گنجور

غزل شمارهٔ ۳۳۹

سماع آرام جان زندگانست
کسی داند که او را جان جانست
کسی خواهد که او بیدار گردد
که او خفته میان بوستان‌ست
ولیک آن کاو به زندان خفته باشد
اگر بیدار گردد در زیان‌ست
سماع آن جا بکن کان جا عروسیست
نه در ماتم که آن جای فغانست
کسی کاو جوهر خود را ندیده‌ست
کسی کان ماه از چشمش نهانست
چنین کس را سماع و دف چه باید‌؟!
سماع از بهر وصل دلستان‌ست
کسانی را که روشان سوی قبله‌ست
سماع این جهان و آن جهانست
خصوصا حلقه‌ای کاندر سماعند
همی‌گردند و کعبه در میانست
اگر کان شکر خواهی همان جاست
ور انگشت شکر خود رایگانست

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

سماع آرام جان زندگانست
کسی داند که او را جان جانست
سماع محبوب زندگان است نه مردگان، کسی قدر سماع را می‌داند که جانان دارد و عاشق است.
کسی خواهد که او بیدار گردد
که او خفته میان بوستان‌ست
هوش مصنوعی: کسی آرزو دارد که او از خواب بیدار شود، زیرا او در میان گل‌ها و زیبایی‌ها خوابیده است.
ولیک آن کاو به زندان خفته باشد
اگر بیدار گردد در زیان‌ست
هوش مصنوعی: ولی آن کسی که در زندان خوابیده است، اگر بیدار شود، متوجه درد و زیان خود خواهد شد.
سماع آن جا بکن کان جا عروسیست
نه در ماتم که آن جای فغانست
هوش مصنوعی: در آن محل باید شادی و جشن برپا کرد، زیرا آنجا فضایی برای عروسی و سرور است، نه برای گریه و غم که مناسب فریاد و اندوه است.
کسی کاو جوهر خود را ندیده‌ست
کسی کان ماه از چشمش نهانست
هوش مصنوعی: کسی که ارزش و شخصیت واقعی خود را نشناخته باشد، مانند فردی است که ماه را نمی‌بیند و در نتیجه از وجود آن غافل است.
چنین کس را سماع و دف چه باید‌؟!
سماع از بهر وصل دلستان‌ست
هوش مصنوعی: کسی که به وصال محبوب دست یافته، نیازی به سماع و نواختن دف ندارد؛ زیرا سماع فقط برای رسیدن به دلبر است.
کسانی را که روشان سوی قبله‌ست
سماع این جهان و آن جهانست
هوش مصنوعی: کسانی که به سوی قبله توجه دارند، تجربه‌ای از شادی و سرور در این دنیا و آن دنیا خواهند داشت.
خصوصا حلقه‌ای کاندر سماعند
همی‌گردند و کعبه در میانست
هوش مصنوعی: به ویژه گروهی هستند که در حال گوش دادن به موسیقی می‌چرخند و کعبه، نقطه مرکزی آنهاست.
اگر کان شکر خواهی همان جاست
ور انگشت شکر خود رایگانست
هوش مصنوعی: اگر به دنبال شکر می‌گردی، همان جا وجود دارد؛ اما اگر انگشت شکر خودت را به رایگان استفاده کنی، نتیجه‌ای نخواهی گرفت.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۳۳۹ به خوانش پری ساتکنی عندلیب
غزل شمارهٔ ۳۳۹ به خوانش آرش خیرآبادی

حاشیه ها

1393/04/28 13:06
ناز بانو

سماع آرام جان زندگانست

1403/09/28 02:11
همایون

غزل آموزشی سماع از کسی که گویی به تازگی به ارزش سماع پی برده و هیجان زده به وصف آن می‌پردازد البته کمی هم ناشیانه! خصوصا کان شکر! برای مردم آن روزگار که از هرگونه سرگرمی ارزشمند و سنگین دور بودند 

ماه پنهان ترکیبی سبک است نشانی از غزل های پیشین جلال‌دین،