گنجور

شمارهٔ ۲۶۶

از رشکِ خندهٔ تو دل غنچه پاره شد
این رازِ سرنهفتهٔ او آشکاره شد
در باغ دید شکل خرامیدن تو کبک
یک نک زد از کنار چمن کناره شد
از قطرهٔ عرق، خطِ سبز تو آب یافت
بارید سیل و طفل گیا شیرخواره شد
چون بر سمند عزم نشستی تو گوئیا
بر اسب باد سرو پیاده سواره شد
بشکفته بود لاله و ریحان هزار بیش
گل بر سر آمد از همه میرِ هزاره شد
هر چند آب گشت زره پوش از صبا
پیکان غنچه از زرهٔ او گذاره شد
از سبزه یافت روی زمین رنگ آسمان
شاخ درخت برج و شکوفه ستاره شد
سربسته بود غنچه که در شب صُداع داشت
شبنم گلاب گشت و بر آن درد چاره شد
ناصر نوشت بر ورق گل حدیث تو
نرگس تمام دیده ز بهر نظاره شد

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: الف. رسته

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

از رشکِ خندهٔ تو دل غنچه پاره شد
این رازِ سرنهفتهٔ او آشکاره شد
هوش مصنوعی: به خاطر خندهٔ تو، دل گل غنچه شکسته شد و این راز پنهان او آشکار گردید.
در باغ دید شکل خرامیدن تو کبک
یک نک زد از کنار چمن کناره شد
هوش مصنوعی: در باغ، تو را دیدم که به آرامی می‌خزیدی و مانند کبکی که در حال پرواز است، یک نگاهی به کنار چمن انداختی و از آنجا دور شدی.
از قطرهٔ عرق، خطِ سبز تو آب یافت
بارید سیل و طفل گیا شیرخواره شد
هوش مصنوعی: از قطره‌های عرق عشق تو، زندگی تازه‌ای شروع شد و باران به حدی بارید که گیاه کوچکی که تازه به دنیا آمده بود، به شکوفایی رسید.
چون بر سمند عزم نشستی تو گوئیا
بر اسب باد سرو پیاده سواره شد
هوش مصنوعی: زمانی که بر اسب عزم سوار می‌شوی، انگار که بر اسب تندباد سوار شده‌ای و همراه آن به سرعت در حال حرکت هستی.
بشکفته بود لاله و ریحان هزار بیش
گل بر سر آمد از همه میرِ هزاره شد
هوش مصنوعی: در اینجا به زیبایی گل‌ها و شکوفه‌ها اشاره شده است. لاله و ریحان به زیبایی و طراوت طبیعت اشاره دارند که به وفور در دسترس است، و در میان آن همه زیبایی، یکی از آن‌ها به عنوان بهترین و عالی‌ترین در میان دیگران شناخته می‌شود. به طور کلی، این تصویر از زیبایی و شکوه طبیعت و انتخاب بهترین‌ها در بین آن‌ها را به ما معرفی می‌کند.
هر چند آب گشت زره پوش از صبا
پیکان غنچه از زرهٔ او گذاره شد
هوش مصنوعی: هر چند که نسیم صبح مانند زره‌ای بر تن آبی دریا نشسته، اما غنچه‌ها به وسیله او به آسانی عبور کرده‌اند.
از سبزه یافت روی زمین رنگ آسمان
شاخ درخت برج و شکوفه ستاره شد
هوش مصنوعی: از چمن و گیاه، زمین رنگ آسمان را به خود گرفته و شاخ و برگ درختان با گل‌های زیبا مانند ستاره درخشان شده است.
سربسته بود غنچه که در شب صُداع داشت
شبنم گلاب گشت و بر آن درد چاره شد
هوش مصنوعی: غنچه در شب به دلیل مشکلی که داشت، نتوانسته بود ابراز وجود کند، اما با آمدن شبنم، مانند گلاب لطیف و خوشبو شد و این درد او به نوعی درمان یافت.
ناصر نوشت بر ورق گل حدیث تو
نرگس تمام دیده ز بهر نظاره شد
هوش مصنوعی: ناصر بر روی برگ گل، داستان تو را نوشت و نرگس، با تمام وجودش برای دیدن تو آماده شد.