گنجور

شمارهٔ ۱۰ - ماده تاریخ قتل فضل الله

شرق و غرب از فتنه یأجوج چون شد پرفساد
تی و میم و واو و ری قد کان جبارا عنید
مظهر لطف الهی، هادی انس و ملک
آن که مثلش کس ندید و هم نخواهد نیز دید
چون به ظلم از ملک شروانش طلب کردند و رفت
بر در آلینجه بود آن نطفه شمر و یزید
خوک و خرس و دیو و دد، مردود ملعون نجس
بد فعال و بد سیر بدبخت و مردار پلید
مستحق لعنت حق، مشرک ملعون سگ
آن که نامش بود میران شاه شیطان مرید
روز آدینه که بد عید مساکین از قضا
سادس ماهی که خوانندش به تازی ذوالقعید
رفته از تاریخ هجرت بود ذال و صاد و واو
قل کفی بالله یعنی فضل یزدان شد شهید

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

شرق و غرب از فتنه یأجوج چون شد پرفساد
تی و میم و واو و ری قد کان جبارا عنید
هوش مصنوعی: شرق و غرب به خاطر فتنه یأجوج دچار فساد شده‌اند. انگار که درختی با میوه‌های تلخ و زهرآگین در آنجا رشد کرده است، و این وضعیت نشان‌دهنده قدرت و خشونت جباران است.
مظهر لطف الهی، هادی انس و ملک
آن که مثلش کس ندید و هم نخواهد نیز دید
هوش مصنوعی: این شخص نماد رحمت خداوند است و راهنمای انسان‌ها و فرشتگان است. هیچ‌کس مانند او را ندیده و در آینده نیز نخواهد دید.
چون به ظلم از ملک شروانش طلب کردند و رفت
بر در آلینجه بود آن نطفه شمر و یزید
هوش مصنوعی: وقتی به خاطر ظالمی از سرزمین شروان درخواست کردند و او نزد آلینجه رفت، نطفه‌ای از شمر و یزید در آنجا شکل گرفت.
خوک و خرس و دیو و دد، مردود ملعون نجس
بد فعال و بد سیر بدبخت و مردار پلید
هوش مصنوعی: این عبارت به تصاویری از موجودات ناخوشایند و ناپسند اشاره دارد که به نوعی از نظر اخلاقی یا روحی مردود و طرد شده محسوب می‌شوند. به نظر می‌رسد این موجودات نمادین از صفات منفی و زشت برخوردارند و به نوعی زندگی نامناسب و بدبختی را نمایان می‌کنند.
مستحق لعنت حق، مشرک ملعون سگ
آن که نامش بود میران شاه شیطان مرید
هوش مصنوعی: این جمله به شخصی اشاره دارد که به خاطر عقاید خود و پیوندش با شرک، سزاوار لعنت می‌داند. او به شدت از این فرد که به نوعی قدرت و مقام خود در باطل را به شیطان نسبت می‌دهد، ابراز تنفر می‌کند. به طور کلی، نویسنده به نادرستی و بدی این شخص می‌تازد و او را ملعون و بی‌ارزش می‌داند.
روز آدینه که بد عید مساکین از قضا
سادس ماهی که خوانندش به تازی ذوالقعید
هوش مصنوعی: روز جمعه، که روز عید فقیران است، به طور ناخواسته بر اساس تقویم عربی، روز ششم ماه ذوالقعید به شمار می‌آید.
رفته از تاریخ هجرت بود ذال و صاد و واو
قل کفی بالله یعنی فضل یزدان شد شهید
هوش مصنوعی: در این بیت، به اشاره به وقایعی تاریخی و شخصیت‌هایی پرداخته می‌شود که به نوعی با تقدیر و سرنوشت خود در ارتباط هستند. به طور کلی می‌توان گفت که این شعر به نقش خداوند در سرنوشت انسان‌ها و تأثیرات معنوی آن اشاره دارد، و در نهایت به ویژگی‌های کنجکاوانه و شجاعانه انسان و طلب کمک از فضل خداوند می‌پردازد.