مولاناغزل شمارهٔ ۷۰۳
آن کس که ز جان خود نترسد
از کشتن نیک و بد نترسد
وان کس که بدید حسن یوسف
از حاسد و از حسد نترسد
آن کس که هوای شاه دارد
از لشکر بی‌عدد نترسد
آخر حیوان ز ذوق صحبت
از جفته و از لگد نترسد
آن کس که سعادت ازل دید
از عاقبت ابد نترسد
چون کوه احد دلی بباید
تا او ز جز احد نترسد
مرغی که ز دام نفس خود رست
هر جای که برپرد نترسد
هر جای که هست گنج گنجست
کشته احد از لحد نترسد
هر جانوری کز اصل آبست
گر غرقه شود عمد نترسد
هر تن که سرشته بهشتست
بر دوزخ برزند نترسد
وان را که مدد از اندرونست
زین عالم بی‌مدد نترسد
از ابلهیست نی شجاعت
گر جاهل از خرد نترسد
خود سر نبدست آن خسی را
کز عشق تو پا کشد نترسد
این مایه لعنتست کابله
دل‌های شهان خلد نترسد
هم پرده خویش می‌درد کو
پرده من و تو درد نترسد
پازهر چو نیستش چرا او
زهر دنیا خورد نترسد
در حضرت آن چنان رقیبی
در شاهد بنگرد نترسد
زنهار به سر برو بدان ره
کان جا دلت از رصد نترسد
صراف کمین درست و آن دزد
از کیسه درم برد نترسد
آن جا گرگان همه شبانند
آن جا مردی ز صد نترسد
آن جا من و تو و او نباشد
چون وام ز خود ستد نترسد
هرگز دل تو ز تو نرنجد
هرگز ذقنت ز خد نترسد
گلشن ز بهار و باغ سوسن
وز سرو لطیف قد نترسد
چون گل بشکفت و روی خود دید
زان پس ز قبول و رد نترسد
بس کن هر چند تا قیامت
این بحر گهر دهد نترسد
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
آن کس که ز جان خود نترسد
از کشتن نیک و بد نترسد
هوش مصنوعی: کسی که از جان خود ترسی ندارد، از کارهای خوب و بد نیز نمی‌ترسد.
وان کس که بدید حسن یوسف
از حاسد و از حسد نترسد
هوش مصنوعی: آن کسی که زیبایی یوسف را دید، نه از حسودان می‌ترسد و نه از حسد.
آن کس که هوای شاه دارد
از لشکر بی‌عدد نترسد
هوش مصنوعی: کسی که به پادشاه باور و امید دارد، از نیروی زیاد دشمن نمی‌ترسد.
آخر حیوان ز ذوق صحبت
از جفته و از لگد نترسد
هوش مصنوعی: در نهایت، حیوان باید از لذت گفت و گو و همچنین از آسیب و ضربه نترسد.
آن کس که سعادت ازل دید
از عاقبت ابد نترسد
هوش مصنوعی: کسی که در شروع زندگی خود سعادت و خوشبختی را تجربه کرده باشد، از آینده و وضعیت بعدی هراس ندارد.
چون کوه احد دلی بباید
تا او ز جز احد نترسد
هوش مصنوعی: برای اینکه انسانی وارسته و شجاع باشی، باید قلبی محکم همچون کوه احد داشته باشی، تا از غیر خدا ترسی به دل راه ندهی.
مرغی که ز دام نفس خود رست
هر جای که برپرد نترسد
هوش مصنوعی: پرنده‌ای که از دام خواسته‌های نفس خود آزاد شده باشد، در هر کجا که پرواز کند احساس ترس نمی‌کند.
هر جای که هست گنج گنجست
کشته احد از لحد نترسد
هوش مصنوعی: هر کجا که باشی، گنج واقعی همین جاست و از مرگ نترس، زیرا او که به هدفش رسیده، از مرگ در هراس نیست.
هر جانوری کز اصل آبست
گر غرقه شود عمد نترسد
هوش مصنوعی: هر موجود زنده‌ای که از آب آغاز شده باشد، اگر به طور ناخواسته غرق شود، نباید نگران باشد.
هر تن که سرشته بهشتست
بر دوزخ برزند نترسد
هوش مصنوعی: هر انسان که روحش از ویژگی‌های بهشت برخوردار است، در مواجهه با سختی‌های زندگی، مانند دوزخ، بی‌پروا و نترس خواهد بود.
وان را که مدد از اندرونست
زین عالم بی‌مدد نترسد
هوش مصنوعی: کسی که از درون خود مدد و یاری دارد، از این دنیا که بی‌مدد است نمی‌ترسد.
از ابلهیست نی شجاعت
گر جاهل از خرد نترسد
هوش مصنوعی: شجاعت واقعی زمانی حاصل می‌شود که فردی از خرد و دانایی خود بیم نداشته باشد، در غیر این صورت فقط نادانی است که باعث می‌شود فرد از انجام کارهای بزرگ ترسی نداشته باشد.
خود سر نبدست آن خسی را
کز عشق تو پا کشد نترسد
هوش مصنوعی: اشخاصی که حتی در سخت‌ترین شرایط و به خاطر عشق تو از جان و راحتی خود می‌گذرند، در واقع دیگرانی هستند که از خود اراده‌ای ندارند و نسبت به عشق تو هیچ ترسی ندارند.
این مایه لعنتست کابله
دل‌های شهان خلد نترسد
هوش مصنوعی: این موضوعی است که باعث نارضایتی و دردسر دل‌های پادشاهان می‌شود و بهشت هم از آن در امان نیست.
هم پرده خویش می‌درد کو
پرده من و تو درد نترسد
هوش مصنوعی: کسی که پرده خود را پاره می‌کند، به درد من و تو اهمیت نمی‌دهد و از این درد نمی‌ترسد.
پازهر چو نیستش چرا او
زهر دنیا خورد نترسد
هوش مصنوعی: اگر زهر در وجودش نیست، پس چرا از زهر دنیای زندگی هراسی ندارد؟
در حضرت آن چنان رقیبی
در شاهد بنگرد نترسد
هوش مصنوعی: در آن مکان، هیچ رقیبی نمی‌تواند به زیبایی و جذابیت محبوب نظر بکند و از این رو، ترسی وجود ندارد.
زنهار به سر برو بدان ره
کان جا دلت از رصد نترسد
هوش مصنوعی: مواظب باش به آن سر بروی، زیرا در آنجا دلت از تماشای ناامیدی و خطر نترسد.
صراف کمین درست و آن دزد
از کیسه درم برد نترسد
هوش مصنوعی: صراف با احتیاط نشسته و دزد از کیف او درآورده، اما نگران نیست.
آن جا گرگان همه شبانند
آن جا مردی ز صد نترسد
هوش مصنوعی: در آن مکان، گرگ‌ها همیشه شبان هستند و مردان از هیچ چیز هراسی ندارند.
آن جا من و تو و او نباشد
چون وام ز خود ستد نترسد
هوش مصنوعی: در آنجا که من، تو و او وجود نداریم، هر کس از خود بترسد، وام نگیرد.
هرگز دل تو ز تو نرنجد
هرگز ذقنت ز خد نترسد
هوش مصنوعی: هرگز دل تو نباید آزرده شود و هرگز نباید از خدایت ترس به دل راه دهد.
گلشن ز بهار و باغ سوسن
وز سرو لطیف قد نترسد
هوش مصنوعی: باغ با زیبایی‌های بهار و گل‌های سوسن پر شده است و سروهای خوش قد و قامت به آنجا نمی‌خورد.
چون گل بشکفت و روی خود دید
زان پس ز قبول و رد نترسد
هوش مصنوعی: زمانی که گل شکوفا شد و زیبایی‌اش را مشاهده کرد، از پذیرش یا رد شدن دیگر نگران نخواهد بود.
بس کن هر چند تا قیامت
این بحر گهر دهد نترسد
هوش مصنوعی: هرچند که این دریا گنجینه‌های ارزشمندی داشته باشد، اما تو نباید از آن بترسی و باید به کاوش ادامه دهی.
خوانش ها
غزل شمارهٔ ۷۰۳ به خوانش هانیه سلیمی
غزل شمارهٔ ۷۰۳ به خوانش عندلیب
غزل شمارهٔ ۷۰۳ به خوانش فاطمه زندی
حاشیه ها
1399/11/20 19:01
باسلام و مرسی از خوانش زیبای خانم هانیه سلیمی
تصور من این است درست مصرع" کشته اَحَد از لحد نترسد'
"کشته اُحُد از لحد نترسد" می باشد.با تشکر
1403/08/19 07:11
وحید نجف آبادی
کشته اَحد به معنای مات در حکم آن یگانه مطلق
1403/12/14 23:03
همایون
غزل ضعیف و تمرینی و سست و بازیچه ای
بالا منبری و بی سر و ته با ردیف بی ربط نترسد برای غزلی که برای ترس سروده شده‌است
1404/02/21 07:05
فاطمه زندی
کسی که از نیروها، استعدادها و قابلیت‌های درونی خود استفاده می‌کند، به نیروهای بیرونی تکیه نمی‌کند. درست همانطور که وقتی گُلی شکفته شد و زیبایی خود را دید، از آن پس تایید و رد دیگران تفاوتی به حال او نمی‌کند. او قائم به خویشتن است، راه خود را دیده و می‌شناسد و مقصد خود را نیز می‌داند و با گام‌های استوار قدم برمی‌دارد.
وان را که مَدَد از اَندرون است
زین عالَمِ بی‌مدد نترسد
چون گُل بِشِکُفت و رویِ خود دید
زان‌پس زِ قبول و رد نترسد
آفرین خدای بر حضرت مولانا ...