اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
شکایت‌ها همی‌کردی که بهمن برگ ریز آمد
کنون برخیز و گلشن بین که بهمن بر گریز آمد
هوش مصنوعی: تو همیشه از آمدن زمستان و سردی آن شکایت می‌کردی، اما حالا که بهار و زیبایی گل‌ها در جلویمان است، باید برخیزی و این زیبایی را ببینی که زمستان دیگر رفته است.
ز رعد آسمان بشنو تو آواز دهل یعنی
عروسی دارد این عالم که بستان پرجهیز آمد
هوش مصنوعی: از صدا و رعد آسمان متوجه شو که در این دنیا خبری از عروسی است و باغ پر از هدیه و مایملک عروس و داماد آماده شده است.
بیا و بزم سلطان بین ز جرعه خاک خندان بین
که یاغی رفت و از نصرت نسیم مشک بیز آمد
هوش مصنوعی: بیا و جشن و شادی پادشاه را تماشا کن، از ذره‌های خاک خندان و شاداب، که شورشگری رفت و از سمت کمک، نسیم خوشبو و دل‌انگیزی آمد.
بیا ای پاک مغز من ببو گلزار نغز من
به رغم هر خری کاهل که مشک او کمیز آمد
هوش مصنوعی: ای ذهن پاک‌من، به باغی زیبا برو که در آن گل‌ها شکوفا شده‌اند. این کار را با وجود هر انسانی که تنبل است و بویی خوش ندارد، انجام بده.
زمین بشکافت و بیرون شد از آن رو خنجرش خواندم
به یک دم از عدم لشکر به اقلیم حجیز آمد
هوش مصنوعی: زمین شکافته شد و از آن، خنجر به بیرون آمد. به یک باره از عدم، لشکری به سرزمین حجیز رسید.
سپاه گلشن و ریحان بحمدالله مظفر شد
که تیغ و خنجر سوسن در این پیکار تیز آمد
هوش مصنوعی: زمینه‌ای پر از گل و گیاه به لطف خداوند به پیروزی رسید، چرا که در این نبرد، شمشیر و daggers گل‌سوسن به خوبی آماده شده بودند.
چو حلواهای بی‌آتش رسید از دیگ چوبین خوش
سر هر شاخ پرحلوا به سان کفچلیز آمد
هوش مصنوعی: وقتی حلواهای خوشمزه و نرم از دیگ چوبی بیرون می‌آید، مانند دست‌هایی که از خوشحالی در کفی نرم میچرخند، بر روی هر شاخه‌ای از آن حلواها وارد می‌شود.
به گوش غنچه نیلوفر همی‌گوید که یا عبهر
باستیز عدو می خور که هنگام ستیز آمد
هوش مصنوعی: به غنچه نیلوفر می‌گوید که باید در برابر دشمن آماده باشی و به محض اینکه زمان نبرد فرا می‌رسد، باید در مقابل او مقاومت کنی.
مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن
مکن با او تو همراهی که او بس سست و حیز آمد
هوش مصنوعی: با او همراه نشو، چون او فردی ضعیف و ناپایدار است.
خمش باش و بجو عصمت سفر کن جانب حضرت
که نبود خواب را لذت چو بانگ خیز خیز آمد
هوش مصنوعی: سکوت کن و به دنبال پاکی باش، به سمت معشوق برو، چرا که خواب به تو لذتی نمی‌دهد، مانند صدای "برخیز، برخیز" که به تو می‌گوید.
حاشیه ها
بیت هایی از این شعر را محسن چاووشی در تیتراژ ابتدایی سریال بانوی عمارت خوانده است.
خیر دوست عزیز، آقای چاووشی هیچگونه تصرفی در این خوانش زیبا که اثر جناب خلعتبری هست، نداشته اند
این شعر فقط با صدای محسن چاوشی قشنگه
آقای محسن چاووشی گرامی به بهترین نحو اشعار حضرت مولانا را میخوانند، سرت گم و دمت خوش باد
بنظر میرسه تیتراژ ابتدایی سریال یک همخوانی باشه و چاوشی دخلی در خوندنش نداره
این شعر رو فردین خلعتبری که آهنگساز هستن خودشون رو تیتراژ اول سریال بانوی عمارت خوندن. محسن چاووشی تیتراژ پایانی رو که از اشعار شهریار هست خوندن. اشتباه نکنید دوستان
غزلی نسبتن زیبا از کارهای پیشین جلال دین است که بیشتر جنبه صنعت ادبی دارد و عاری از معانی نو و به سیاق عرفان کلاسیک و حال و هوای باورهای سنتی است
1401/08/04 16:11
پویا سلیمانی
جناب مولانا از نظر بنده قبل از شاعر یک موسیقیدان حرفه ای هستند. ریتم؛ رنگ و آهنگ اشعار ایشون تداعی کننده یک سمفونی هست. توصیفات به کار رفته در این شعر دارای قدرت انتقال تصاویر بسیاری است. دوستانی که دستی در موسیقی دارند این شعر رو با سمفونی ۶ بتهوون مقایسه کنند؛ شباهت بسیار است.
1402/12/27 10:02
وحید حسینی
سروران عزیز، برای من جای سؤاله که کسی داخل اون موزیک صدای چاوشی رو چطور می‌شنوه؟ آواز دهل یک همخوانی و اثر فردین خلعتبری هست.
بیت پنجم ، مصراع اول ، "زمین بشکافت و بیرون شد..."
"زمین بشکافت ، بیرون شد..." یا "زمین بشکفت و بیرون شد..." درست‌تره اگر اشتباه نکنم چون با حرف "و" اشکال وزنی داره
از مدیران گرامی گنجور خواهشمندم برای پاکسازی بیشتر این محیط بسیار بسیار ارزشمند حاشیه های نادرست، مانند سارا، ms, و مه بانو رو حذف بفرمایید. واقعا حیفه که اینگونه آلوده بشه به حاشیه غلط این اثر بی نظیر
1404/01/08 22:04
دکتر حافظ رهنورد
در بیت پنجم در نسخ قدیمی به‌جای بشکافت که استفاده از آن نقص وزن دارد، از کلمه‌ی اشکَفت استفاده شده
در بیت هشتم هم به اِستیز استفاده شده
به‌استیز عدو می خور که هنگام ستیز آمد
1404/01/08 22:04
دکتر حافظ رهنورد
کمیز= ادرار
حجیز= حجاز
کفچلیز= کفگیر سوراخ‌دار
عبهر= گل نرگس
مولانا