گنجور

شمارهٔ ۱۶۲

ز من که طایر قافم نشان عنقا پرس
ز من که ماهی عشقم رسوم دریا پرس
(ز من که خادم خمار و ساکن دیرم
رموز باده اسرار و جام صهبا پرس)
صفای باطن رندان مست دردآشام
به نور طلعت جام از می مصفا پرس
حدیث توبه و زهد از کجا و من ز کجا
بیان این خبر از زاهدان رعنا پرس
مرا که چشم تو باشد همیشه در خاطر
ز ناتوانی و مستی و عشق و سودا پرس
اگرچه از غم یوسف ضریر شد یعقوب
بیا و لذت عشق از دل زلیخا پرس
مقیم صومعه داند رسوم سالوسی
ز من که عابد خورشیدم از مسیحا پرس
ره ریا و تکلف ز شیخ و واعظ جوی
طریق شیوه اهل حقیقت از ما پرس
بیار باده و بنشین و دم غنیمت دان
نسیمی مست و خراب است حال دنیا پرس

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ز من که طایر قافم نشان عنقا پرس
ز من که ماهی عشقم رسوم دریا پرس
هوش مصنوعی: از من که پرنده‌ای از قاف هستم، نشانی از پرنده‌ئی دیگر بپرس. از من که ماهی عشق هستم، آداب و رسوم دریا را بپرس.
(ز من که خادم خمار و ساکن دیرم
رموز باده اسرار و جام صهبا پرس)
هوش مصنوعی: از من که خدمتگزار دل مشغولی و ساکن میخانه هستم، رازهای شراب و اسرار جام رنگین را بپرس.
صفای باطن رندان مست دردآشام
به نور طلعت جام از می مصفا پرس
هوش مصنوعی: دل‌های لطیف و پاک رندانی که در دنیای عشق و حسرت زندگی می‌کنند، می‌توانند از نور صورت و زیبایی جام می، به روشنی آن‌چه درونشان است بپردازند و از شفافیت و روشنی می ناب بگویند.
حدیث توبه و زهد از کجا و من ز کجا
بیان این خبر از زاهدان رعنا پرس
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که سخن از توبه و ترک دنیا را چه کسی می‌تواند بگوید، وقتی که من خود در جایگاهی کاملاً متفاوت قرار دارم. برای فهمیدن این موضوع بهتر است از زهد و پارسایی دیگران سوال کنیم.
مرا که چشم تو باشد همیشه در خاطر
ز ناتوانی و مستی و عشق و سودا پرس
هوش مصنوعی: هرگز فراموش نکن که من همیشه در یاد تو هستم. از من بپرس که چگونه به خاطر ناتوانی، شیدایی، عشق و هوسی که دارم، در حالتی از ضعف و مستی به سر می‌برم.
اگرچه از غم یوسف ضریر شد یعقوب
بیا و لذت عشق از دل زلیخا پرس
هوش مصنوعی: علی‌رغم اینکه یعقوب به خاطر غم یوسف نابینا شد، اما بیا و از دل زلیخا بپرس که لذت عشق چه حالتی دارد.
مقیم صومعه داند رسوم سالوسی
ز من که عابد خورشیدم از مسیحا پرس
هوش مصنوعی: کسی که در صومعه زندگی می‌کند، آداب و رسوم سالکان را هوشیارانه می‌داند. اما من که عابدی هستم، از مسیحا سوال می‌کنم.
ره ریا و تکلف ز شیخ و واعظ جوی
طریق شیوه اهل حقیقت از ما پرس
هوش مصنوعی: راه فریب و تظاهر را از روحانیون و موعظه‌کنندگان می‌توان جستجو کرد، اما بهترین شیوه و حقیقت را باید از اهل آن پرسید.
بیار باده و بنشین و دم غنیمت دان
نسیمی مست و خراب است حال دنیا پرس
هوش مصنوعی: باده را بیاور و بنشین، و از لحظه‌های خوب بهره‌برداری کن. چون این دنیا در حال رنگ و بویی است که انسان را سرمست و بی‌تاب می‌کند.