گنجور

غزل شمارهٔ ۴۱۸

سر مپیچان و مجنبان که کنون نوبت توست
بستان جام و درآشام که آن شربت توست
عدد ذره در این جو‌ ِ هوا عشاقند
طرب و حالت ایشان مدد حالت توست
همگی پرده و پوشش ز پی باشش تو است
جرس و طبل رحیل از جهت رحلت توست
هر که را همت عالی بود و فکر بلند
دانک آن همت عالی اثر همت توست
فکرتی که‌آن نبود خاسته از طبع و دماغ
نیست در عالم اگر باشد آن فکرت توست
ای دل خسته ز هجران و ز اسباب دگر
هم از او جوی دوا را که ولی نعمت توست
ز آن سوی کآمد محنت هم از آن سو است دوا
هم از او شبهه تو است و هم از او حجت توست
هم خمار از می آید هم از او دفع خمار
هم از او عسرت تو است و هم از او عشرت توست
بس که هر مستمعی را هوس و سودا‌یی‌ست
نه همه خلق خدا را صفت و فطرت توست

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

سر مپیچان و مجنبان که کنون نوبت توست
بستان جام و درآشام که آن شربت توست
هوش مصنوعی: سر خود را به این سو و آن سو نچرخان و به دور و بر خود توجه نکن، زیرا اکنون نوبت توست که از جام بنوشی. بگیر جام را و بنوش، زیرا این نوشیدنی مخصوص توست.
عدد ذره در این جو‌ ِ هوا عشاقند
طرب و حالت ایشان مدد حالت توست
هوش مصنوعی: در این فضا و جو حاکم، ذرات مشابه عاشقانی هستند که در خوشحالی و شور و شوق به سر می‌برند و حال و وضعیت آنها به نوعی به حالت تو کمک می‌کند.
همگی پرده و پوشش ز پی باشش تو است
جرس و طبل رحیل از جهت رحلت توست
هوش مصنوعی: همه چیز به خاطر تو و حضور تو است، مانند پرده و پوششی که دنیای ما را می‌پوشاند. صدای جرس و طبل سفر هم از جدایی و رفتن تو نشأت می‌گیرد.
هر که را همت عالی بود و فکر بلند
دانک آن همت عالی اثر همت توست
هوش مصنوعی: هر کسی که دارای اراده و هدف بزرگی باشد و اندیشه‌ای بلند و عمیق داشته باشد، بدان که این اراده و هدف بزرگ نتیجه‌ی تلاش و بلندپروازی خود توست.
فکرتی که‌آن نبود خاسته از طبع و دماغ
نیست در عالم اگر باشد آن فکرت توست
هوش مصنوعی: اگر فکری در دنیا وجود دارد که ناشی از طبیعت و ذهن خودت نباشد، آن فکر به تو تعلق دارد.
ای دل خسته ز هجران و ز اسباب دگر
هم از او جوی دوا را که ولی نعمت توست
هوش مصنوعی: ای دل خسته از دوری و مشکلات دیگر، از او راه چاره را بخواه که او یاور و نعمت توست.
ز آن سوی کآمد محنت هم از آن سو است دوا
هم از او شبهه تو است و هم از او حجت توست
هوش مصنوعی: مشکلات و سختی‌ها از یک سو به سراغ ما می‌آید، اما از همان جا نیز درمان و راه حل آن ارائه می‌شود. شک و تردیدها و دلایل و استدلال‌های ما نیز از همان منبع نشأت می‌گیرند.
هم خمار از می آید هم از او دفع خمار
هم از او عسرت تو است و هم از او عشرت توست
هوش مصنوعی: از می، حالتی سرخوش و شاداب به انسان دست می‌دهد، اما در عین حال، این حال می‌تواند دردسرها و کمبودهایی را نیز به همراه داشته باشد. هم زمان با لذت و خوشی، ممکن است مشکلات و سختی‌ها نیز ناشی از آن باشند.
بس که هر مستمعی را هوس و سودا‌یی‌ست
نه همه خلق خدا را صفت و فطرت توست
هوش مصنوعی: هر کسی در دل خود آرزوها و خواسته‌های خاصی دارد، اما نه همه‌ی انسان‌ها به ویژگی‌ها و سرشت تو مشابه‌اند.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۴۱۸ به خوانش پری ساتکنی عندلیب

حاشیه ها

1400/10/20 22:01
ف ب

درود بر همگی.

ممکنه در رابطه با معنا و مفهوم بیت ۵ من رو راهنمایی کنین؟ ممنون میشم.