مولاناغزل شمارهٔ ۶۰۴
هرک آتش من دارد او خرقه ز من دارد
زخمی چو حسینستش جامی چو حسن دارد
غم نیست اگر ماهش افتاد در این چاهش
زیرا رسن زلفش در دست رسن دارد
نفس ار چه که زاهد شد او راست نخواهد شد
گر راستیی خواهی آن سرو چمن دارد
صد مه اگر افزاید در چشم خوشش ناید
با تنگی چشم او کان خوب ختن دارد
از عکس ویست ای جان گر چرخ ضیا دارد
یا باغ گل خندان یا سرو و سمن دارد
گر صورت شمع او اندر لگن غیرست
بر سقف زند نورش گر شمع لگن دارد
گر با دگرانی تو در ما نگرانی تو
ما روح صفا داریم گر غیر بدن دارد
بس مست شدست این دل وز دست شدست این دل
گر خرد شدست این دل زان زلف شکن دارد
شمس الحق تبریزی شاه همه شیرانست
در بیشه جان ما آن شیر وطن دارد
غزل شمارهٔ ۶۰۳: گویند به بَلاساغون، تُرکی دو کمان داردغزل شمارهٔ ۶۰۵: ای دوست شکر خوشتر یا آنک شکر سازد
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (هزج مثمن اخرب)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
هرک آتش من دارد او خرقه ز من دارد
زخمی چو حسینستش جامی چو حسن دارد
هوش مصنوعی: هرکس که شعله‌ای از عشق و محبت در دلش وجود دارد، به نوعی از من بهره‌مند است. او مانند حسین جراحت و درد را تجربه کرده و همچون حسن، در خون خود غوطه‌ور است.
غم نیست اگر ماهش افتاد در این چاهش
زیرا رسن زلفش در دست رسن دارد
هوش مصنوعی: نگران نیستم اگر ماه او در این چاه افتاد، چرا که رشته زلف او در دست من است و می‌توانم او را نجات دهم.
نفس ار چه که زاهد شد او راست نخواهد شد
گر راستیی خواهی آن سرو چمن دارد
هوش مصنوعی: اگرچه او زاهد شده است، نفس او راست نخواهد شد. اگر راستی می‌خواهی، باید به سراغ آن سرو زیبا در باغ بروی.
صد مه اگر افزاید در چشم خوشش ناید
با تنگی چشم او کان خوب ختن دارد
هوش مصنوعی: اگر هزاران ماه هم در چشمان محبوبش بدرخشد، او از تنگی چشم خود راضی نیست، چون زیبایی او خاص و منحصر به فرد است.
از عکس ویست ای جان گر چرخ ضیا دارد
یا باغ گل خندان یا سرو و سمن دارد
هوش مصنوعی: ای جان، فرقی نمی‌کند که آیا آسمان روشن است یا باغی پر از گل‌های شاداب وجود دارد یا درخت سروی و گلی زیبا. آنچه اهمیت دارد، زیبایی و جذابیت توست که همه این‌ها را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
گر صورت شمع او اندر لگن غیرست
بر سقف زند نورش گر شمع لگن دارد
هوش مصنوعی: اگر تصویر شمع او در ظرف دیگری باشد، نورش بر سقف می‌تابد، اگرچه خود شمع در همان ظرف وجود دارد.
گر با دگرانی تو در ما نگرانی تو
ما روح صفا داریم گر غیر بدن دارد
هوش مصنوعی: اگر با دیگران هستی و نگران ما هستی، بدان که ما روحی پاک و خالص داریم، حتی اگر این روح در غیر از جسم باشد.
بس مست شدست این دل وز دست شدست این دل
گر خرد شدست این دل زان زلف شکن دارد
هوش مصنوعی: این دل بسیار شاد و مدهوش شده و دیگر در قدرت و کنترل من نیست. اگرچه ممکن است که به نظر بی‌خود بیاید، ولی دلیلش آن زلف‌های پیچیده و زیبایی است که دارد.
شمس الحق تبریزی شاه همه شیرانست
در بیشه جان ما آن شیر وطن دارد
هوش مصنوعی: شمس الحق تبریزی، مانند پادشاهی در میان شیران است و در دنیای روح و جان ما، آن شیر، وطن خود را دارد.
خوانش ها
غزل شمارهٔ ۶۰۴ به خوانش عندلیب
حاشیه ها
1396/05/13 14:08
رضا
بیت اول نشان از ارادت مولانا به اهل بیت رسول اکرم دارد.
1396/07/12 06:10
نادر..
درود رضای عزیز
سخن از ارادت به حسن و حسین نیست!
سخن از عاشق بودنشان است و بازگشت جمع عشاق به "او"
و اگر عاشقان را ارادتی است، به اوست...
1399/07/06 03:10
همایون
جلال دین یکی از غزل های قدیمی خود را با همین مطلع اینجا بازنویسی و تصحیح میکند
و اگر خودرا خرقه بخش میدانسته اکنون علت آنرا بخاطر حضور شمس در وجود خود میداند
و این آتش و این نور را از وجود او می بیند و روح خود را آن آینه صاف و پاکی میداند که توانایی دیدن و نمودن شمس را دارد