گنجور

شمارهٔ ۵۴

ز خونم بعد کشتن شورش محشر شود پیدا
چو بر خاک اوفتد یکدانه چندی سر شود پیدا
به شستشو لباس بدقماش اطلس نمی گردد
به صیقل کی ز تیغ آهنین جوهر شود پیدا
به دیوار قفس تا رخنه ها دیدیم یقینم شد
که یک در بسته گردد صد در دیگر شود پیدا
اگر امروز دست خود به نان دادن علم سازی
ز خورشید قیامت بر سرت چادر شود پیدا
شود چون شعله گردنکش به اندک تقویت ظالم
به آتش از خس و خاشاک بال و پر شود پیدا
به اندک رتبه ته چوبکاری فخر می سازی
بود معراج واعظ هر کجا منبر شود پیدا
اگر در راه حق ای سیدا با صدق رو آری
تو را چون خضر از ریگ روان رهبر شود پیدا

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ز خونم بعد کشتن شورش محشر شود پیدا
چو بر خاک اوفتد یکدانه چندی سر شود پیدا
هوش مصنوعی: وقتی که خونم بر زمین ریخته شود، شور و غوغایی به‌پا می‌شود و بعد از مدتی که دانه‌ای بر خاک بیفتد، نشانه‌هایی از زندگی و سرسبزی نمایان می‌شود.
به شستشو لباس بدقماش اطلس نمی گردد
به صیقل کی ز تیغ آهنین جوهر شود پیدا
هوش مصنوعی: لباس‌های بد دوخت و بی‌کیفیت با شستشو درست نمی‌شود، همان‌طور که نمی‌توان با یک تیغ آهنی، جوهر را آشکار کرد.
به دیوار قفس تا رخنه ها دیدیم یقینم شد
که یک در بسته گردد صد در دیگر شود پیدا
هوش مصنوعی: وقتی به دیوار قفس نگاه کردم و شکاف‌هایی را دیدم، فهمیدم که ممکن است در بسته‌ای وجود داشته باشد، اما درهای دیگری به روی ما باز خواهد شد.
اگر امروز دست خود به نان دادن علم سازی
ز خورشید قیامت بر سرت چادر شود پیدا
هوش مصنوعی: اگر امروز علم و دانش را برای به دست آوردن روزی به کار گیریم، در روز قیامت نیکی‌تان نمایان خواهد شد.
شود چون شعله گردنکش به اندک تقویت ظالم
به آتش از خس و خاشاک بال و پر شود پیدا
هوش مصنوعی: این شعر به تصویر کشیدن تصرف و قدرت ظالمین اشاره دارد. به این معناست که وقتی ظالمی با اندکی قدرت و تحرک ظاهر می‌شود، همچون شعله‌ای که از خاکستر و خاشاک بالا می‌آید، می‌تواند به راحتی قدرتش را نشان دهد و دیگران را تحت تأثیر قرار دهد. به عبارت دیگر، تهدید و خشونت می‌تواند به سرعت در جامعه گسترش یابد و موجب بروز فاجعه شود.
به اندک رتبه ته چوبکاری فخر می سازی
بود معراج واعظ هر کجا منبر شود پیدا
هوش مصنوعی: به خاطر مقام و منزلت کم خود، به تظاهر و خودستایی می‌پردازی، در حالی که هر کجا واعظی بر منبر برود و صحبت کند، آنجا هم به مقام و منزلت او روشن است.
اگر در راه حق ای سیدا با صدق رو آری
تو را چون خضر از ریگ روان رهبر شود پیدا
هوش مصنوعی: اگر در راه حقیقت با صداقت قدم برداری، همچون خضر، که از چشمه‌های زندگی و wisdom می‌گذشت، راهنمایی برای تو نمایان خواهد شد.