گنجور

فایده - زاهد حقیقی و علائم او

چون حقیقت زهد و فضیلت آن را دانستی اکنون نپنداری که هر که ترک مال دنیا را نمود زاهد است، زیرا که ترک مال، و اظهار ضیق معاش، و خفت در اکل و لباس بسیار سهل است در جنب جاه و شهرت و مدح و منزلت و بسیارند از دنیاپرستان که دست از مال دنیا برداشته و به اندک قوتی اکتفا نموده و به منزل ویرانی قناعت نموده اند تا مردم آنها را زاهد شناسند و مدح کنند و به طمع لذت بالاتری از لذت پست تر گذشته اند و این اشخاص ترک دنیا را از برای دنیا کرده اند.

پس زاهد حقیقی آن است که ترک مال و جاه، بلکه جمیع لذتهای نفسانیه نموده باشد و علامت این، آن است که فقر و عزت و ذلت و مدح و ذم در نزد او مساوی باشد و سبب این حالت، غلبه انس به خداست، زیرا که مادامی که در دل محبت خدا و انس به او غالب نشود، محبت دنیا بالکلیه از دل خارج نمی شود و محبت خدا و محبت دنیا در دل او مثل آب و هوا هستند در قدح، چون یکی از اینها داخل شود دیگری بیرون می رود پس دل آکنده از محبت دنیا، از دوستی خدا خالی است و دل مشغول به محبت خدا، از دوستی دنیا فارغ است و هر قدر که یکی از اینها کم می شود دیگری زیاد می شود، و بالعکس.

اطلاعات

منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چون حقیقت زهد و فضیلت آن را دانستی اکنون نپنداری که هر که ترک مال دنیا را نمود زاهد است، زیرا که ترک مال، و اظهار ضیق معاش، و خفت در اکل و لباس بسیار سهل است در جنب جاه و شهرت و مدح و منزلت و بسیارند از دنیاپرستان که دست از مال دنیا برداشته و به اندک قوتی اکتفا نموده و به منزل ویرانی قناعت نموده اند تا مردم آنها را زاهد شناسند و مدح کنند و به طمع لذت بالاتری از لذت پست تر گذشته اند و این اشخاص ترک دنیا را از برای دنیا کرده اند.
هوش مصنوعی: اگر حقیقت زهد و فضیلت را بشناسی، متوجه خواهی شد که هر کسی که مال دنیا را ترک کند، لزوماً زاهد نیست. چون ترک مال و نشان دادن تنگدستی، و کم‌خوری و ساده‌پوشی بسیار راحت‌تر از جستجوی مقام و شهرت و مدح است. بسیاری از دنیاپرستان نیز هستند که از مال دنیا دست می‌کشند و به زندگی ساده‌ای قانع می‌شوند تا دیگران آن‌ها را زاهد بدانند و ستایش کنند. این افراد در واقع برای دستیابی به لذتی بالاتر از لذت‌های ناچیز دنیوی، به ترک دنیا می‌پردازند و این عمل را به خاطر دنیا انجام می‌دهند.
پس زاهد حقیقی آن است که ترک مال و جاه، بلکه جمیع لذتهای نفسانیه نموده باشد و علامت این، آن است که فقر و عزت و ذلت و مدح و ذم در نزد او مساوی باشد و سبب این حالت، غلبه انس به خداست، زیرا که مادامی که در دل محبت خدا و انس به او غالب نشود، محبت دنیا بالکلیه از دل خارج نمی شود و محبت خدا و محبت دنیا در دل او مثل آب و هوا هستند در قدح، چون یکی از اینها داخل شود دیگری بیرون می رود پس دل آکنده از محبت دنیا، از دوستی خدا خالی است و دل مشغول به محبت خدا، از دوستی دنیا فارغ است و هر قدر که یکی از اینها کم می شود دیگری زیاد می شود، و بالعکس.
هوش مصنوعی: زاهد واقعی کسی است که تمام لذت‌های دنیوی، از جمله ثروت و جاه و مقام را ترک کرده باشد. نشانه این حالت این است که برای او فقر و ثروت، عزت و ذلت، ستایش و نکوهش هیچ تفاوتی ندارد. دلیل این وضعیت، انس و عشق به خداوند است، زیرا تا زمانی که محبت خدا در دل غالب نشود، محبت به دنیای مادی کامل از دل خارج نمی‌گردد. این دو محبت مانند آب و هوا در یک ظرف هستند؛ زمانی که یکی از آنها وارد شود، دیگری خارج می‌شود. بنابراین، دلی که پر از محبت دنیا باشد، از عشق به خدا خالی است و برعکس، دلی که به خدا مشغول است، از محبت دنیا آزاد است. هر چه یکی از این محبت‌ها کمتر شود، دیگری بیشتر می‌شود و بالعکس.