گنجور

رباعی شمارهٔ ۱۶۷۷

از کم خوردن زیرک و هشیار شوی
وز پرخوردن ابله و بیکار شوی
پرخواری تو جمله ز پرخواری تست
کم‌خوار شوی اگر تو کم‌خوار شوی

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی)
قالب شعری: رباعی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

از کم خوردن زیرک و هشیار شوی
وز پرخوردن ابله و بیکار شوی
هوش مصنوعی: با کم خوردن، می‌توان به هوشیاری و زیرکی رسید، اما با پرخوری، انسان به بی‌حوصلگی و نادانی دچار می‌شود.
پرخواری تو جمله ز پرخواری تست
کم‌خوار شوی اگر تو کم‌خوار شوی
هوش مصنوعی: خوردن زیاد تو به خاطر زیاد خوردن توست؛ اگر تو مقدار خوردن خود را کم کنی، دیگر نیازی به پرخوری نخواهی داشت.

حاشیه ها

1396/01/11 02:04
وفایی

هشتصد سال پیش مولانا این رباعی را سروده ، امروزه روان شناسان در جدیدترین تحقیقات خودشان اعلام کرده اند که افراد چاق وقتی به میانسالی می رسند ، در تستهای آی کیو ، ضریب هوشی پایین تری را نسبت به افراد لاغر نشان می دهند و لاغر ها همچنان تا سنین بالاتر هم ازضریب هوشی شان کاسته نمی شود .
کل علم روان شناسی دنیای امروز ، خاک پای خرد و حکمت ادبیات ما هم نیست .

1404/07/26 08:09
لاله نیکوسرشت

به نظر من، در لایه‌ی زیرین و ژرف این رباعی، می‌توان به جنبه‌ی دیگری از آموزه‌های رولنشناسی رسید:. خویشتن‌داری. حضرت مولانا به مثال می‌فرمایند:  کسی که بر دهان و معده و اندازه‌ی خوردن خود احاطه‌ندارد، بی‌گمان بر زبان و گفتار و کردار خود نیز  توجه و کنترلی ندارد. فرد پرخور، اگر خویشتن‌داری نیاموزد و آن را به کار نبندد، تا همیشه بر جسم و جان و روان خود پیروز نخواهد شد . اما هر آنچه که آدمی بیش از نیاز و با حرص و ولع بر جان خود بریزد، دچار ویژگی‌های زشت و ناپاک اخلاقی ناشی از عدم خودسازی می‌شود.