غزل شمارهٔ ۳۹۵
اطلاعات
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
حاشیه ها
تا تو مشتاقی بدان کاین اشتیاق تو بتی است...
اوج غنا در نخواستن است. چقد مفهوم جالب و زیباییه. چقد جذابه که انسان هیچی نخواد. خالی از آرزو، خالی از هدف، خالی از خواسته...
سلام. میفرماید :
عشق چیزی نیست که توی حرف بقیه و توی چیزای دیگه بتونی پیدا کنی
عشق به تعداد انسانها تعریف و نوعیت مختلف داره و برای هر کس منحصر به خودشه.
و عشق اون نیست که به کسی اشتیاق داشته باشی
بلکه اینه که نتونی بهش اشتیاق نداشته باشی
و عشق تا زمانی هست که هر وقت اسمش یاد بشه قلب تندتر میتپه و شما بیتاب بشی برای وصال
البته این حسه اگر یکطرفه باشه عشق ناقصه
البته بعضی میگن عشق با وصال تموم میشه ولی عشق هیچ پایانی نداره اگر پایان داشته باشه که عشق نبست هوسه
سلام .این شعر مولانا در احوال عشق است و عشق را به نوعی توصیف کرده است :
بیت اول :عشق در ادب و اخلاق و کتب و علم و فضیلت و ...نیست ؛هر حرفی که فردی از عشق میگوید و از راه عشق و عاشقی میگوید راه عشق و عاشقی و عاشقان نیست
بیت دوم :شاخ عشق منظور در واقع ابتدای عاشق شدن و ابتدای بال و پر دادن به درخت عشق هست ،و این شکوفا شدن اولین نشانه های درخت عشق همین سر بر آوردن شاخه هاهست و مولانا شروع عشق را همین میداند ،یعنی شروع عشق زمانی بی زمان هست زمان خلق انسان و ...یعنی آدم عاشق از شروع خلقت تا پایان آفرینش و دنیا و... با عشق پای به دنیا میگذارد ،و در مصراع دوم شجر که به معنای درخت است همان عشق است و معنی مصراع دوم این است: پرورش یافتن این درخت ،یعنی ادامه یافتن عشق و بزرگ شدن درخت عشق با کمک یا به کمک تکیه زدن بر عرش ،آنجا که فراتر از تمامی آسمان ها هست و به نوعی میشود قلمداد کرد که منظور مرتبه ای بزرگ و بلند از آدمی که به آن جایگاه دست یابد و بارانی که در این حال بر آدمی فرود آید درختی سرشار از شکوفه ها میکند و یا دل بستن به خاک و زمین که ریشه هر درختی در آن نهفتن هست و یا دل بستن به تمامی استواری درختی در برابرر طوفان مشکلات که همان تنه درختی ست نیست
بیت سوم :عقل یعنی فکر را در این ره کنار باید زد -در راه عاشقی تنها دل هست که حکم بر آدمی میکند و این دل ،دلی نیست که هر آدمی در هر لحظه احساسی به آن رجوع میکند. این دل در روح و باطن آدمی ست در عاشقی عقل و دل در کنار هم موثر نخواهد بود و نیست -در این راه ما هوا را حد زدیم :این قسمت از این مصراع بسیار زیبا هست ؛در این راه عشاق تا حد جنون به یار عاشق هستند و در پی وصال دوان و پران و خیزان ،و تا حد مرگ جان میدهند و جان میسپارد و چون مردگانی زنده و زنده هایی مرده در این دنیا هستند ولی دنیا اطراف شان برزخی ست در میان آتش و بهشتی ست در میان برزخ و آتشی ست در میان بهشت و این هوا را پس میزنند عاشقان یعنی از زندگانی این دنیا دیگر ببریده اند و به دنیا دیگری دل میبندند یعنی به پله ای بالاتر در راه عاشقی میرسند و میدانیم که هر عشقی مرتبه ای ست برای عشق به خدا و در نهایت رسیدن به خدا ، پس آدمی در راه عشق به جایی میرسد که در راه وصال با یار از زندگانی در دنیا رها میشود و این برای آنکه به عشق به خدا رسیده شود در ابتدا حیرانی میآورد و بعد مسیر جدید نمایان میشود و با این همه اعمال که در راه عشق انجام و بر آدمی وضع میشود باز هم با زیبایی یار ،این همه اعمال و کردار لایق این زیبایی نیست
بیت چهارم :در عشق اشتیاقی نیست ،و اگر اشتیاقی داشتی این اشتیاق اشتیاق نیست و در عشق چون اشتیاقی نیست پس اگر اشتیاقی بود در راهی که فکر میکنی عشق است این اشتیاق یک بت است و نشان دهنده یک اشتیاق دروغین و زمانی که تو عاشق میگردی این اتفاق خواهد افتاد و تو به چیزی و کسی اشتیاق نداری
بیت پنجم :در دریا همیشه خوف و ترس از طوفان و غرق شدن و ... هست و عشق دریایی ست لیکن تفاوتی دارد و آن این است که در این دریای عشق ترس معنایی ندارد و عاشق در دریای عشق به یار غرق میگردد ولی از غزل شدن هراسی ندارد چرا که در هر عشقی اگر عشق واقعی و حقیقی باشد غرق شدن اتفاق میافتاد و چون کشتی(در معنای دل عاشق به کار رفته است )و عاشق در دریای عشق غرق گردد آنها همه فانی میگردد و نیست و نابود میشود و جز حیرانی و فانی شدن عاشق چیزی باقی نمیماند
بیت ششم:شمس تبریزی که یار و الگو و عارف و استاد مولانا بوده است و خطاب به او یا از برای او میگوید :شمس تبریزی تو هستی که هم دریای عشق من هستی و هم گوهر این دریا بی پایان و از آن رو که تو تمام این هستی هستی در عشقت به جز سر خلاقیت و هنرمندی ای از برای عشقت بیرون ریخته نمیشود ...