گنجور

غزل شمارهٔ ۶۵۸

بگو دل را که گرد غم نگردد
ازیرا غم به خوردن کم نگردد
نبات آب و گل جمله غم آمد
که سور او به جز ماتم نگردد
مگرد ای مرغ دل پیرامن غم
که در غم پر و پا محکم نگردد
دل اندر بی‌غمی پری بیابد
که دیگر گرد این عالم نگردد
دلا این تن عدو کهنه تست
عدو کهنه خال و عم نگردد
دلا سر سخت کن کم کن ملولی
ملول اسرار را محرم نگردد
چو ماهی باش در دریای معنی
که جز با آب خوش همدم نگردد
ملالی نیست ماهی را ز دریا
که بی‌دریا خود او خرم نگردد
یکی دریاست در عالم نهانی
که در وی جز بنی آدم نگردد
ز حیوان تا که مردم وانبرد
درون آب حیوان هم نگردد
خموش از حرف زیرا مرد معنی
بگرد حرف لا و لم نگردد

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بگو دل را که گرد غم نگردد
ازیرا غم به خوردن کم نگردد
هوش مصنوعی: به دل بگو که از غم دوری کند، زیرا غم با خوردن کم نخواهد شد.
نبات آب و گل جمله غم آمد
که سور او به جز ماتم نگردد
هوش مصنوعی: نبات در اینجا به معنای زندگی و زیبایی‌های آن است که به شدت تحت تأثیر غم و اندوه قرار گرفته است. به عبارتی، همه چیز به خاطر غم و اندوه تبدیل به حسرت و ماتم شده و هیچ شادی‌ای در این وضعیت پایدار نیست.
مگرد ای مرغ دل پیرامن غم
که در غم پر و پا محکم نگردد
هوش مصنوعی: ای پرنده دل، برگرد تا دور غم نچرخیدی، زیرا در غم نمی‌توانی قوی و پابرجا بمانی.
دل اندر بی‌غمی پری بیابد
که دیگر گرد این عالم نگردد
هوش مصنوعی: دل در حالت بی‌غم می‌تواند به حالتی برسد که دیگر نیازی به گشت و گذار در این دنیا نداشته باشد.
دلا این تن عدو کهنه تست
عدو کهنه خال و عم نگردد
هوش مصنوعی: ای دل، این بدن، دشمن قدیمی توست و دشمن قدیمی هرگز تغییر نمی‌کند یا از بین نمی‌رود.
دلا سر سخت کن کم کن ملولی
ملول اسرار را محرم نگردد
هوش مصنوعی: ای دل، خودت را قوی و مقاوم کن و اندوه و ناراحتی را به کمتر برسان. رازها را در دل نگه‌دار که کسی به آنها آگاه نخواهد شد.
چو ماهی باش در دریای معنی
که جز با آب خوش همدم نگردد
هوش مصنوعی: مثل ماهی باش در عمق معنی، زیرا که ماهی تنها با آب خوب و زنده هم‌نشینی می‌کند.
ملالی نیست ماهی را ز دریا
که بی‌دریا خود او خرم نگردد
هوش مصنوعی: ماهی هیچ نگرانی از دریا ندارد، چون او به تنهایی و بدون دریا نیز می‌تواند خوشحال و شاداب باشد.
یکی دریاست در عالم نهانی
که در وی جز بنی آدم نگردد
هوش مصنوعی: در این دنیا، دریایی پنهان وجود دارد که تنها انسان‌ها در آن شنا می‌کنند و غیر از آن‌ها کسی در آن حضور ندارد.
ز حیوان تا که مردم وانبرد
درون آب حیوان هم نگردد
هوش مصنوعی: از زمانی که انسان پا به عرصه زندگی گذاشته، هیچ موجودی مانند انسان نمی‌تواند در عمق وجود خود به درک و فهم برسد. در واقع، حتی یک حیوان نیز نمی‌تواند آنچه درون خود دارد را به عمق خاصی بشناسد.
خموش از حرف زیرا مرد معنی
بگرد حرف لا و لم نگردد
هوش مصنوعی: سکوت کن از گفتار، چون مرد زباني را به معنی تبدیل کرده و از حرف های بی‌معنا پرده‌برداری نکن.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۶۵۸ به خوانش عندلیب

حاشیه ها

1401/04/02 17:07
Mahmood Shams
با سلام و درود سپاس بیکران از عوامل سایت شیرین گنجور و سرکار خانم عندلیب برای انتخاب موسیقی سنتی و اصیل ایرانی و خوانش های زیبا و دلنشین بخصوص اشعار حضرت مولانا که در دریای معنی و زلالش غرق در شادی و لذت می شویم