گنجور

شمارهٔ ۳ - در نعت نبی اکرم فرماید

ای ز تأیید ازل نقد امانت را امین
محرم اسرار قرآن، همدم روح‌الامین
صادق اعظم، محمد صاحب تیغ و کتاب
سرور اهل هدی، سرخیل اصحاب‌الیمین
احمد مرسل، ابوالقاسم که رضوان در بهشت
می‌کند از خاک پایت توتیای حور عین
چشمهٔ خورشید از آن شد چشم پر نور فلک
کو نهد هر صبح بر خاک جناب تو جبین
اختران در پای تو چون دانهٔ گوهر نثار
آسمان در دست تو چون حلقهٔ انگشترین
تا شده دارالشفای دردمندان دین تو
داده کوران گمان را سرمهٔ عین‌الیقین
ماه نو را کرده گردون از برای تو رکاب
بر براق برق‌سیر آن شب که بربستی تو زین
چون مگس از سوختن ترسید و نامد جبرئیل
تو چو پروانه به شمع وصل گشتی همنشین
در بیان شرع یزدان با صحابه گفته راز
در مقام لی مع‌الله با خدا بوده قرین
گاه تیغ ظالمان از گوهر تو برده آب
گه شکسته سنگ بدخواهان تو را درّ ثمین
مرغ جان بیدلان غوغا کند همچون ذباب
در سخن چون از لب شیرین فشانی انگبین
آمد از والشمس مقصود الهی نام تو
ای خدا خورده به روی عالم آرایت یمین
مشک از آهو بود با بویت ار لافی زند
چین تو را در مشک و آهو مشک می‌سازد به چین
جوهر جسم تو چون پنهان شد اندر درج خاک
در طلب سرگشته می‌گردد فلک گرد زمین
یا حبیب‌الله ز خواب مغفرت بردار سر
نرگس رعنا گشا و حال مشتاقان ببین
انتظار عاشقان در هجر تو بسیار شد
خیز از خاک لحد چون ارغوان و یاسمین
داد مظلومان امت ده که دور از روی تو
ظلم بی‌دینان خرابی کرد در بنیاد دین
بر سر خاک تو تا دل بسته‌ام قندیل‌وار
شعلهٔ مهر تو دارم در درون آتشین
جز گدای آستانت نیست ناصر، زانکه هست
آستانت را کلید دولت اندر آستین

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: الف. رسته

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای ز تأیید ازل نقد امانت را امین
محرم اسرار قرآن، همدم روح‌الامین
هوش مصنوعی: ای کسی که از تجلیات الهی و تأییدات آغازین، امانت را به خوبی حفظ کردی و همواره در کنار روح‌الامین (جبرییل) هستی و رازهای قرآن را می‌دانی.
صادق اعظم، محمد صاحب تیغ و کتاب
سرور اهل هدی، سرخیل اصحاب‌الیمین
هوش مصنوعی: محمد، راستگوی بزرگ، صاحب علم و قدرت، پیشوای هدایت‌گران و سرآمد یاران نیکوکار است.
احمد مرسل، ابوالقاسم که رضوان در بهشت
می‌کند از خاک پایت توتیای حور عین
هوش مصنوعی: احمد مرسل، ابوالقاسم، کسی است که در بهشت، فرشتگان به خاطر عظمت و مقام تو، به خاک پای تو زانو می‌زنند و از آن خاک، بی‌نظیرترین مرواریدها را می‌سازند.
چشمهٔ خورشید از آن شد چشم پر نور فلک
کو نهد هر صبح بر خاک جناب تو جبین
هوش مصنوعی: چشمهٔ نور خورشید به خاطر توست که هر صبح، آسمان به احترام تو بر زمین می‌ساید.
اختران در پای تو چون دانهٔ گوهر نثار
آسمان در دست تو چون حلقهٔ انگشترین
هوش مصنوعی: ستاره‌ها در زیر پای تو مانند دانه‌های گرانبها پراکنده‌اند و آسمان در دستان تو همانند حلقه‌ای از انگشتر می‌درخشد.
تا شده دارالشفای دردمندان دین تو
داده کوران گمان را سرمهٔ عین‌الیقین
هوش مصنوعی: تا زمانی که محل درمان دردمندان به وجود آمده، دین تو به افرادی که نمی‌توانند ببینند، بینش واقعی می‌بخشد و چیزی مانند سرمه‌ای برای چشمان یقین است.
ماه نو را کرده گردون از برای تو رکاب
بر براق برق‌سیر آن شب که بربستی تو زین
هوش مصنوعی: ماه نو به خاطر تو بر آسمان نشسته و با ظرافت تمام آماده است تا تو را به سفری شگفت‌انگیز ببرد. آن شب که تو بر اسب خود نشسته بودی و سفر را آغاز کردی، آسمان مانند سوارکاری زبده به استقبال تو آمده است.
چون مگس از سوختن ترسید و نامد جبرئیل
تو چو پروانه به شمع وصل گشتی همنشین
هوش مصنوعی: وقتی مگس از سوختن می‌ترسد و به سمت شمع نمی‌آید، تو مانند پروانه به شمع نزدیک می‌شوی و با آن هم‌نشین می‌گردی.
در بیان شرع یزدان با صحابه گفته راز
در مقام لی مع‌الله با خدا بوده قرین
هوش مصنوعی: در بیان دین خداوند، صحابه (یاران پیامبر) اسراری را مطرح کرده‌اند که در مرتبه‌ای خاص، افراد نزدیک به خدا بوده‌اند.
گاه تیغ ظالمان از گوهر تو برده آب
گه شکسته سنگ بدخواهان تو را درّ ثمین
هوش مصنوعی: گاهی اوقات، قدرت و ظلم دیگران از ارزش و زیبایی وجود تو می‌کاهد و در مواقعی نیز، بدخواهانت با سنگ‌دلی خود، به تو آسیب می‌زنند و تو را می‌شکنند.
مرغ جان بیدلان غوغا کند همچون ذباب
در سخن چون از لب شیرین فشانی انگبین
هوش مصنوعی: پرنده‌ی روح دلسوختگان همچون مگس در سخن حاکی از شور و شوق است وقتی که از زبان شیرین، عسل برآمده می‌ریزد.
آمد از والشمس مقصود الهی نام تو
ای خدا خورده به روی عالم آرایت یمین
هوش مصنوعی: نور خدایی به زمین تابیده و نام تو، ای خدا، بر روی جهان نقش بسته است.
مشک از آهو بود با بویت ار لافی زند
چین تو را در مشک و آهو مشک می‌سازد به چین
هوش مصنوعی: اگر عطر تو در چین بپیچد و کسی بگوید که از آهو به مشکی می‌رسد، در واقع این عطر به خاطر وجود توست که باعث می‌شود مشک و آهو یکدیگر را بیابند.
جوهر جسم تو چون پنهان شد اندر درج خاک
در طلب سرگشته می‌گردد فلک گرد زمین
هوش مصنوعی: جوهر وجود تو زمانی که در خاک پنهان می‌شود، مانند این است که فلک به دور زمین در جستجوی آن سرگردان می‌شود.
یا حبیب‌الله ز خواب مغفرت بردار سر
نرگس رعنا گشا و حال مشتاقان ببین
هوش مصنوعی: ای دوست خداوند، از خواب بخشش بیدار شو، نگاهی به چشم‌های زیبا و گیرا بینداز و حال دل‌تنگان را تماشا کن.
انتظار عاشقان در هجر تو بسیار شد
خیز از خاک لحد چون ارغوان و یاسمین
هوش مصنوعی: عاشقان به شدت منتظر بازگشت تو هستند. برخیز از خاک قبر خود مانند گل‌های ارغوان و یاسمین که به زیبایی شکوفا می‌شوند.
داد مظلومان امت ده که دور از روی تو
ظلم بی‌دینان خرابی کرد در بنیاد دین
هوش مصنوعی: ای خدا، از تو می‌خواهیم که به داد مظلومان برسید، زیرا بی‌عدالتی‌های بی‌دینان دور از رحمت تو، موجب آسیب و ویرانی در اساس دین شده است.
بر سر خاک تو تا دل بسته‌ام قندیل‌وار
شعلهٔ مهر تو دارم در درون آتشین
هوش مصنوعی: من در کنار خاک تو نشسته‌ام و همچون یک چراغ روشن، عشق تو را در وجودم دارم که مانند آتش می‌سوزد.
جز گدای آستانت نیست ناصر، زانکه هست
آستانت را کلید دولت اندر آستین
هوش مصنوعی: جز فقیران در آستانه‌ات کسی نیست ناصر، زیرا که کلید مکنت و سعادت در آستین آستانه‌ات نهفته است.