گنجور

شمارهٔ ۳۵۶

در صدف چون قطره افتد گردد او را دل ز سنگ
سفله را دنیا دهد رو می کند منزل ز سنگ
همچو آتش کرده ایم از دست تو منزل ز سنگ
تا به کی با ما تعدی می کنی ای دل ز سنگ
جوی شیر آید برون از کوه بهر کوهکن
روزیی خود می کند صاحب هنر حاصل ز سنگ
آدمی را ز آفت ارض و سما نبود خبر
دانه ذوق آسیا دارد ولی غافل ز سنگ
از فلاخن سر نمی پیچد درخت میوه دار
همچو طفلان کی شود بی پای صاحبدل ز سنگ
خون ناحق هر کجا باشد نهان گل می کند
لاله می روید ز آب خنجر قاتل ز سنگ
ساکنان کعبه از وسواس شیطان فارغند
ایمن از سیل است باشد هر کرا منزل ز سنگ
کرده اند اهل طمع را از ازل روئینه تن
آب می گردد نباشد گر دل سایل ز سنگ
خال او تا موسم خط هر چه باشد می کند
می شود وقت علمداری دل غافل ز سنگ
راز عشق از سینه همچون برق بیرون می رود
سیدا بیهوده آتش می‌کند منزل ز سنگ

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

در صدف چون قطره افتد گردد او را دل ز سنگ
سفله را دنیا دهد رو می کند منزل ز سنگ
هوش مصنوعی: هر گاه قطره‌ای در صدف بیفتد، آن قطره می‌تواند به مروارید تبدیل شود. این نشان می‌دهد که حتی در دل سنگی و سخت، می‌تواند زیبایی وجود داشته باشد و دنیا به او روی خواهد آورد.
همچو آتش کرده ایم از دست تو منزل ز سنگ
تا به کی با ما تعدی می کنی ای دل ز سنگ
هوش مصنوعی: ما همچون آتش شده‌ایم و از تو انتظار داریم، پس چرا همچنان با ما به سختی و خشونت رفتار می‌کنی؟ ای دل سنگی، تا به کی این وضعیت را ادامه خواهی داد؟
جوی شیر آید برون از کوه بهر کوهکن
روزیی خود می کند صاحب هنر حاصل ز سنگ
هوش مصنوعی: از دل کوه، جوی شیرینی به وجود می‌آید که برای سنگ‌تراش، روزی و درآمدی فراهم می‌کند و هنرمند از سنگ، بهره‌مند می‌شود.
آدمی را ز آفت ارض و سما نبود خبر
دانه ذوق آسیا دارد ولی غافل ز سنگ
هوش مصنوعی: انسان از آسیب‌ها و مشکلات زمین و آسمان بی‌خبر است. او تنها طعم خوش زندگی را می‌چشد، اما از سختی‌ها و واقعیت‌های سخت زندگی غافل می‌ماند.
از فلاخن سر نمی پیچد درخت میوه دار
همچو طفلان کی شود بی پای صاحبدل ز سنگ
هوش مصنوعی: درختان میوه‌دار مانند کودکان بی‌دفاعی هستند که از سنگ و سختی‌ها نمی‌لرزد و در برابر خطرات استوار می‌مانند. چرا که صاحب‌دل و با اراده به مانند درختی است که نمی‌گذارد مشکلات او را از پای درآورد.
خون ناحق هر کجا باشد نهان گل می کند
لاله می روید ز آب خنجر قاتل ز سنگ
هوش مصنوعی: خون مظلوم هر جا که باشد، به روشنی خود را نشان می‌دهد و به شکل زیبایی مانند لاله‌ای از دل خاک می‌روید. حتی آبی که از چاقوی قاتل بریزد یا سنگی که بر آن بیفتد، نمی‌تواند جلوی رویش آن را بگیرد.
ساکنان کعبه از وسواس شیطان فارغند
ایمن از سیل است باشد هر کرا منزل ز سنگ
هوش مصنوعی: ساکنان کعبه از وسوسه‌های شیطان در امان‌اند و خانه‌ای که بر روی زمین محکم و استوار ساخته شده باشد، در برابر طوفان‌ها و مشکلات هم ایمن خواهد بود.
کرده اند اهل طمع را از ازل روئینه تن
آب می گردد نباشد گر دل سایل ز سنگ
هوش مصنوعی: اهل طمع از ابتدا دچار پستی و سختی هستند و اگر دل نیازمند از سنگ هم باشد، تفاوتی نمی‌کند و نمی‌تواند به بلندی روح برسد.
خال او تا موسم خط هر چه باشد می کند
می شود وقت علمداری دل غافل ز سنگ
هوش مصنوعی: این شعر به زیبایی و جذابیتی که خال معشوق دارد اشاره می‌کند و می‌گوید که آن خال می‌تواند توجه دل غافل را جلب کند. در واقع، تا زمانی که دل در فصل علمداری و هدایت قرار دارد، مظاهر زیبایی می‌توانند تاثیرگذار باشند. انجمن عشق و زیبایی، زمانی که آگاهی و توجه کمتر است، می‌تواند آثار عمیق‌تری بگذارد.
راز عشق از سینه همچون برق بیرون می رود
سیدا بیهوده آتش می‌کند منزل ز سنگ
هوش مصنوعی: عشق همچون جرقه‌ای ناگهانی از دل بیرون می‌جهد و در این میان، سیدا (شخصی) بدون هدف و بی‌دلیل، آتش‌هایی را در خانه‌ای سنگی به راه می‌اندازد.