گنجور

غزل شمارهٔ ۹۲۰

کسی که عاشق آن رونق چمن باشد
عجب مدار که در بی‌دلی چو من باشد
حدیث صبر مگویید صبر را ره نیست
در آن دلی که بدان یار ممتحن باشد
چو عشق سلسله خویش را بجنباند
جنون عقل فلاطون و بوالحسن باشد
به جان عشق که جانی ز عشق جان نبرد
وگر درونه صد برج و صد بدن باشد
اگر چو شیر شوی عشق شیرگیر قویست
وگرچه پیل شوی عشق کرکدن باشد
وگر به قعر چهی درروی برای گریز
چو دلو گردن از او بسته رسن باشد
وگر چو موی شوی موی می‌شکافد عشق
وگر کباب شوی عشق بابزن باشد
امان عالم عشقست و معدلت هم از اوست
وگرچه راهزن عقل مرد و زن باشد
خموش کن که سخن را وطن دمشق دلست
مگو غریب ورا کش چنین وطن باشد

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

کسی که عاشق آن رونق چمن باشد
عجب مدار که در بی‌دلی چو من باشد
هوش مصنوعی: کسیکه به زیبایی و شادابی چمن عشق می‌ورزد، نباید تعجب کند اگر در درون یک دل شکست‌خورده، مانند من، احساسات عمیق و دردهایی نهفته باشد.
حدیث صبر مگویید صبر را ره نیست
در آن دلی که بدان یار ممتحن باشد
هوش مصنوعی: در مورد صبر سخن نگویید، چرا که در دل کسی که به یار آزمایش‌کننده‌ای دلبسته باشد، صبر معنایی ندارد.
چو عشق سلسله خویش را بجنباند
جنون عقل فلاطون و بوالحسن باشد
هوش مصنوعی: وقتی عشق خود را به حرکت درآورد، عقل و هوش انسان به گونه‌ای دیوانه‌وار و آشفته می‌شود، مانند حالتی که فیلسوفان بزرگ چون افلاطون و بوالحسن داشته‌اند.
به جان عشق که جانی ز عشق جان نبرد
وگر درونه صد برج و صد بدن باشد
هوش مصنوعی: با تمام وجودم به عشق قسم می‌خورم که اگر کسی حقیقتاً عاشق باشد، نمی‌تواند از عشق دوری جسته و جانش را از آن جدا کند، حتی اگر در وجودش هزاران برجا و جسم باشد.
اگر چو شیر شوی عشق شیرگیر قویست
وگرچه پیل شوی عشق کرکدن باشد
هوش مصنوعی: اگر به عشق واقعی و قوی دست پیدا کنی، مثل شیر نیرومند می‌شوی؛ اما اگر این عشق را نداشته باشی، حتی اگر به قدرت فیل هم برسی، در نهایت مانند یک کرگدن ضعیف خواهی بود.
وگر به قعر چهی درروی برای گریز
چو دلو گردن از او بسته رسن باشد
هوش مصنوعی: اگر به عمق چاهی بروی و در آنجا برای فرار چاره‌ای نیابی، مانند دَلوی خواهی شد که به رشته‌ای بسته شده است.
وگر چو موی شوی موی می‌شکافد عشق
وگر کباب شوی عشق بابزن باشد
هوش مصنوعی: اگر تو به لطافت موی باریک شوی، عشق به‌راحتی به عمق وجودت نفوذ می‌کند. و اگر به حالت کباب درآیی، عشق به شکل دروازه‌ای برای دلبر است.
امان عالم عشقست و معدلت هم از اوست
وگرچه راهزن عقل مرد و زن باشد
هوش مصنوعی: محبت و عشق در دنیا جایگاه خاصی دارند و همه چیز از آن ناشی می‌شود. هر چند که در این راه، عقل گاهی ممکن است مانع پیشرفت شود.
خموش کن که سخن را وطن دمشق دلست
مگو غریب ورا کش چنین وطن باشد
هوش مصنوعی: سکوت کن زیرا که کلام در دل دمشق جای دارد، نگو که او غریب است، زیرا او نیز می‌تواند در این سرزمین احساس وطن کند.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۹۲۰ به خوانش علیرضا بخشی زاده روشنفکر
غزل شمارهٔ ۹۲۰ به خوانش عندلیب

حاشیه ها

1391/06/04 00:09
امین

در بیت هفتم، با توجه به معنا احتمالاً بادزن به جای باب زن باشد.

1397/08/08 11:11
صدرالدین شیرازی

جناب امین مطلب کاملا درست است در شعری از منوچهری دامغانی است که :
همی‌برگشت گرد قطب جُدّی
چو گِرد «بابزن» ، مرغ مسمن
یعنی دائما به دور نجمة القطب می گردد
مثل مرغ چاق بریان شده ای که با سیخ روی آتش می چرخد
قطب جُدی را نجمة القطب نیز گویند و آن کوکبی است که سمت دم دب اصغر است و از نشانه های جهت قبله است که نزدیکترین ستاره به قطب شمال است.
همچنین کسایی مروزی می گوید :
دل نرم کن بآتش و از بابزن مترس
کزتخم مردمانت برون است پر و بال

1404/03/27 00:05
همایون

از تمرین های اولیه عشق بازی و تبلیغ عشق و راه دلبازی