گنجور

غزل شمارهٔ ۶۶۱

بیا ای زیرک و بر گول می‌خند
بیا ای راه دان بر غول می‌خند
چو در سلطان بی‌علت رسیدی
هلا بر علت و معلول می‌خند
اگر بر نفس نحسی دیو شد چیر
برو بر خاذل و مخذول می‌خند
چو مرده مرده‌ای را کرد معزول
تو خوش بر عازل و معزول می‌خند
مثال محتلم پندار عزلش
تو هم بر فاعل و مفعول می‌خند
یکی در خواب حاصل کرد ملکی
برو بر حاصل و محصول می‌خند
سؤالی گفت کوری پیش کری
دلا بر سائل و مسول می‌خند
وگر گوید فروشستم فلان را
هلا بر غاسل و مغسول می‌خند
چو نقدت دست داد از نقل بس کن
خمش بر ناقل و منقول می‌خند

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بیا ای زیرک و بر گول می‌خند
بیا ای راه دان بر غول می‌خند
هوش مصنوعی: ای کلاه‌بردار و فریبکار، به این طرف بیا و به جهل و نادانی خود بخند. ای دانا و آگاه، بر این شیاد و فریبکار بخند.
چو در سلطان بی‌علت رسیدی
هلا بر علت و معلول می‌خند
هوش مصنوعی: زمانی که به مقام و موقعیتی دست پیدا کردی که هیچ دلیلی برای آن وجود ندارد، به روابط و وابستگی‌های عادی زندگی بخند.
اگر بر نفس نحسی دیو شد چیر
برو بر خاذل و مخذول می‌خند
هوش مصنوعی: اگر نفس انسان تحت تأثیر نیروهای منفی و بد قرار گیرد، باید بر کسانی که شکست خورده و در مشکلات گرفتارند، بخندی و از آنها دوری کنی.
چو مرده مرده‌ای را کرد معزول
تو خوش بر عازل و معزول می‌خند
هوش مصنوعی: وقتی که کسی را از مقامش برکنار می‌کنند، تو با خوشحالی به وضعیت او و آن کسی که او را برکنار کرده، بخند.
مثال محتلم پندار عزلش
تو هم بر فاعل و مفعول می‌خند
هوش مصنوعی: شخصی را تصور کن که در خواب دچار شهوت شده و نمی‌تواند خود را کنترل کند. به همین شکل، تو هم باید به کسانی که در موقعیت مشابه قرار می‌گیرند، بخندی، چون این وضعیت می‌تواند بر همه حاکم شود.
یکی در خواب حاصل کرد ملکی
برو بر حاصل و محصول می‌خند
هوش مصنوعی: یک نفر در خواب به دست آوردن ملک و دارایی را تجربه کرد، بر دارایی‌ها و محصولاتی که به دست آورده است می‌خندد.
سؤالی گفت کوری پیش کری
دلا بر سائل و مسول می‌خند
هوش مصنوعی: کسی از نابینا سوالی کرد که آیا می‌توانی به من پاسخ بدهی؟ دل من به حال سائل و کسی که پاسخ نمی‌تواند بدهد می‌خندد.
وگر گوید فروشستم فلان را
هلا بر غاسل و مغسول می‌خند
هوش مصنوعی: اگر کسی بگوید که من از فلانی خسته شدم، به او بگو که به کسانی که همدیگر را شستشو می‌دهند، بخند.
چو نقدت دست داد از نقل بس کن
خمش بر ناقل و منقول می‌خند
هوش مصنوعی: وقتی که واقعیات و حقیقت‌ها در دستت باشند، دیگر نیازی به حرف زدن در مورد نقل و قول‌ها نیست. به این موضوع توجه نکن و از آن گذشته، خودت را به قیمت‌ها قانع کن.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۶۶۱ به خوانش عندلیب

حاشیه ها

1402/10/04 22:01
elyas raad

دیوان شمس:

چو در سلطان بی‌علت رسیدی

هلا بر علت و معلول می‌خند

 

مثنوی:

آنک بیند او مسبب را عیان

کی نهد دل بر سببهای جهان