گنجور

غزل شمارهٔ ۸۲۹

هر چه دلبر کرد ناخوش چون بود
هر چه کشت افزاست آتش چون بود
نقش‌هایی که نگارد آن نگار
عقل آن را جز که مفرش چون بود
شربتی را کو به مست خود دهد
جز لطیف و پاک و دلکش چون بود
کشتی شش گوشه‌ست این شش جهت
بحر بی‌پایان در این شش چون بود
نرگس چشمی کز این بحر آب یافت
در شناس بحر اعمش چون بود
چون گشادی یافت چشمی در رضا
از سخط هر لحظه اخفش چون بود
هین خموش و از خمول حق بترس
مؤمن اقبال مرعش چون بود

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

هر چه دلبر کرد ناخوش چون بود
هر چه کشت افزاست آتش چون بود
هوش مصنوعی: هر کاری که معشوق کند، اگر هم ناخوشایند باشد، باز هم دل را شاد می‌کند. هر چیزی که در دل بکاریم، آتش عشق بیشتر می‌شود.
نقش‌هایی که نگارد آن نگار
عقل آن را جز که مفرش چون بود
هوش مصنوعی: نقش‌هایی که آن معشوق می‌کشد، جز در دل و عقل ما، به چه کار می‌آید؟ مانند آن است که فرش را ببینیم، اما نتوانیم از آن بهره‌ای ببریم.
شربتی را کو به مست خود دهد
جز لطیف و پاک و دلکش چون بود
هوش مصنوعی: شربتی که کسی به معشوق خود می‌دهد، باید از نوعی باشد که لطافت، پاکی و زیبایی خاصی داشته باشد.
کشتی شش گوشه‌ست این شش جهت
بحر بی‌پایان در این شش چون بود
هوش مصنوعی: این بیت به تصویر کشتی‌ای با شش سمت اشاره دارد که در دریای بی‌پایان قرار دارد. سوال این است که چگونه می‌توان این شش سمت را در چنین دریای وسیع و بی‌انتها تصور کرد. به نوعی از عمق و وسعت موجودیت صحبت می‌کند و به ارتباط میان عناصر مختلف اشاره دارد.
نرگس چشمی کز این بحر آب یافت
در شناس بحر اعمش چون بود
هوش مصنوعی: چشمی چون نرگس که از این دریا آب پیدا کرده، در شناخت این دریا چطور خواهد بود؟
چون گشادی یافت چشمی در رضا
از سخط هر لحظه اخفش چون بود
هوش مصنوعی: وقتی که چشمی در رضا و خوشنودی باز شود، دیگر از خطا و اشتباهات نمی‌ترسد و به آرامش می‌رسد.
هین خموش و از خمول حق بترس
مؤمن اقبال مرعش چون بود
هوش مصنوعی: ای مؤمن، سکوت کن و از بی‌خبری حق بترس، زیرا که سرنوشت نیک و خوشی مانند اقبال مرعش چه خواهد بود؟

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۸۲۹ به خوانش عندلیب

حاشیه ها

1403/07/17 10:10
محمد سلماسی زاده

در بیت ششم :

چون گشادی یافت چشمی در رضا

از سخط هر لحظه اخفش چون بود

 

مفهوم والای "رضا" موجب گستردگی دید ( شناخت ) و مانع تنگ نظری ( اخفش به معنای تنگی دید است ) معرفی شده است.

در کتاب " آزمون تسلیم " اثر مایکل سینگر مطالب مشابهی ارایه شده است.