ناصر بخاراییشمارهٔ ۲
زهی وزیر سلیمان صفت که چون آصف
صفای ذهن تو تأثیر ماه و خور دارد
نظام کار ممالک به یمن صحبت تو
کمال یافت که از فرخّی اثر دارد
به ذات تو خطری ازعروض عارضه نیست
عرض به معرض جوهر کجا خطر دارد
هنرپناه توئی و به آستانهٔ توست
پناه هر که سر و کار با هنر دارد
قلم که همسر تیغ است ملک و ملت را
برای خدمت تو بر میان کمر دارد
شنیده‌ام که شه از بهر بنده انعامی
قبول کرده از آن رأی تو خبر دارد
به حسن تربیت آن را اگر برون آری
دهان به شکر شما بنده شکر دارد
عطاردی تو و من شاعر پریشان حال
ز طالع است که لطف به من نظر دارد
به ذره‌ای نبود آفتاب را نقصان
که ذره را به عنایت ز خاک بردارد
بقای سلطنت شاه باد وعمرعزیز
همان قدر که قضا حکم بر قضا دارد
یادداشت
شمارهٔ ۱ - : در مدح جلال‌الدین هوشنگ شاه: به بارگاه سلیمان که عرضه می‌داردشمارهٔ ۳: ننهاد نقطه‌ای ز وفا در نهاد دهر
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: الف. رسته
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
زهی وزیر سلیمان صفت که چون آصف
صفای ذهن تو تأثیر ماه و خور دارد
هوش مصنوعی: چه خوش است وزیری مانند آصف، که صفای ذهنت تحت تأثیر نور ماه و خورشید قرار دارد.
نظام کار ممالک به یمن صحبت تو
کمال یافت که از فرخّی اثر دارد
هوش مصنوعی: نظام و ترتیب کارهای کشورها به خاطر صحبت و کلام تو به بهترین حالت خود رسید، زیرا این گفتار تو اثر خوشایندی دارد.
به ذات تو خطری ازعروض عارضه نیست
عرض به معرض جوهر کجا خطر دارد
هوش مصنوعی: خود تو از هر گونه خطر و آسیب به دور هستی، زیرا وجود تو از نوعی است که با هیچ گونه تغییر و حادثه‌ای تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد. هر چیزی که در معرض تغییرات قرار دارد، نمی‌تواند به ذات تو آسیبی برساند.
هنرپناه توئی و به آستانهٔ توست
پناه هر که سر و کار با هنر دارد
هوش مصنوعی: تو مأمن و پناهی برای هنرمندان هستی و هر کسی که به هنر مشغول است به درگاه تو پناه می‌آورد.
قلم که همسر تیغ است ملک و ملت را
برای خدمت تو بر میان کمر دارد
هوش مصنوعی: قلم که همسر تیغ است، به معنای این است که نوشتن و نگارش (قلم) در کنار جنگ و نبرد (تیغ) قرار دارد. بنابراین، قلم برای خدمت به کشور و ملت، آماده و متعهد است. در واقع، این جمله نشان‌دهنده اهمیت و ارزش نوشتار در پیشبرد امور و خدمت به جامعه است.
شنیده‌ام که شه از بهر بنده انعامی
قبول کرده از آن رأی تو خبر دارد
هوش مصنوعی: شنیده‌ام که پادشاه به خاطر خدمت و وفاداری بنده‌ای، پاداشی را پذیرفته و از نظر تو در این مورد آگاه است.
به حسن تربیت آن را اگر برون آری
دهان به شکر شما بنده شکر دارد
هوش مصنوعی: اگر چیزی را که به خوبی تربیت شده است، بیرون بیاوری، دهان آن به لطف و سپاس شما باز می‌شود و به این خاطر، من هم شکرگزار شما هستم.
عطاردی تو و من شاعر پریشان حال
ز طالع است که لطف به من نظر دارد
هوش مصنوعی: تو مانند سیاره عطارد هستی و من شاعری آشفته و ناراحت. این وضعیت ناشی از این است که سرنوشت با من مهربان بوده و به من توجه کرده است.
به ذره‌ای نبود آفتاب را نقصان
که ذره را به عنایت ز خاک بردارد
هوش مصنوعی: آفتاب هیچ گونه نقصانی ندارد و حتی کوچک‌ترین ذره نیز با لطف و توجه از خاک به سوی آن برده می‌شود.
بقای سلطنت شاه باد وعمرعزیز
همان قدر که قضا حکم بر قضا دارد
هوش مصنوعی: سلطنت شاه باید باقی بماند و عمر با ارزش او نیز به اندازه‌ای است که سرنوشت بر آن حکم می‌زند.
یادداشت
هوش مصنوعی: در این دنیا، هر فردی توانایی‌ها و مهارت‌های خاص خود را دارد که می‌تواند به دیگران کمک کند. اگر هر فرد به توانایی‌های خود ایمان داشته باشد و آنها را پرورش دهد، می‌تواند آثار مثبت زیادی برای خود و دیگران به جا بگذارد. بنابراین، باید به شخصیت و قابلیت‌های خود اعتماد کنیم و از آنها به بهترین نحو استفاده کنیم.