و روشنایی از جام شراب به چشم می‌آید.
قاصرات الطرف لم یطمث بیان حسن توست
آن که «حورا» گفت و «مقصورات »، ایزد، «فی الخیام »
هوش مصنوعی: چشم‌های درشت و بی‌خبر از دنیا، زیبایی تو را نمی‌توانند درک کنند؛ همان‌طور که در قرآن از حورالعین و زنان بهشتی در خیمه‌ها سخن گفته شده است.
هر که را حبل المتین زلف سمن سای تو نیست
همچو کافر در ضلالت می پزد سودای خام
هوش مصنوعی: هر کسی که ارتباط محکم و استواری با زلف‌های زیبای تو ندارد، مانند کافران در گمراهی زندگی می‌کند و به آرزوهای بی‌ثمر و ناپخته دلخوش است.
ای «سواد الوجه فی الدارین » خال و خط تو
داده کار هردو عالم را به زیبایی نظام
هوش مصنوعی: ای کسی که در دنیا و آخرت، زیبایی‌ات درخشندگی دارد، خال و خط تو، کار هر دو عالم را به زیبایی سامان داده است.
تا به فضل حق نسیمی بنده عشق تو شد
چرخ و ماه و زهره و خورشید هستندش غلام
هوش مصنوعی: به لطف خدا، نسیمی که از عشق تو وزیده، موجب شده که چرخ (جهان) و ستاره‌ها (ماه و زهره و خورشید) همه در خدمت او باشند.