گنجور

قصیدهٔ شمارهٔ ۲۰۴

از بهر چه، ای پیر هشیوار هنربین،
بر اسپ هوا کرد دلت بار دگر زین؟
دین است نهال شکر حکمت، پورا،
بنشانش و به هر وقت ازو بار شکر چین
مر بند هوا را به جز از حکمت نگشاد
حکمت برد از عارض و رخسار چو زر چین
این است تو را منزل و زاد، ای سفری مرد
برگیر، هلا، زاد و همه بار سفر زین
طین است تو را اصل، بلی، لیکن بنگر
کان چیست کزو گشت چنین یار هنرطین
ای رفته چهل سال به تن در ره دنیا،
گمراه چرا شد دل هشیار تو در دین؟
راهت بنمایم سوی دین گر تو نگیری
اندر دل از این پند پدروار پدر کین
دار گذر است اینت، به پرهیز و به طاعت
بشتاب و بپرهیز و رو از دار گذر هین
بنداز تبرزین، چو طبرزد بشنو پند
چون من به طبرزد که کند کار تبرزین؟

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

از بهر چه، ای پیر هشیوار هنربین،
بر اسپ هوا کرد دلت بار دگر زین؟
هوش مصنوعی: چرا ای پیر خردمند و هنرمند، دوباره دلت را بر اسب آرزوهای بی‌پایه سوار کردی؟
دین است نهال شکر حکمت، پورا،
بنشانش و به هر وقت ازو بار شکر چین
هوش مصنوعی: دین را مانند درختی تصور کن که شیرینی حکمت در آن نهفته است، آن را بکار و در هر زمانی از آن میوه‌های شیرین برداشت کن.
مر بند هوا را به جز از حکمت نگشاد
حکمت برد از عارض و رخسار چو زر چین
هوش مصنوعی: تنها حکمت می‌تواند دلایل و انگیزه‌ها را روشن کند و درک عمیق‌تری از زیبایی‌های ظاهری، مانند چهره و جذابیت‌های آن، ارائه دهد. حکمت همچون زرگری است که می‌تواند زیبایی واقعی را از ظواهر بیرونی تمییز دهد.
این است تو را منزل و زاد، ای سفری مرد
برگیر، هلا، زاد و همه بار سفر زین
هوش مصنوعی: این مکان جایی است که تو می توانی در آن زندگی کنی و از آن بهره‌مند شوی. ای مرد که در سفر هستی، از اینجا بهره‌برداری کن و از تمام توشه‌ات برای این سفر استفاده کن.
طین است تو را اصل، بلی، لیکن بنگر
کان چیست کزو گشت چنین یار هنرطین
هوش مصنوعی: آری، اصل و ریشه تو از خاک است، اما نیک بنگر به این که چه چیزی باعث شده که تو این‌گونه هنری و باارزش شوی.
ای رفته چهل سال به تن در ره دنیا،
گمراه چرا شد دل هشیار تو در دین؟
هوش مصنوعی: چرا در این چهل سال که در دنیا به سر برده‌ای، دل آگاه تو از راه راست دور شده و گمراه شده است؟
راهت بنمایم سوی دین گر تو نگیری
اندر دل از این پند پدروار پدر کین
هوش مصنوعی: من می‌توانم راهی به سوی ایمان به تو نشان دهم، اما اگر تو از این نصیحت که همچون پند پدر است در دل نگیری، چه فایده‌ای دارد؟
دار گذر است اینت، به پرهیز و به طاعت
بشتاب و بپرهیز و رو از دار گذر هین
هوش مصنوعی: این جهان، گذرگاهی است که باید با پرهیز از گناه و انجام نیکوکاری به سرعت جلو بروی. پس مراقب باش و از این دنیا که گذراست، با دقت و احتیاط عبور کن.
بنداز تبرزین، چو طبرزد بشنو پند
چون من به طبرزد که کند کار تبرزین؟
هوش مصنوعی: تبرزین را پرتاب کن و به پندی که می‌زنم گوش کن، زیرا من هم در مثل تو به تبرزین می‌زنم که کار آن چیست؟