گنجور

غزل شمارهٔ ۸۱۱

آن شکرپاسخ نباتم می‌دهد
و آنک کشتستم حیاتم می‌دهد
آن که در دریای خونم غرقه کرد
یونس وقتم نجاتم می‌دهد
در صفات او صفاتم نیست شد
هم صفا و هم صفاتم می‌دهد
رخت را برد و مرا درویش کرد
نک ز یاقوتش زکاتم می‌دهد
اسب من بستد پیاده مانده‌ام
وز دو رخ آن شاه ماتم می‌دهد
کوه طور از شاهماتش پاره شد
من کم از کاهم ثباتم می‌دهد
ماه عید روز وصلش خواستم
از شب هجران براتم می‌دهد
چون برون از شش جهت بد گنج عشق
زان جهت بی این جهاتم می‌دهد

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

آن شکرپاسخ نباتم می‌دهد
و آنک کشتستم حیاتم می‌دهد
هوش مصنوعی: آن کسی که برای من مانند شکر شیرین و دلپذیر است، به من پاسخ می‌دهد و آن کسی که من او را پرورش داده‌ام، حیات و زندگی‌ام را تأمین می‌کند.
آن که در دریای خونم غرقه کرد
یونس وقتم نجاتم می‌دهد
هوش مصنوعی: کسی که یونس را در دریا غرق کرد، در زمان من هم نجاتم خواهد داد.
در صفات او صفاتم نیست شد
هم صفا و هم صفاتم می‌دهد
هوش مصنوعی: این بیت به نوعی به نزدیکی و هماهنگی بین صفات انسانی و صفات الهی اشاره دارد. بیان می‌کند که وقتی به او (خدا) نزدیک می‌شویم، صفات ما نیز به او شبیه می‌شود و در این نزدیکی، هم صفا و هم ویژگی‌های او را می‌گیریم. به عبارت دیگر، ارتباط با او باعث می‌شود که فرد به کمالات و فضائل خاصی دست یابد.
رخت را برد و مرا درویش کرد
نک ز یاقوتش زکاتم می‌دهد
هوش مصنوعی: او لباسش را برداشت و مرا بی‌پناه و درویش کرد، به طوری که از زیبایی‌اش برای من خیر و برکتی می‌آورد.
اسب من بستد پیاده مانده‌ام
وز دو رخ آن شاه ماتم می‌دهد
هوش مصنوعی: اسب من را دزدیده‌اند و من اکنون پیاده و بدون توانایی حرکت هستم. از چهره دوگانه آن پادشاه احساس غم و اندوه می‌کنم.
کوه طور از شاهماتش پاره شد
من کم از کاهم ثباتم می‌دهد
هوش مصنوعی: کوه طور از شدت حضور شاه، دچار لرزش و شکستگی شد، اما من هم مثل کوه، از ثبات و استقامت کمتری برخوردار نیستم.
ماه عید روز وصلش خواستم
از شب هجران براتم می‌دهد
هوش مصنوعی: در شب‌های جدایی، درخواست کردم که ماه عید، زمان رسیدن به محبوبم، نامه‌ای به من بدهد.
چون برون از شش جهت بد گنج عشق
زان جهت بی این جهاتم می‌دهد
هوش مصنوعی: زمانی که عشق در عمق وجودم جاری شود، دیگر به این شش جهت و مرزهای دنیوی اهمیت نمی‌دهم و از این نگرش فراتر می‌روم.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۸۱۱ به خوانش عندلیب

حاشیه ها

1402/06/09 01:09
شهاب قهرمان

در بیت پنجم 'آن' اشتباه تایپی أست و باید 'او' باشد که به خداوند اشاره دارد. 'شاه مات' با کسره 'ه' خوانده می شود که منظور شاه حریف أست.